Mỹ có nguy cơ phải can thiệp cùng lúc nhiều xung đột quân sự

CẨM ANH• 30/10/2023 03:30

Nhiều chuyên gia khuyến nghị Mỹ và các đồng minh cần chủ động ngăn chặn các cuộc xung đột tiềm tàng để tránh xảy ra chiến tranh trên diện rộng.

>> Tác động từ Mỹ tới sự hỗn loạn trên các thị trường tài chính châu Á

Xe tăng Israel tập kết gần Dải Gaza hôm 22/10. Ảnh: Reuters

Cuộc đụng độ giữa Israel và nhóm chiến binh Hamas đã giáng một đòn mới vào trật tự toàn cầu. Ngoài việc Nga tấn công Ukraine, thế giới hiện phải đối mặt với một cuộc xung đột khác ở Trung Đông.

Câu hỏi đặt ra hiện nay là cuộc tấn công trên bộ của Israel ở Dải Gaza sẽ tác động như thế nào đến Trung Đông. Cần làm gì để giảm thiểu thương vong cho dân thường? Israel có thể giành quyền kiểm soát Gaza bằng vũ lực? Và ngay cả nếu có thể, liệu điều đó có dẫn tới sự ổn định trong khu vực?

Các chuyên gia an ninh phương Tây và Trung Đông có rất ít cơ sở để đánh giá về tình hình vì họ không biết mọi chuyện sẽ diễn ra như thế nào. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, kịch bản xấu nhất là giao tranh ở Gaza sẽ trở thành vũng lầy và leo thang thành xung đột toàn khu vực.

Trong kịch bản xung đột ở Ukraine và Trung Đông leo thang và trở thành các cuộc chiến tranh lớn vượt ra ngoài khu vực, an ninh của eo biển Đài Loan và bán đảo Triều Tiên cũng sẽ bị ảnh hưởng sâu sắc. Khi đó, Mỹ không còn đủ sức mạnh quân sự để đối phó với các xung đột lớn ở nhiều nơi cùng một lúc.

Năm 2013, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố Washington sẽ không còn là “cảnh sát thế giới” nữa, quân đội Mỹ sau đó đã ngừng chuẩn bị cho các cuộc chiến tranh ở hai mặt trận.

Quân đội Mỹ có thể đối phó thế nào nếu hai hoặc nhiều cuộc chiến tranh lớn, liên quan đến châu Âu, Trung Đông hoặc châu Á, nổ ra cùng một lúc? Trên thực tế, hiện nay Mỹ đã và đang phải cùng lúc viện trợ cho cả Ukraine trong cuộc chiến với Nga và Israel trong cuộc chiến với Hamas.

Theo ông Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, điều quan trọng là đảm bảo rằng những vấn đề này sẽ không xảy ra.

Ông Milley nói: “Mỹ sẽ có cơ cấu lực lượng để có thể đối phó với một cuộc chiến lớn tại một thời điểm, nhưng vẫn có thể ngăn chặn chiến tranh ở nơi khác. Cần phải ngăn chặn cuộc chiến đó ngay từ đầu để không phải tham gia vào hai cuộc chiến, thậm chí không tham gia vào bất kỳ cuộc chiến nào."

>> Mỹ có nguy cơ bị kéo trở lại xung đột Trung Đông

Hàn Quốc và Mỹ tham gia cuộc tập trận chống khủng bố tại Seoul, Hàn Quốc, ngày 22/8/2023. Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN

Quân đội Hàn Quốc và Mỹ tham gia cuộc tập trận chống khủng bố tại Seoul, Hàn Quốc vào tháng 8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Một cố vấn của Bộ Quốc phòng Mỹ lập luận rằng một cuộc chiến ở châu Âu sẽ không ảnh hưởng lớn đến an ninh tại châu Á vì chiến tranh ở châu Âu chủ yếu diễn ra trên bộ, trong khi các trận đánh lớn ở châu Á có thể sẽ diễn ra trên biển. Mặc dù vậy, việc quản lý đồng thời các xung đột ở hai khu vực sẽ không dễ dàng đối với lực lượng Mỹ, vì họ sẽ cần phải duy trì cung cấp đạn dược, tên lửa và máy bay ở cả hai nơi.

Theo ông Hiroyuki Akita, nhà phân tích của Nikkei Asia, trên thực tế, ở châu Á, cán cân quân sự Mỹ-Trung đang nghiêng về phía có lợi cho Bắc Kinh. Lực lượng Mỹ ước tính rằng tính đến năm 2021, số lượng máy bay chiến đấu, tàu chiến mặt nước và tàu ngầm của Trung Quốc đã tăng gấp 5 đến 5,6 lần số lượng mà Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ nắm giữ.

Ông cũng chỉ ra, ngay cả khi bao gồm Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (SDF), ưu thế về số lượng của Trung Quốc vẫn không thay đổi. Tính đến năm 2021, Trung Quốc có số lượng máy bay chiến đấu nhiều hơn gấp 3,7 lần và số tàu chiến mặt nước nhiều hơn gấp 1,5 lần so với SDF. Cũng trong năm này, Trung Quốc có số lượng tàu ngầm nhiều gấp 2,5 lần Nhật Bản.

Lực lượng Nhật Bản và Mỹ đã âm thầm tiến hành các cuộc tập trận và mô phỏng các cuộc đụng độ có thể xảy ra với quân đội Trung Quốc ở những nơi như Biển Hoa Đông và Eo biển Đài Loan. Theo các nguồn tin của Nhật Bản và Mỹ, trong nhiều kịch bản, Mỹ và Nhật Bản bị Trung Quốc lấn át.

Trong bối cảnh đó, để ngăn chặn những kịch bản xung đột, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc đang tăng cường hơn nữa việc củng cố an ninh trong khu vực. Vào tháng 12 năm ngoái, Nhật Bản đã quyết định tăng gần gấp đôi chi tiêu quốc phòng cho đến năm tài chính 2027 và tăng cường liên minh với Washington. Các nhà lãnh đạo Nhật Bản, Mỹ và Hàn Quốc cũng đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên vào giữa tháng 8/2023 để tăng cường hợp tác an ninh.

Hiện nay, cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào Israel đã làm thay đổi tình hình của Trung Đông. Cuộc xung đột lan rộng có thể mang lại sự hỗn loạn cho châu Á bằng cách này hay cách khác. Các chuyên gia cho rằng Mỹ và các đồng minh ở châu Á cần chủ động ngăn chặn các cuộc xung đột tiềm tàng có thể làm châu Á rơi vào khủng hoảng.