Nâng tĩnh không cầu Thủ Thiêm 4, khơi tiềm năng phát triển khu vực Cảng Sài Gòn

LÊ MỸ• 18/08/2023 13:58

Hình ảnh một Sài Gòn với thương cảng sầm uất trên bến dưới thuyền, nhờ lợi thế của dòng sông Sài Gòn, cần được khai thác tối đa, để phát triển kinh tế ven sông và du lịch.

>>>Các giải pháp then chốt cho phát triển bền vững TP HCM

Các chuyên gia cho rằng có thể nâng cao thiết kế tĩnh không thông thuyền của Cầu Thủ Thiêm 4, để phát huy lợi thế sông nước của khu vực Cảng Sài Gòn, giúp Thành phố Hồ Chí Minh thực sự khai thác tối đa những lợi thế, vẻ đẹp riêng nhằm phát triển kinh tế ven sông, thúc đẩy du lịch.

Ông

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập báo Nhân Dân - phát biểu khai mạc hội thảo

Ngày 18/8/2023, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Báo Nhân Dân tổ chức hội thảo “Ảnh hưởng của tĩnh không cầu Thủ Thiêm 4 đến tiềm năng phát triển du lịch khu vực Cảng Sài Gòn”.

Bến cảng Nhà Rồng có một ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng. Chính tại nơi đây, vào ngày 5/6/1911, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lên con tàu Amiral Latouche Tréville rời Việt Nam và bắt đầu cuộc hành trình ra đi tìm đường cứu nước cho dân tộc ta, giải phóng ách thống trị đàn áp của thực dân Pháp.

Thương cảng Sài Gòn (khởi thuỷ từ bến Bạch Đằng đến Khánh hội – Tân thuận) đã từng nằm trong "Top ten" các cảng hàng đầu thuộc đế chế Pháp. Trước khi Chiến tranh Thế giới thứ II kết thúc, chính quyền Pháp ở Đông Dương đã có kế hoạch mở rộng Thương cảng Sài Gòn từ Khánh Hội ra Nhà Bè và Cần Giờ, trong đó có cả một cảng thủy phi cơ ở vịnh Gành Rái.

Ngày nay, Cảng Sài Gòn đang được chuyển đổi công năng, một trong những định hướng đang nghiên cứu là chuyển thành Cảng Du lịch Quốc tế. Song song với việc phát triển hệ thống dịch vụ, thương mại đẳng cấp tương xứng với công năng mới, chốn xưa của Thương cảng Sài Gòn cần được gìn giữ cảnh quan và kiến tạo phù hợp với mục tiêu bảo tồn và tiến hành kinh tế di sản.

>>>TP HCM tập trung nguồn lực xử lý các dự án trì trệ nhiều năm

Tuy nhiên, theo thiết kế trước đây, tĩnh không thông thuyền của Cầu Thủ Thiêm 4 chỉ cao 10m, cơ quan chức năng đang lấy ý kiến của các đơn vị liên quan để triển khai thực hiện. Nhiều chuyên gia kinh tế, đô thị, kiến trúc sư lo ngại: Với phương án trên, Cảng Sài gòn sẽ trở thành ốc đảo, không còn tàu ra vào, đánh mất lợi thế của một cảng đang tiếp nhận tàu biển chở khách du lịch, cản trở mục tiêu chuyển đổi công năng, làm mất đi cảnh trên bến dưới thuyền của một thương cảng vốn đã làm nên thương hiệu của Thành phố Sài Gòn xưa.

Xây dựng cầu Thủ Thiêm 4 với phương án thiết kế thế nào để Cảng Sài Gòn tiếp tục đón nhận khách du lịch tàu biển để thúc đẩy sự phát triển của du lịch Thành phố, lại vừa bảo tồn được những di sản, những giá trị lịch sử là những câu hỏi rất cần có lời giải khoa học, chính xác, thỏa đáng.

