"Bóng ma" Brexit và tác động toàn cầu

Cuộc "ly hôn" giữa Anh và EU đang gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế toàn cầu

Brexit đã tiêu tốn Vương quốc Anh hai năm rưỡi, các cuộc đàm phán của Vương quốc Anh với EU đã kéo dài qua nhiều thời điểm và khó khăn của nền kinh tế đang được các doanh nghiệp cảm nhận sâu sắc hơn bao giờ hết.

"Không ai sẽ điều hành một doanh nghiệp trong bối cảnh hỗn loạn như thế này. Không có cách nào để chính phủ Anh điều hành một quốc gia vượt lên khỏi khủng hoảng", Adam Marshall, người đứng đầu Phòng Thương mại Anh cho biết. 

Có thể bạn quan tâm

• Bao giờ nước Anh thoát khỏi hỗn loạn Brexit?

  05:00, 31/03/2019

• Câu chuyện Brexit: Khi "đoàn tàu" nước Anh trượt bánh

  11:18, 24/03/2019

• Tiến trình Brexit (Kỳ II): Tác động đến kinh tế thế giới

  08:30, 24/03/2019

• Brexit và "tối hậu thư" cho nước Anh

  06:30, 23/03/2019

Sau cuộc bỏ phiếu vào năm 2016, các doanh nghiệp vẫn không biết liệu Anh có rời Liên minh châu Âu với một thỏa thuận bảo vệ thương mại hay không. Nhiều thiệt hại đã xuất hiện và tác động nặng nề đến doanh nghiệp Anh nói riêng và doanh nghiệp toàn cầu nói chung.

Hiệp hội các nhà chế tạo và buôn bán ôtô Vương quốc Anh cho biết rằng số lượng xe sản xuất tại Anh đã giảm hơn 15% trong tháng hai - liên tiếp trong vòng chín tháng trở lại đây. Theo Giám đốc điều hành Mike Hawes: "Sự không chắc chắn về tương lai của Brexit đã làm tê liệt đầu tư, tăng chi phí sản xuất và làm tổn hại danh tiếng toàn cầu của các doanh nghiệp trong ngành ô tô.

Ông cho biết thêm các doanh nghiệp đang cần chính phủ nhanh chóng tìm ra biện pháp khôi phục sự ổn định để có thể bắt đầu xây dựng lại niềm tin của nhà đầu tư và quay trở lại công việc cung cấp cho nền kinh tế.  

Dự báo doanh số bán ôtô tại nước này sẽ giảm 2% trong năm 2019 do niềm tin của người tiêu dùng thấp và các tác động bất lợi từ sự kiện Brexit. 

Không chỉ riêng ngành công nghiệp xe hơi, Ngân hàng Anh cho biết Brexit đang tiêu tốn của nền kinh tế Anh 800 triệu bảng (tương đương 1 tỷ USD) mỗi tuần vì sự mông lung khiến đầu tư giảm và buộc người tiêu dùng "thắt lưng buộc bụng".

Các công đoàn doanh nghiệp và lao động Anh đã dành sự khác biệt của họ để đưa ra lời kêu gọi chung với Thủ tướng Theresa May để thay đổi khóa học về Brexit hoặc có nguy cơ gây sốc kinh tế lớn.

Các quan chức hàng đầu tại Liên minh Công nghiệp Anh và Liên minh Thương mại Anh cảnh báo rằng Anh phải đối mặt với "tình trạng khẩn cấp quốc gia" nếu các chính trị gia cho phép nước này rời khỏi EU mà không có thỏa thuận chuyển tiếp để bảo vệ thương mại.

Có thể thấy, các công đoàn lao động và các nhóm vận động kinh doanh ở Anh hiếm khi có chung tiếng nói, nhưng giờ đây họ đã thống nhất quan điểm bởi lo ngại rằng Brexit mất trật tự sẽ tàn phá nền kinh tế. Một sự rời bỏ không có trật tự sẽ dẫn đến nhiều chi phí mới và rào cản thương mại cho các công ty ở Anh.

Bên cạnh đó, bất ổn xung quanh việc nước này rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) đã lan sang cả những quốc gia khác, như Mỹ và Đức, nơi đã chứng kiến một số chủ đầu tư đang tháo chạy khỏi thị trường Anh và các cửa hàng bán sản phẩm có xuất xứ từ Anh phải sập tiệm.

