Chính phủ quyết liệt áp thu phí tự động, BOT hết đường gian lận
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng vừa có ý kiến về tiến độ triển khai hệ thống thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng.
Một trạm thu phí tự động không dừng
Chính phủ đặt lộ trình hết năm 2018 tất cả trạm thu phí sử dụng đường bộ trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh sẽ thu phí không dừng; hết năm 2019, áp dụng cho tất cả các trạm thu phí còn lại. Tuy nhiên, thực tế triển khai không đạt được một nửa mục tiêu.
Đặc biệt, sau vụ việc cán bộ Cty CP Tập đoàn Yên Khánh bị khởi tố vì dùng phần mềm giấu doanh thu thu phí trên cao tốc TPHCM - Trung Lương, câu chuyện minh bạch thu phí tiếp tục được đặt ra.
Lãnh đạo Tổng Cty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) mới đây cũng cho biết, hiện mới có vài trạm thu phí của đơn vị quản lý lắp đặt thu phí tự động nhưng mới ở dạng thử nghiệm. Bên cạnh đó, số lượng ô tô sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng cũng chưa nhiều.
Trước thực trạng này, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng vừa có ý kiến về tiến độ triển khai hệ thống thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng.
Cụ thể, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện chuyển sang thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng theo đúng quy định tại Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 ngày 21/10/2017, Quyết định số 07/2017/QĐ-TTg ngày 27/3/2017 và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 27/2/2018.
Theo quyết định số 07/2017/QĐ-TTg về việc thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng, nhà đầu tư các dự án BOT giao thông đường bộ trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên chậm nhất đến ngày 31/12/2018 phải bàn giao toàn bộ các trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ đang vận hành cho nhà cung cấp dịch vụ thu giá để thực hiện việc thu giá theo hình thức điện tử tự động không dừng. Lộ trình cụ thể do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định.
Đối với trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ được xây dựng sau ngày 1/1/2019, nhà đầu tư phải thực hiện bàn giao toàn bộ việc quản lý, vận hành trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ ngay sau khi được nghiệm thu, đưa vào sử dụng cho nhà cung cấp dịch vụ thu giá.
Với các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ khác do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định phù hợp với điều kiện thực tế, nhưng chậm nhất đến ngày 31/12/2019 phải bàn giao toàn bộ việc quản lý, vận hành trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ cho nhà cung cấp dịch vụ thu giá để thực hiện thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng.
Việc chậm trễ thực hiện thu phí tự động không dừng theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, có hai lý do chính. Thứ nhất là do năng lực của nhà cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng chưa đáp ứng được yêu cầu. Thứ hai là do một số nhà đầu tư dự án BOT ngại sự minh bạch nên lần lữa thực hiện.
Một trong những lợi ích của thu phí đường bộ tự động không dừng có thể giúp minh bạch doanh thu các trạm thu phí, rút ngắn thời gian xe dừng trả phí, và sẽ không xảy ra tình trạng tài xế dùng tiền lẻ trả phí...
Thực tế cho thấy, sự phối hợp của nhà đầu tư BOT đường bộ trong triển khai thu phí không dừng chưa tốt. Có nhiều nhà đầu tư BOT bằng nhiều cách, gián tiếp cản trở triển khai thu phí không dừng. Điều này do một số nhà đầu tư BOT ngại minh bạch, một số lại lo không kiểm soát được nhà cung cấp dịch vụ thu phí tự động, giấu doanh thu.
Ở một diễn biến, trước đó, trước các tranh cãi giữa chủ đầu tư BOT và chủ đầu tư dự án thu phí không dừng, Chính phủ cho phép Bộ GTVT quyết định việc trích doanh thu của các dự án BOT để xác định doanh thu của dự án theo hình thức điện tử tự động không dừng (ETC), đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, không làm tăng mức phí dịch vụ sử dụng đường bộ với người tham gia giao thông so với các hình thức thu hiện hành.
Hy vọng rằng với những chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, cơ chế ưu tiên sẽ giúp cho việc thu phí tự động không dừng đạt kết quả tốt hơn trong thời gian tới; đồng thời làm minh bạch hóa các doanh thu từ các trạm thu phí, tránh được tình trạng gian lận đã từng diễn ra trong thời gian vừa qua.