Sàn giao dịch đất công - cơ chế "vá" lỗ hổng của các dự án BT

Nhằm minh bạch hoá và lành mạnh hóa tình trạng mua bán, chuyển nhượng đất công giá rẻ như hiện nay, thời gian tới, việc mua bán đất công sẽ được đưa lên sàn giao dịch điện tử theo quy định của Luật Đầu tư công. Theo ĐB Hùng, lựa chọn nhà đầu tư không đúng quy trình, nhà đầu tư được chọn thực hiện dự án không đủ năng lực tài chính, công tác kiểm tra và giám sát trong khi triển khai các hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao) không được thực hiện thường xuyên và nghiêm túc, dẫn đến hàng loạt sai phạm tại các dự án BT. Nhiều dự án BT bị đội vốn gây thất thoát tài sản nhà nước hàng nghìn tỷ đồng đã bị Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi.

Có thể bạn quan tâm

• Khoảng trống pháp lý các dự án BT

  12:14, 04/03/2018

• Đầu tư dự án BT: Khó định giá chuyển đổi đất

  06:03, 10/02/2018

• Bịt kẽ hở sâu xa từ các dự án BT

  05:32, 28/09/2017

ĐB Hoàng Quang Hùng (đại biểu đoàn Thái Nguyên)

- Thưa ông, vừa rồi dư luận đã chỉ rõ hàng loạt bất cập trong chuyện định giá đất công, đất vàng sử dụng sai mục đích. Ông có bình luận thế nào về trách nhiệm của các bên liên quan đối với tình trạng này?

Liên quan tới vấn đề đất công, tất cả các nguồn lực, giai đoạn đầu tư trung hạn đã được Quốc hội phân bổ và đang triển khai thực hiện. Vấn đề đặt ra, các tỉnh muốn phát triển kinh tế - xã hội, ngoài những nguồn được phân bổ thì các địa phương phải tìm kiếm nguồn lực đầu tư, mà đương nhiên một trong những nguồn lực hết sức quan trọng đó là hợp tác công - tư với các dự án BT, BOT.

Bản chất BT là tốt

Trở lại với câu chuyện đầu tư theo hình thức BT, các địa phương phải có nguồn đối ứng là đương nhiên nhưng không thể mặc định rằng BT là đổi đất lấy hạ tầng. Hơn nữa, điểm mấu chốt là cần có một tổ chức định giá đất công một cách khác quan - như sàn giao dịch chẳng hạn để tránh tình trạng đội giá lên nhiều lần, mỗi khu vực một giá như hiện nay.

Những khu đất mà địa phương muốn giao cho nhà đầu tư thì phải được đấu giá công khai, từ việc đấu giá đó bên nào có giá cao hơn sẽ là người trúng thầu, địa phương sẽ lấy nguồn từ những nguồn đấu giá đất cao hơn đó để trả về ngân sách và trả lại cho nhà đầu tư khi họ thực hiện công trình theo hình thức BT tại địa phương.

- Luật pháp có quy định rõ, nhưng tại sao chúng ta vẫn để xảy ra tình trạng hàng chục mảnh đất vàng, đất công được bán mà không qua quy trình như vậy, thưa ông?

Vừa qua, chúng ta đã rà soát hàng loạt dự án liên quan tới đất công, trong đó sai phạm lớn nhất là không đấu giá.

Hơn nữa, nhiều địa phương xác định giá trị đất công theo phương pháp so sánh, hoặc phương pháp thặng dư kết hợp so sánh chưa phù hợp với quy định và thực tế. Việc xác định giá đất theo phương pháp so sánh tồn tại nhiều bất cập, do có nhiều khác biệt giữa thửa đất so sánh với thửa đất cần định giá, việc so sánh mang tính chủ quan của cá nhân và tổ chức thẩm định giá đất, ảnh hưởng lớn đến số tiền sử dụng đất phải nộp ngân sách.

Tôi cho rằng, hợp tác công tư là loại hình đầu tư Việt Nam cần phát huy (trong đó có BT) khi điều kiện ngân sách trung ương còn eo hẹp. Bản chất của đầu tư theo hình thức BT tại Việt Nam là sử dụng đất đai để đổi lấy hạ tầng và đổi lấy các khu vực phát triển kinh tế - xã hội nhưng tất cả đều phải thực hiện đấu giá theo luật đất đai. Không để việc một vài địa phương làm sai mà chúng ta “trùn tay” mà phải làm đúng quy trình và đúng quy định của pháp luật.

- Trong Luật Tài sản công tới đây có quy định xây dựng một hệ thống giao dịch điện tử về tài sản công, để các giao dịch về tài sản công sẽ được thực hiện trên hệ thống đó mà con người không thể can thiệp vào. Ông đánh giá như thế nào về hình thức này?

Đây là một hệ thống đấu giá rất văn minh, hệ thống đấu giá này nhiều nước trên thế giới đã làm từ rất lâu rồi. Tôi cho rằng việc đấu giá, mọi giao dịch diễn ra trên sàn điện tử một cách công khai minh bạch sẽ là điều rất  tốt, chống lại những “lợi ích nhóm”, những tiêu cực như đã từng xảy ra.

Điều đó đồng thời sẽ mang lại lợi ích cho đất nước, cho nhân dân và tránh tình trạng vi phạm cũng như tình trạng mất cán bộ.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Hồng Hương thực hiện