Marjorie Chorlins, Phó Chủ tịch phụ trách các vấn đề châu Âu tại Phòng Thương mại Hoa Kỳ cho biết các doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư hàng chục triệu đô la vào kế hoạch dự phòng khi Brexit thực sự xảy ra. "Sự không chắc chắn tiếp tục làm suy yếu các khoản đầu tư. Chúng tôi kêu gọi các nhà lập pháp nhanh chóng để tìm ra một hướng đi sẽ mang lại cho các doanh nghiệp hướng đi rõ ràng", bà nói.

Trong khi đó, ở thành phố Hamburg (Đức), cửa hàng "Thực phẩm Anh quốc dành cho người sành ăn" của ông Robert Berridge đã chứng kiến doanh số giảm dần kể từ năm 2016.

Nhìn chung, bất kể kết quả cuối cùng của các cuộc đàm phán, Brexit sẽ mang đến những thay đổi cơ bản trong chế độ thương mại của Anh liên quan đến các nước thứ ba. Điều này bắt đầu bằng một cuộc đàm phán về các điều khoản tiếp cận quốc gia đối với tư cách thành viên WTO và mở rộng đàm phán lại nhiều hiệp định thương mại tự do của EU.

Các thỏa thuận hợp tác kinh tế giữa EU và các nước châu Phi, Caribe và khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng sẽ không áp dụng cho Anh. Trong khi những tác động tiêu cực của Brexit đối với Anh và EU nhận được nhiều sự quan tâm.

Ý nghĩa của Brexit đối với các nước kém phát triển và đang phát triển thường bị bỏ qua và không được thảo luận để đưa ra các khuyến nghị chính sách thỏa đáng. Các nước đang phát triển có mối quan hệ chặt chẽ với Anh sẽ phải chịu đựng Brexit vì thuế nhập khẩu một lần nữa được áp đặt.

Đặc biệt, 49 quốc gia nghèo nhất thế giới hiện nay được hưởng lợi từ chế độ ưu đãi bao gồm 99% trong tất cả các sản phẩm theo Thỏa thuận EBA. Việc mất các ưu đãi này cùng với việc rút tiền từ Anh khỏi EU có thể khiến GDP của các quốc gia EBA giảm sâu.

Hơn nữa, Brexit có thể khiến số người sống trong tình trạng cực kỳ nghèo khổ (1,9 USD/ngày) tăng gần 1,7 triệu người ở tất cả các quốc gia EBA. Đây là những ước tính thận trọng về tác động tiêu cực của Brexit, khi chưa tính đến các tác động bổ sung của sự bất ổn định, khấu hao của đồng bảng Anh, giảm chi cho viện trợ, kiều hối và đầu tư.

Quá trình Brexit cho thấy các rủi ro liên quan đến sự phân mảnh kinh tế và chính trị, và cung cấp cho các chuyên gia một ví dụ sinh động về những gì đang chờ đợi một nền kinh tế toàn cầu nếu điều này tiếp diễn. Cụ thể là các tương tác kinh tế kém hiệu quả hơn, ít khả năng phục hồi hơn, dòng tài chính xuyên biên giới trở nên phức tạp hơn và ít nhanh nhẹn hơn.

Trong bối cảnh này, việc duy trì các chuẩn mực và tiêu chuẩn toàn cầu, chứ đừng nói đến việc theo đuổi sự hài hòa và phối hợp chính sách quốc tế. Do đó, các nhà hoạch định chính sách trên khắp thế giới chú ý đến những bài học về kinh nghiệm của Anh. 

Các quốc gia đều đang đối mặt với những thách thức sâu sắc của riêng mình. Các hệ thống chính trị và kinh tế đang trải qua những thay đổi sâu rộng về cơ cấu, nhiều trong số đó được thúc đẩy bởi công nghệ, thương mại, biến đổi khí hậu, bất bình đẳng cao và gây ra sự tức giận về mặt chính trị. 

Mặc dù vậy, cuối cùng cũng sẽ có một sự thay đổi trong cách thức để các quốc gia tái cấu trúc nền kinh tế của họ. Trong quá khứ, Anh và các quốc gia khác tự hào là những nền kinh tế mở, có thể tận dụng lợi thế thông qua các liên kết hiệu quả với châu Âu và phần còn lại của thế giới. Nhưng bây giờ, một nền kinh tế lớn và tương đối khép kín có thể bắt đầu trở nên hấp dẫn hơn!

Cẩm Anh