Bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông: Việt Nam gửi “tín hiệu ngầm” tới Trung Quốc?

Mới đây, Việt Nam đã đề cử các trọng tài viên và hòa giải viên nhằm thực hiện quyền và nghĩa vụ của các quốc gia thành viên Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung (thứ ba từ trái qua) cùng các chuyên gia được đề cử vào danh sách trọng tài viên và hòa giải viên theo UNCLOS 1982 hôm 27/7/2020 - Ảnh: TG&VN

Theo đó, quyết định đề cử trọng tài viên và hòa giải viên theo UNCLOS 1982 đã được Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hoài Trung trao cho 4 hoà giải viên là ông Phạm Quang Hiệu, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao; Đại sứ Huỳnh Minh Chính, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao; Đại sứ Nguyễn Thị Thanh Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Luật pháp và Điều ước quốc tế, Bộ Ngoại giao và Đại sứ Nguyễn Quý Bính, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia, nguyên Vụ trưởng Vụ Luật pháp và Điều ước quốc tế, Bộ Ngoại giao.

Các trọng tài viên được đề cử bao gồm PGS.TS. Nguyễn Hồng Thao, Học viện Ngoại giao, thành viên Ủy ban Pháp luật quốc tế của Liên hợp quốc, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia; PGS.TS. Nguyễn Thị Lan Anh, Học viện Ngoại giao; TS. Nguyễn Đăng Thắng, Vụ trưởng, Ủy ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao, thành viên Tòa trọng tài thường trực quốc tế và PGS. Robert Beckman, Giám đốc Chương trình Luật và Chính sách Đại dương, Trung tâm Luật quốc tế, Đại học Quốc gia Singapore.[1]

Cho ý kiến về vấn đề này ông Gregory Poling - Giám đốc của Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) cho biết, thông qua việc đề cử, Việt Nam muốn thể hiện cam kết với UNCLOS. Đồng thời, ông Gregory Poling cũng cho rằng đây là tín hiệu ngầm Việt Nam muốn gửi đến Trung Quốc trong việc tính đến khả năng hòa giải bắt buộc.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Hosoda Takashi, chuyên gia an ninh châu Á tại Đại học Charles (CH Séc) nhận định, đây là bước đi cho thấy Việt Nam dần hội nhập quốc tế trong lĩnh vực pháp lý nhằm đối phó với mưu lược của Trung Quốc ở Biển Đông.

“Phụ lục V, Điều 2 của UNCLOS cho phép các quốc gia đề cử 4 hòa giải viên và Phụ lục VII, Điều 2 của luật cũng cho phép các nước đề cử 4 trọng tài viên. Vì vậy, đây là quyền của các quốc gia đã ký kết và phê chuẩn UNCLOS.

Tôi đánh giá cao bước đầu tiên của Việt Nam để củng cố sự hiện diện của quốc gia trong lĩnh vực pháp lý. Sự đóng góp về mặt pháp lý này là rất quan trọng để nâng cao uy tín của Việt Nam trên thế giới và là nền tảng để Việt Nam hướng đến các mục tiêu như đề cử các thẩm phán cho ITLOS, ICJ hoặc PCA”, Tiến sĩ Hosoda Takashi cho hay.

Theo ông Hosoda Takashi: "Đây là bước quan trọng, cần thiết để chống lại “Tam chiến pháp” (thuyết “Ba cuộc chiến”) mà Trung Quốc đã vạch ra, gồm chiến tranh dư luận, chiến tranh tâm lý và chiến tranh pháp lý. Để bảo đảm chủ quyền và lợi ích quốc gia, Việt Nam nên áp dụng chiến tranh đối xứng, chống lại cách tiếp cận của Bắc Kinh với các biện pháp tương tự”. [2]

Tàu Hải Dương 08 của Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Ở góc độ phân tích khác, chuyên gia Việt Hoàng - nhà nghiên cứu Biển Đông (đến từ Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, còn quá sớm để nói về kịch bản đó. “Việc đề cử, giới thiệu những nhân vật có khả năng tham gia vào cơ quan UNCLOS 1982 không có nhiều liên quan đến việc khởi kiện hay không khởi kiện về vấn đề Biển Đông. Bởi vì việc khởi kiện lên cơ quan tòa án quốc tế có người Việt Nam trong đó đi chăng nữa cũng sẽ phải tiến hành theo thủ tục quy định”, chuyên gia Biển Đông phân tích.