Phát biểu tại sự kiện, ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập báo Nhân Dân - đơn vị tổ chức hội thảo - cho biết, trong những năm qua, để mở rộng không gian phát triển đô thị, giải quyết sự quá tải về hạ tầng giao thông, Thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều nỗ lực, đầu tư xây dựng và hoàn thành nhiều công trình giao thông trọng điểm, trong đó có nhiều công trình vượt sông Sài Gòn như: Năm 2008 khánh thành cầu Thủ Thiêm 1; năm 2009 khánh thành cầu Phú Mỹ; 2011 thông xe hầm Thủ Thiêm, năm 2022 khánh thành cầu Thủ Thiêm 2 (nay là cầu Ba Son). Cùng với đó, cầu Thủ Thiêm 4 đang trong quá trình lập dự án, thiết kế, xúc tiến đầu tư... qua đó, góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông trục chính của thành phố, nhất là khu vực phía Đông và phía Nam; mở ra tiềm năng phát triển du lịch, thương mại, dịch vụ, đặc biệt là khai thác tối đa lợi thế của dòng sông Sài Gòn

Hiện nay, phương án thiết kế của cầu Thủ Thiêm 4 đang lấy ý kiến các sở, ngành, đơn vị liên quan, cầu dài hơn 2 km, có thiết kế tĩnh không thông thuyền BxH=80x10 (m), quy mô 6 làn xe. Vị trí cầu bắt đầu từ đường Nguyễn Cơ Thạch (thành phố Thủ Đức) bắc qua sông Sài Gòn, nối vào đường Lưu Trọng Lư (Quận 7).

Sau cầu Phú Mỹ (tĩnh không thông thuyền 45m) thì cầu Thủ Thiêm 4 là cây cầu cửa ngõ của khu vực cảng Sài Gòn. Do vậy, thiết kế tĩnh không thông thuyền của cầu Thủ Thiêm 4 sẽ ảnh trực tiếp đến việc quy hoạch, phát triển kinh tế, đặc biệt là du lịch đường sông của bến cảng Sài Gòn cũng như khu vực sông nước của cả Thành phố Hồ Chí Minh.

“Thiết kế tĩnh không cầu cao, hay phương án cầu xoay, cầu mở sẽ giúp khu vực cảng Sài Gòn đón nhận được tàu biển cập bến, từ đó có thể quy hoạch lại cảng Sài Gòn thành cảng du lịch quốc tế để phát triển kinh tế ven sông. Ngược lại, thiết kế tĩnh không cầu thấp sẽ đánh mất đi tiềm năng phát triển kinh tế, đặc biệt là ngành du lịch tại khu vực này.

Hội thảo được Báo Nhân Dân tổ chức nhằm lắng nghe ý kiến của lãnh đạo thành phố, ý kiến các nhà khoa học, các chuyên gia quy hoạch đô thị, doanh nghiệp từ đó hiến kế cho lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh những giải pháp nhằm phát huy tối đa tiềm năng phát triển du lịch Cảng Sài Gòn trong định hướng chuyển đổi Cảng Sài Gòn trở thành cảng du lịch quốc tế, tạo thêm những loại hình du lịch đặc sắc góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch thành phố, đúng với tinh thần của nghị quyết 08 của Bộ Chính trị đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn”, Tổng biên tập Báo Nhân dân chia sẻ.

Nâng

Thiết kế của cây cầu cửa ngõ Thành phố Hồ Chí Minh sẽ quyết định diện mạo mới của khu vực cảng Sài Gòn vốn đã gắn với lịch sử thành phố hơn 300 năm, chứa đựng trong đó nhiều giá trị văn hóa, lịch sử, kinh tế. Ảnh: Đại dện Sở Giao thông Vận tải giới thiệu về các phương án thiết kế cầu Thủ Thiêm 4

Cần "định danh Thành phố Hồ Chí Minh" gắn với cảng

Theo Tiến sĩ Trần Du Lịch, chuyên gia Kinh tế, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, ở góc độ kinh tế, cần nghiên cứu phương án nên xây dựng cầu như thế nào để phát huy lợi thế, khai thác được mọi lợi thế vị trí địa lý, lịch sử, văn hóa của mảnh đất này.

