Bất cập vệ sinh môi trường tại Đà Nẵng: Kỳ 1 - Tại sao công tác thu gom rác không hiệu quả?

Được mệnh danh là một trong những “thành phố đáng sống”, “thành phố môi trường” nhất nước… tuy nhiên, vài năm trở lại đây, công tác thu gom và xử lý rác thải của TP Đà Nẵng đã nảy sinh nhiều bất cập khiến người dân và du khách rất bức xúc.

Những khu đất trống tại trung tâm TP Đà Nẵng trở thành điểm tập kết rác nhếch nhác.

Công tác thu gom rác “có vấn đề”

Tại buổi tiếp cúc cử tri của HĐND TP diễn ra mới đây, vấn đề thu gom rác thải tại các hộ dân cư cho thấy tồn tại quá nhiều bất cập.

Cử tri Nguyễn Tựa (Liên Chiểu) ý kiến rằng: “Tình trạng ô nhiễm môi trường tại bãi rác Khánh Sơn và rác thải tràn lan đường phố gây mất mỹ quan, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của Đà Nẵng, nhất là chúng ta đang hướng đến là TP du lịch trọng điểm của miền Trung. Hiện nay, trong nhà ngoài phố chỗ nào cũng thấy rác, nhất là những khu đất trống dọc đường 2/9 và Bạch Đằng…”.

Liên quan đến rác thải, cử tri Trần Thạnh (Thanh Khê) cho biết: “Tình trạng thu gom rác tại các khu dân cư trên địa bàn TP hiện rất phức tạp, rác không có điểm tập kết nên chủ yếu để phát sinh tại vỉa hè, các gốc cây xanh gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng mỹ quan đô thị. Theo đó, việc thu gom, phân loại rác tại nguồn không được phổ biến, tuyên truyền tập trung nên ý thức của người dân chưa cao, tự phát dễ xảy ra những bức xúc khiến tình trạng xử lý thu gom càng thêm phức tạp”.

Giám đốc Sở TNMT Tô Văn Hùng thừa nhận trách nhiệm của đơn vị đứng đầu và quản lý công tác môi trường thời gian qua.

Trả lời những kiến nghị xung quang công tác vệ sinh môi trường, Giám đốc Sở TNMT Tô Văn Hùng thừa nhận trách nhiệm của đơn vị đứng đầu và quản lý, theo đó, ông Hùng cũng đưa ra loạt giải pháp điều chỉnh như: “Vừa qua, Sở đã ban hành 5 quy trình vận hành bãi rác Khánh Sơn từ tháng 10/2018. Theo đó, Công ty MTĐT TP sẽ tăng tần suất phun, chôn lấp, hạn chế diện tích chôn lấp rác… đến nay, tình trạng ô nhiễm môi trường tại bãi rác Khánh Sơn đã cơ bản được kiểm soát”.

Ông Hùng cũng nhấn mạnh: “Về lâu dài, TP đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như: Đầu tư nâng cấp một số hạng mục, hoàn thiện hệ thống thu gom nước rỉ rác, nâng cấp trạm rỉ rác lên 1.050m3/ngày đêm; đầu tư mở rộng hộc số 6, tiếp tục nghiên cứu mở rộng hộc số 7 để khi có được những dự án nhà máy đốt rác thì những bãi rác này phải đảm báo có khả năng tiếp tục vận hành. Thời gian đến, TP sẽ đầu tư xây dựng nhà máy đốt rác công suất 650 tấn/ngày đêm đảm bảo đầy đủ các quy chuẩn; nâng cấp đổi mới công nghệ đến cuối năm 2020 đi vào hoạt động; tiếp tục xây dựng một nhà máy xử lý rác công nghệ hiện đại công xuất 1.500 tấn; tiếp tục kêu gọi đầu tư 1 nhà máy đốt rác y tế và hệ thống xử lý phân bù bể phốt đúng quy chuẩn; tính toán di dời các hộ dân nằm trong phạm vi ảnh hưởng của bãi rác…”

Bãi rác Khánh Sơn là nơi mưu sinh của hơn 300 công nhân hằng ngày đào bới rác diễn ra lộn xộn là nguyên nhân khiến quy trình xử lý phun hóa chất diễn ra chậm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường xung quanh.

“Người trong cuộc” lên tiếng

Lý giải về một trong những nguyên nhân tồn đọng trong công tác thu gom và xử lý rác thải của TP thời gian qua, Giám đốc một công ty môi trường (đề nghị dấu tên) cho biết: “Hiện nay, việc cổ phần hóa doanh nghiệp MTĐT của thành phố là chủ trương hoàn toàn hợp lý theo xu thế phát triển chung của xã hội. Tuy nhiên, chúng ta có làm công tác kinh tế tốt đến mấy nhưng phương thức vận hành và hoạt động của doanh nghiệp “không chịu” thay đổi để bắt kịp với nhịp độ và tiến trình phát triển của TP thì cũng chịu. Từ đó nó sẽ gây nên “độ ỳ” của bộ máy dẫn đến hoạt động không hiệu quả”.

Dẫn chứng về điều này, vị giám đốc trên cho hay: “Việc cổ phần hóa Công ty MTĐT của TP đã hoàn tất từ năm 2015. Năm 2017 cho đấu thầu công tác thu gom rác trên toàn địa bàn, tuy nhiên bản chất của việc đấu thầu này hoàn toàn không thay đổi vì trước sau gì “phần thắng” cũng thuộc về các doanh nghiệp có cổ phần nhà nước”.

Lấy ví dụ về tính hiệu quả, vị giám đốc trên minh chứng bằng việc người dân vẫn hằng ngày “ca thán” về việc thu gom rác và đường phố vẫn không sạch lên mà có xu hướng đi xuống.

Điều đó đã được ông Tô Văn Hùng xác nhận khi “thường xuyên phải nhận phản ảnh của người dân về công tác thu gom rác” tại buổi buổi tiếp xúc cử tri của HĐND vừa diễn ra.

Giám đốc công ty MT trên còn viện dẫn và đưa ra các giải pháp thử nghiệm phương thức thu gom mới và “mạo muội” đề xuất với Giám đốc công ty MTĐT TP cho thử nghiệm trên vài phường của địa bàn nhưng bị “phớt lờ”.

Xuất phát từ những bất cập trên, Chủ tịch HĐND Nguyên Nho Trung khẳng định: “Thời gian đến TP cần nghiên cứu cơ chế cạnh tranh, đấu thầu lành mạnh. Không thể để một mình anh (Công ty CP MTĐT Đà Nẵng ) “tự tung tự tác” muốn làm gì thì làm là không được”.

Hương Thu