Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: "Cần cơ chế hợp tác nhà trường, doanh nghiệp và Chính phủ"
Thủ tướng khẳng định cơ cấu lao động qua đào tạo, xu hướng chuyển dịch có sự bất hợp lý, vẫn còn phổ biến tình trạng thiếu thầy, thiếu cả thợ.
Sáng nay (16/11) tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Diễn đàn Quốc gia “Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam” cùng với sự tham gia của các ban, bộ, ngành và 1.500 đại biểu.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu tham quan triển lãm kỹ năng nghề trong khuôn khổ sự kiện. Ảnh: VGP.
“Quốc gia là con thuyền, doanh nghiệp là những tay chèo”
Tại Diễn đàn Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định kinh nghiệm thành công của nhiều quốc gia phát triển cho thấy khi các điều kiện khác không thay đổi thì nhân lực có kỹ năng, nhất là những người có tay nghề cao, đóng góp vai trò đặc biệt quan trọng, góp phần tạo năng suất lao động vượt trội, thúc đẩy tăng trưởng GDP, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Trong 30 năm trở lại đây, gia tăng dân số và lực lượng lao động đã là một động lực quan trọng, đóng góp to lớn cho thành tựu tăng trưởng GDP quốc gia. Tuy nhiên, phải nhìn nhận một cách thực tiễn rằng kể từ năm 2013, quy mô lao động của Việt Nam đã bắt đầu tới hạn so với quy mô của nền kinh tế. Vì lẽ đó, nâng cao năng suất chất lượng của lực lượng lao động có vai trò sống còn trong cải thiện tốc độ tăng trưởng và trong nỗ lực tái cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Diễn đàn.
Theo Thủ tướng, việc gắn kết giáo dục nghề nghiệp với doanh nghiệp có chuyển biến tích cực, có thể nêu ra rất nhiều tấm gương tốt về đào tạo trong doanh nghiệp, trường bên cạnh doanh nghiệp như THACO Chu Lai, Viettel, Vingroup, Vietjet… và trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài, có nhiều doanh nghiệp có trường dạy nghề tốt như Samsung, có thể đào tạo đến vài trăm nghìn lao động.
Tuy nhiên, tại Diễn đàn Thủ tướng cũng chỉ ra rằng còn có những khó khăn trong giáo dục nghề nghiệp. Đó là tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ nói chung còn thấp. Việt Nam có số lao động đứng thứ 3 ASEAN nhưng lực lượng lao động, nhất là lao động đã qua đào tạo mới đạt trên 22%, chỉ bằng 1/3 Hàn Quốc, Singapore.
Cũng theo Thủ tướng, cơ cấu lao động qua đào tạo, xu hướng chuyển dịch có sự bất hợp lý, vẫn còn phổ biến tình trạng thiếu thầy, thiếu cả thợ chứ không phải “thừa thầy, thiếu thợ”. Vẫn còn tâm lý của cha mẹ là con mình không vào được đại học thì mới học nghề. Nhiều người làm trái ngành nghề.
“Người ta nói mạng lưới cơ sở dạy nghề của nước ta như chiếc áo ngũ sắc với không ít miếng vá víu từ vải cũ. Người ta nói tính đồng bộ của các trường dạy nghề là vấn đề cần quan tâm hơn, kể cả cơ sở thực hành, kỹ năng khác”, Thủ tướng chia sẻ. Chúng ta chưa có sự tổng hợp phân tích, đánh giá lực lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài quay về nước. Lực lượng này được được phát huy thế nào ở Việt Nam.
“Đừng đào tạo thứ mà người ta không cần”
Để hoạt động giáo dục nghề nghiệp đạt được hiệu quả như kỳ vọng, Thủ tướng cho rằng phải bảo đảm 3 nguyên tắc.
“Trước hết, cần bám sát hơn nữa vào nhu cầu thực tiễn của thị trường, bảo đảm hài hòa cung cầu về lao động có kỹ năng nghề. Thứ hai, phát triển đào tạo nghề với chuẩn mực chất lượng quốc tế để đáp ứng yêu cầu cao các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Thứ ba, nâng cao tính dự báo, cần hiểu, nắm bắt nhanh nhạy và dự báo sớm được nhu cầu nhân lực kỹ năng cao của doanh nghiệp và nền kinh tế trong giai đoạn tới để định hướng hợp tác doanh nghiệp, nhà trường”, Thủ tướng nói và nhấn mạnh: “Anh đừng đào tạo thứ người ta không cần”.
Đồng thời, Thủ tướng đề nghị Bộ LĐTB&XH suy nghĩ thiết kế và đề xuất một “hiệp ước xã hội”, đó là cơ chế hợp tác giữa nhà trường, doanh nghiệp và Chính phủ trên các lĩnh vực ngành nghề trọng điểm để gắn kết nội dung, chất lượng đào tạo nhân lực kỹ năng cao với nhu cầu thị trường và nền kinh tế.
Theo đó, doanh nghiệp được tham gia xây dựng nội dung đào tạo, cử cán bộ tham gia đào tạo, tiếp nhận học viên thực tập liên thông doanh nghiệp - nhà trường trong quá trình đào tạo học viên khi tốt nghiệp.
Chính phủ thực hiện chính sách ưu đãi với một tinh thần cơ sở giáo dục nghề nghiệp nào, doanh nghiệp nào tham gia đào tạo, sử dụng nhiều học viên từ cơ sở giáo dục nghề nghiệp thì được hưởng ưu đãi.
Đối với nhà trường, tập trung tạo điều kiện cho giảng viên nâng cao chất lượng chuyên môn, tiếp cận kỹ năng mới từ doanh nghiệp trong nước và quốc tế, nâng cao chất lượng giảng dạy, trang thiết bị học tập, thực hành.
Các tỉnh, thành phố, các địa phương có trường đào tạo nghề cần ưu tiên các dự án có sự phối hợp giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp, ví dụ dành 10 -15% các dự án trên địa bàn, từ đó có thể gắn kết nhà trường và doanh nghiệp, đồng thời gián tiếp vào quá trình đào tạo nhân lực.
Có thể bạn quan tâm
Doanh nghiệp gặp khó khi tham gia đào tạo nghề
14:38, 16/11/2019
Quảng Nam thành lập trung tâm đào tạo nghề du lịch
12:49, 26/03/2019
Miễn, giảm thuế doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề
01:00, 19/03/2018
Bộ LĐTB&XH, các bộ, ngành đề xuất các mô hình mới về đào tạo nghề, thí điểm mô hình đào tạo học sinh sau trung học cơ sở học vào học cao đẳng… Xây dựng cơ sở dữ liệu mở giáo dục nghề nghiệp quốc gia để dự báo ngắn hạn, trung hạn và dài hạn về nhu cầu nguồn nhân lực, nhu cầu việc làm, nhu cầu đào tạo theo lĩnh vực, ngành nghề, cấp trình độ đào tạo.
Không chỉ có câu: “Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”, cha ông ta còn có câu “Của bề bề không bằng có nghề trong tay”, “Một nghề cho chín còn hơn chín nghề”, Thủ tướng nêu rõ, sự nghiệp giáo dục nghề nghiệp là sự nghiệp có ảnh hưởng đến thành bại của công cuộc phát triển một quốc gia trong quá trình chuyển đổi.
Thủ tướng cho rằng phải có sản phẩm từ hội nghị, đó là một Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu nâng cao năng suất lao động của Việt Nam. Chỉ thị này sẽ do Bộ LĐTB&XH chủ trì cùng với các bộ, ngành xây dựng, sớm trình Thủ tướng.