Vì vậy, ông cho rằng nên tận dụng vị trí của Cảng Nhà Rồng - Khánh Hội để xây dựng một Cảng Du lịch tàu biển để đón du khách trong và ngoài nước. Nếu giữ nguyên thiết kế tĩnh không thông thuyền của Cầu Thủ Thiêm 4 thấp thì Thành phố Hồ Chí Minh đã làm mất đi lợi thế của một khu vực đẹp nhất để làm kinh tế ven sông, kinh tế ban đêm. Và trong tương lai không còn phân biệt giữa quận 1 và quận 4, mà phải làm sao để quận 4 cũng là quận 1.

"Hãy tưởng tượng trong tương lai đi từ cầu Tân Thuận về Nguyễn Hữu Cảnh, toàn bộ 2 bên bờ sông sẽ là cảnh sắc cực đẹp và giá trị vô giá cho Thành phố này. Nếu đặt mục tiêu TP Hồ Chí Minh là trung tâm du lịch tàu biển để phục vụ quy hoạch thì các các dự án đều phải hướng đến mục tiêu đó. Trong tương lai từ 1 thương cảng sầm uất trở thành trung tâm thương cảng dịch vụ sầm uất của khu vực và thế giới. Nếu bàn xây cầu như thế nào trước khi bàn mảnh đất này cần làm gì", chuyên gia nhấn mạnh.

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, cần định danh Thành phố Hồ Chí Minh là Thành phố Cảng, trong số các thành phố gắn với cảng, thì cảng Sài Gòn là xưa nhất. Do đó, Thành phố Hồ Chí Minh có thể xây dựng các bến cảng ra Cần Giờ, Vũng Tàu nhưng đừng xoá sổ cái tên Thương cảng Sài Gòn đã gắn với lịch sử thành phố hơn 300 năm.

Toàn cảnh hội thảo

PSG.TS Trần Đình Thiên, Thành viên Tổ Tư vấn của Thủ tướng Chính phủ chia sẻ, nếu nhìn hạn chế về cầu Thủ Thiêm 4, sẽ làm hạn chế cả một đoạn phát triển của ven sông Sài Gòn. Ông cũng đồng thuận cần định hình về Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố mở, hội nhập, có lợi thế do dòng sông mang lại; theo đó cây cầu cửa ngõ là điểm nhấn để hình dung diện mạo Thành phố. Nếu cầu có tĩnh không cao sẽ có diện mạo khác và nếu có tĩnh không sẽ có diện mạo thấp. Do đó, nếu đặt tầm nhìn ngắn hạn quá, sẽ để lại những tổn hại lịch sử mà tương lai khó tha thứ.

"Nhìn rộng và xa, những con sông "thuần Việt" rất ít và xu hướng tổn hại hiện nay khá lớn. Do đó, các con sông lớn như sông Sài Gòn có giá trị vô giá, rất cần được bảo vệ, bảo tồn, giữ lại", ông nói.

Trước đó, theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cầu Thủ Thiêm 4 ngày 7/8/2023 của Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh, tính tới thời điểm hiện tại đang có 5 phương án thiết kế, trong đó 3 phương án hướng tới chiều cao tĩnh không 10m; một phương án chiều cao tĩnh không đạt mức 15m và một phương án chiều cao tĩnh không có thể lên tới 45m. Các chuyên gia, nhà quản lý thống nhất cần thảo luận, trao đổi, nghiên cứu nghiêm túc để tìm ra giải pháp ưu việt nhằm giúp Thành phố xây dựng phương án thiết kế cầu với tĩnh không phù hợp, là cơ sở để phát triển du lịch khu vực Cảng Sài Gòn nói riêng và Thành phố nói chung.