Không gì là không thể: 3 bài học từ nhiệm vụ NASA đưa người lên Mặt trăng

Bái Lạt Tư 11/10/2019 06:50

Sau tất cả, công trình này chứa đựng rất nhiều bài học quý giá cho những doanh nghiệp đang chuẩn bị thực hiện một nhiệm vụ “bất khả thi”.

50 năm trước, NASA đã hoàn thành một điều tưởng chừng không thể: đưa con người đặt chân lên Mặt trăng và trở về an toàn. Mặc dù đa số chúng ta đều không sống trong thời đại đó, tuy nhiên giờ đây thế giới vẫn đang không chừng chiêm nghiệm lại cột mốc vàng Apollo.

Apollo là chương trình startup lớn nhất sau thời bình của Hoa Kỳ. Không có gì là kỳ diệu hoặc may mắn ở đây. Sự thành công của Apollo đến từ công sức của hơn 400.000 con người và 20.000 tổ chức khác nhau. Sau tất cả, công trình này chứa đựng rất nhiều bài học quý giá cho những doanh nghiệp đang chuẩn bị thực hiện một nhiệm vụ “bất khả thi”.

Nghĩ theo lối cũ

Năm 1961, tổng thống John F. Kennedy đề ra mục tiêu đưa con người lên Mặt trăng. Ông đã đưa ra một nhiệm vụ mà không một ai lúc bấy giờ, kể cả NASA (lúc này đã thành lập 3 năm), biết cách hoàn thành. Nền công nghiệp Hoa Kỳ lúc bấy giờ không có công cụ, không có thiết bị, không có đồ du hành vũ trụ, công nghệ máy tính, tên lửa, cơ sở vật chất, và không có cả kinh nghiệm. Với thử thách này, thậm chí các chuyên gia Hoa Kỳ còn chẳng biết họ cần gì để thực hiện nó.

Trong hoàn cảnh đó, NASA đã quyết định suy nghĩ theo lối cũ. Có lẽ người ta hay ví von và ca ngợi việc suy nghĩ đột phá. Thế nhưng với NASA, bản thân con đường cũ cũng đã là một chìa khóa đi đến thành công. 

Vậy lối cũ là như thế nào? Chính là những giá trị tồn tại lâu đời, đã được minh chứng qua thời gian, là những gì mà những người kỹ sư thực sự hiểu. Nói đơn giản đó, đó chính là việc làm sao phải thiết kế được những máy bay có công suất cao. NASA biết rằng những điều căn bản đó là con đường dẫn đến Mặt trăng. Họ không cần tạo ra con đường mới, họ chỉ cần đi theo con đường cũ, tuy nhiên không ngừng mở rộng con đường đó với những kiến thức bổ sung, những sự sáng tạo không ngừng nghỉ. 

Thành công là phải biết liên kết

Sáng tạo là khả năng hình thành những liên kết mới giữa các khái niệm tưởng chừng như không liên kết với nhau. Sự đột phá hiếm khi xuất phát từ việc phát hiện điều mới. Thay vào đó, nó thường là kết quả khi con người kết nối những thứ họ đã biết theo cách mới để đem đến kết quả bất ngờ.

Theo cách đó, các kỹ sư, phi hành gia, và những nhân viên khác của NASA không ngừng dựa vào ý tưởng liên kết. Bằng cách kết hợp những thứ đã có sẵn theo cách suy nghĩ truyền thống, thêm vào một ít ý tưởng mới, họ có thể mở rộng những nguyên lý của động cơ máy bay đã có sẵn để tạo ra tàu vũ trụ. 

Tương tự như vậy, những người kinh doanh cần có suy nghĩ như NASA, tức cần phải hình dung được những viễn cảnh có thể xảy ra, những sự kết nối tiềm năng trong các nhiệm vụ. Từ đó, họ có thể phát triển một kế hoạch chặt chẽ và vượt qua những thử thách. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, trí tưởng tượng và khả năng vẽ lên những sự kết nối mới luôn là chìa khóa dẫn đến thành công của các doanh nghiệp.

Làm việc chăm chỉ, thay vì làm việc thông minh (Work HARD, not SMART)

Nghe có vẻ khá trái ngược, vì đa số những lớp học kinh doanh đều dạy chúng ta đạt được mục tiêu SMART trong kế hoạch (Specific - cụ thể; Measurable - đo lường được; Achievable - có thể đạt được; Realistic - có tính khả thi; Time-based: có thời gian cụ thể). 

Tuy nhiên hai yếu tố “realistic” và “achievable” có thể hạn chế tầm nhìn doanh nghiệp. Sự đột phá hiếm khi xuất phát từ cách suy nghĩ SMART. Chẳng hạn, việc đưa con người lên Mặt trăng cần những yêu cầu vượt qua cả SMART. Đó là HARD - Honest (trung thực), Actionable (có thể thực hiện), Radical (căn bản) và Detailed (chi tiết).

Chẳng hạn, chỉ sau 1 chuyến bay vũ trụ dài 15 phút của Alan Shepard, tổng thống Kennedy đã đặt ra mục tiêu chinh phục Mặt trăng trong phòng 8.5 năm! Ông ấy đang cố chạy đua để đánh bại đối thủ (ở đây là Liên Xô) trên thị trường. Mục tiêu của ông rõ ràng, tham vọng, và dễ hiểu, đồng thời cũng cực kỳ can đảm và căn bản.

Mặc dù chương trình có quy mô khổng lồ, thế nhưng NASA vẫn cho phép nhân viên thực hiện các thử nghiệm nguy hiểm (trong tính toán), làm những điều bất ngờ, thể hiện sáng kiến và suy nghĩ theo lối cũ. Bất chấp những áp lực trong việc tạo ra một thứ hoàn toàn mới và căn bản, lãnh đạo và nhân viên NASA vẫn tập trung và lạc quan (dù cho có xảy ra những sự việc nghiêm trọng khiến 1 nhân viên thiệt mạng). Họ duy trì một môi trường làm việc nơi mà mọi người đều được lắng nghe, nơi các quyết định được đưa ra và thực hiện một cách nhanh chóng.

Sự kiện đưa con người lên Mặt trăng thành công là một cột mốc tuyệt vời. Thế nhưng quá trình đi đến thành công ấy thậm chí còn tuyệt vời hơn. Bằng cách cho phép bản thân và những đối tác thực hiện các cú nhảy vọt đầy bất ngờ, NASA đã mở ra kỷ nguyên số, đem đến sự tăng trưởng chóng mặt của nền công nghiệp công nghệ cao. Cuối cùng, dự án Apollo đã mang lại hàng ngàn công nghệ và sản phẩm mới, tạo dựng nên một thị trường mới với sự tham gia của những doanh nghiệp được truyền cảm hứng từ thành công vĩ đại nhất của nước Mỹ bấy giờ.

Bái Lạt Tư