Việt Nam- Cuba: Củng cố niềm tin - thúc đẩy hợp tác
Chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Cuba từ ngày 28 đến 30/3/2018 nhằm tiếp tục thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị Việt Nam – Cuba, đồng thời thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư… giữa hai nước.
Chuyến thăm Cuba lần này của Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam diễn ra trong bối cảnh Cuba tiếp tục triển khai đường lối “cập nhật hóa” mô hình kinh tế, chính trị, xã hội ổn định. Đồng thời, đây cũng là chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam đến khu vực Mỹ Latin sau Đại hội XII.
Chuyến thăm Cuba lần này của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được kỳ vọng sẽ thắt chặt quan hệ hợp tác hữu nghị và đẩy mạnh hợp tác kinh tế giữa 2 nước. Ông Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Cuba đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Sân bay Quốc tế José Martí. Ảnh: VOV.
Đối tác thương mại lớn với Cuba
Bên cạnh hợp tác hữu nghị truyền thống, ở góc độ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Cuba trong những năm gần đây đã có sự chuyển biến mạnh mẽ. Hiện nay, Việt Nam là một trong 10 nước dẫn đầu, đồng thời là nước đứng thứ hai ở châu Á về trao đổi thương mại với Cuba. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2017 đạt 224,3 triệu USD và hai bên phấn đấu nâng con số này lên mức 500 triệu USD vào năm 2020. Năm ngoái, trong một phiên họp Hội đồng Doanh nghiệp hỗn hợp Việt Nam – Cuba tổ chức tại VCCI, cựu Đại sứ Cuba tại Việt Nam, ông Herminio López Díaz nói rằng, Việt Nam đang là “cửa ngõ” quan trọng giúp Cuba tiếp cận thị trường châu Á cũng như khối ASEAN. Ngược lại, Cuba là cầu nối giúp Việt Nam tiếp cận thị trường châu Mỹ La tinh.
Bên cạnh những nỗ lực của Lãnh đạo hai nước, các Bộ, ngành và địa phương thì bản thân Cuba rất coi trọng Việt Nam, luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất để các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư, kinh doanh tại thị trường nước này. Mặt khác, Cuba luôn coi trọng kinh nghiệm phát triển kinh tế của Việt Nam, nhất là về xây dựng hệ thống chính trị, quản lý kinh tế vĩ mô, các lĩnh vực tài chính - ngân hàng, quản lý và đổi mới doanh nghiệp nhà nước...
Gần đây, Cuba đang đẩy nhanh quá trình cải cách kinh tế, mở cửa đón nhà đầu tư từ khắp nơi trên thế giới. Các chính sách thông thoáng về môi trường đầu tư được Cuba áp dụng với kỳ vọng tạo ra một “làn sóng” đầu tư từ các nước, trong đó có Việt Nam.
Nhiều dư địa hợp tác kinh tế
Ông Đỗ Việt Phương, Trưởng Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Cuba cho biết, những năm gần đây, doanh nghiệp Việt Nam sang Cuba khảo sát thị trường, tìm kiếm cơ hội hợp tác kinh doanh, đầu tư tăng mạnh.
Tuy nhiên hiện mới chỉ có một số dự án hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và Cuba đang trong quá trình triển khai như: Dự án xây dựng khách sạn 5 sao và văn phòng cho thuê giữa Tcty Hanel và đối tác Cuba; Dự án sản xuất tã lót tại đặc khu Mariel của Cty Thái Bình; Dự án sản xuất bột giặt của Cty Vico; …
Nhiều doanh nghiệp cho biết, tuy Luật Đầu tư của Cuba đã được ban hành nhưng các văn bản hướng dẫn Luật chưa đầy đủ. Do đó, các nhà đầu tư nước ngoài phải thương lượng tất cả các vấn đề về nhân công, kỹ thuật công nghệ, quy mô dự án, tiền thuê đất… với đối tác Cuba. Việc đàm phán kéo dài làm nản lòng các nhà đầu tư. Luật Đầu tư của Cuba quy định chỉ 65 ngày kể từ khi hoàn tất hồ sơ dự án, nhà đầu tư sẽ được Chính phủ Cuba thông báo kết quả. Nhưng thực tế, quá trình này kéo dài tối thiểu 3 năm. Đặc biệt, các nhà đầu tư nước ngoài muốn kinh doanh tại Cuba phải lập liên doanh với một doanh nghiệp Cuba. Và ở một số lĩnh vực, phía Cuba phải nắm cổ phần chi phối. Trong lĩnh vực đất đai, nhà đầu tư và người nước ngoài có thể thuê đất đến 99 năm nhưng không được phép sở hữu,...
Lý giải về điều này, bà Odalys Seijo, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Cuba thừa nhận, đầu tư của Việt Nam vào Cuba còn gặp những khó khăn như thanh khoản ngoại tệ của ngân hàng Cuba còn hạn chế, các thủ tục pháp lý liên quan đến đăng ký kinh doanh, cấp phép đất đai còn nhiều vướng mắc…
“Hiện nay tình hình kinh tế của Cuba còn nhiều khó khăn, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế và chính sách cấm vận... Cuba cam kết sẽ cải thiện tình trạng thanh khoản ngoại tế sớm nhất có thể”, Bà Odalys Seijo nói.
Chính vì những lý do trên mà các doanh nghiệp Việt Nam đang rất kỳ vọng chuyến thăm Cuba lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, bên cạnh thắt chặt quan hệ hợp tác hữu nghị hai nước, sẽ giúp khơi thông dòng chảy đầu tư của Việt Nam vào Cuba cũng như đẩy mạnh quan hệ thương mại hai chiều giữa 2 nước.