Bình luận về việc Việt Nam đề cử các chuyên gia vào danh sách trọng tài viên và hòa giải viên theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), chuyên gia Việt Hoàng cho rằng, việc đề cử này cho thấy "Việt Nam đang dần hội nhập với quốc tế, chứng minh Việt Nam hoàn toàn có các chuyên gia hàng đầu về luật biển quốc tế".

“Gần đây, UNCLOS 1982 mở thêm chi nhánh ở Singapore, theo đó phía Việt Nam được quyền giới thiệu những nhân vật có khả năng tham gia vào cơ quan quốc tế này. Trong đề cử lần này, Việt Nam có 4 hòa giải viên, 4 trọng tài viên. Hầu hết là những người được đào tạo ở nước ngoài, có kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và đa phần từng công tác trong Bộ Ngoại giao.

Việc Việt Nam đưa ra danh sách đề cử chứng minh một điều rằng, Việt Nam đang hội nhập với quốc tế. Việt Nam cũng cần phải tính đến việc đưa người vào các cơ quan quốc tế, cơ quan tài phán như vậy trong thời gian tới. Một mặt là để Việt Nam dần hội nhập với quốc tế, mặt khác là để chứng tỏ người Việt Nam có thể tham gia được nhiều vấn đề, có nhân lực được đào tạo bài bản. Trước đây, trong thời gian dài, chúng ta chưa chú ý đến việc này”, chuyên gia Việt Hoàng cho hay.

Về việc Việt Nam mời, đề cử GS Robert Beckman (Giám đốc Chương trình Luật và chính sách đại dương, Trung tâm Luật quốc tế, Đại học Quốc gia Singapore), ông Việt Hoàng nhận định, điều này cho thấy sự khách quan của Việt Nam, sẵn sàng giới thiệu những chuyên gia, học giả uy tín vào các tổ chức quốc tế.

Thực tế, giới quan sát và các chuyên gia nhận định, việc đề cử này thể hiện bước đi pháp lý mới của Việt Nam trong các vấn đề tranh chấp ở Biển Đông.[3]

--------------------------------------------

Tài liệu tham khảo:

[1] https://enternews.vn/bao-ve-chu-quyen-o-bien-dong-viet-nam-thuc-thi-quyen-cua-thanh-vien-unclos-180928.html

[2] https://vtc.vn/chuyen-gia-sau-de-cu-trong-tai-vien-viet-nam-co-the-co-tham-phan-theo-unclos-ar568744.html

[3] https://vtc.vn/de-cu-trong-tai-vien-theo-unclos-1982-buoc-di-phap-ly-moi-cua-viet-nam-ar568102.html

Có thể bạn quan tâm

• Đảm bảo hòa bình, thực hiện đầy đủ quy tắc ứng xử trên Biển Đông

  14:10, 09/09/2020

• Việt Nam và “đường lối hòa bình” trên Biển Đông

  06:15, 08/09/2020

• Thời điểm chín muồi cho một cuộc chiến pháp lý trên Biển Đông?

  06:21, 07/09/2020

• Bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông: Việt Nam thực thi quyền của thành viên UNCLOS

  13:09, 06/09/2020

• Việt Nam phản đối Trung Quốc tập trận, bắn tên lửa ở Biển Đông

  22:00, 31/08/2020

• Biển Đông: Lời cảnh báo vô nghĩa của Trung Quốc!

  06:00, 31/08/2020

• Trung Quốc tập trận tại Biển Đông nhằm vào ai?

  05:00, 28/08/2020

BẢO LAM (tổng hợp)