Để tuyến mẫu vận tải thủy ĐBSCL và cảng Cái Mép, Cát Lái vận hành hiệu quả

THU DUYÊN• 15/12/2022 11:00

Tuyến mẫu vận tải thủy kết nối ĐBSCL với cảng nước sâu Cái Mép và Cát Lái qua kênh Quan Chánh Bố đi vào vận hành sẽ giúp giảm thời gian, giảm chi phí logistics và bớt ùn tắc giao thông.

Đề xuất về tuyến vận tải mẫu của Hiệp hội Đại lý và Môi giới hàng hải Việt Nam (Visaba) đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng trong thời gian qua.

Nhiều lợi ích từ tuyến vận tải mẫu

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vựa lúa và thủy sản lớn nhất cả nước với sản lượng xuất nhập khẩu chiếm 40% giá trị sản xuất nông nghiệp của Việt Nam. Trong đó, 75% lượng hàng xuất nhập khẩu hàng năm của vùng ĐBSCL được vận chuyển lên cụm cảng khu vực TP.HCM và Cái Mép - Thị Vải. ĐBSCL có mật độ đường thủy cao, vận tải thủy đóng vai trò quan trọng trong tập kết và thu gom hàng hóa trong toàn vùng. Tuy nhiên, lượng hàng xuất khẩu vận chuyển chủ yếu bằng đường bộ, trong khi cụm cảng ĐBSCL hoạt động cầm chừng.

Cảng Cái Mép Thị Vải

Cảng Cái Mép - Thị Vải

ĐBSCL hiện có hai tuyến vận tải thủy kết nối từ cụm cảng Cần Thơ đến Cái Mép và TP.HCM chủ yếu là đi qua Sông Tiền - Sông Vàm Nao và tuyến luồng sông Tiền - Chợ Lách - Sông Mang Thít, chi phí vận chuyển khoảng 7 triệu đồng/Teu.

Theo Visaba, cảng nước sâu Cái Mép đã đảm nhiệm vai trò rất quan trọng cho việc XNK trực tiếp đi khắp nơi trên thế giới, không nhất thiết phải dùng tàu lớn ghé khu vực ĐBSCL mà chỉ cần sử dụng các loại tàu SB chạy từ các cảng ĐBSCL đến thẳng cái Mép là giải quyết được hết các yêu cầu xuất nhập khẩu của khu vực, giá thành hạ, thời gian nhanh chóng, không ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông. Vì vậy, nếu vận chuyển theo tuyến mới, kết nối ĐBSCL với cảng nước sâu Cái Mép và Cát Lái qua kênh Quan Chánh Bố, chiều dài tuyến được rút ngắn còn 200km, chi phí vận chuyển còn khoảng 3 triệu đồng/Teu.

Sơ đồ tuyến Cái Mép - ĐBSCL

Tuyến vận tải mới vừa giảm tải đường bộ, giảm chi phí logistics lên đến 60 - 70%, ngoài ra còn giúp giảm bớt việc nạo vét luồng lạch để duy trì cho tàu to vào ĐBSCL. Do đó, khi ra đời tuyến mới, trong 5 năm đầu tiên hoạt động, sản lượng trên tuyến này sẽ tăng trưởng ít nhất 20%/năm.

Để vận hành tuyến mẫu hiệu quả

Theo ông Phạm Quốc Long, Phó TGĐ Công ty CP Gemadept, sau khi có chỉ đạo của Bộ GTVT, Công ty CP Gemadept đã triển khai ngay công tác nghiên cứu khả thi tuyến mẫu kết nối ĐBSCL với khu vực cảng Cái Mép và Cát Lái khi đi vòng qua biển và qua kênh Quan Chánh Bố. Để vận hành thành công tuyến mẫu, Gemadept đã đưa ra một số đề xuất kiến nghị cụ thể.

>>Gemadept vào top 100 doanh nghiệp có năng lực Quản trị Tài chính tốt nhất Sàn chứng khoán Việt Nam năm 2018

Đầu tiên, Gemadept đề xuất thiết kế đóng Sà lan SB chạy tuyến mẫu với khả năng chuyên chở từ 200-300 container. Sà lan SB này sẽ chạy chuyên tuyến ĐBSCL/Cái Mép-Sài gòn-Đồng Nai.

Hiện nay tại ĐBSCL có các bến cảng gom hàng để phương tiện thủy/sà lan có thể cập bến nhận hàng như: Cảng Giao Long (Bến Tre), Mỹ Tho (Tiên Giang), Mekong (Vĩnh Long), Cao Lãnh, Sa Đéc, Phước Khang (Đồng Tháp), Mỹ Thới (An Giang), Thốt Nốt, Trà Nóc, Hoàng Diệu, Cái Cui (Cần Thơ), Vinalines Hậu Giang... Tuy nhiên, để đáp ứng phương tiện thủy cho tuyến mẫu, đảm bảo thời gian làm hàng tối ưu và đáp ứng được các cỡ tàu thử nghiệm trên tuyến mẫu, các cảng, ICD cần phải đầu tư nâng cấp trang thiết bị phù hợp.

Về hệ thống Trung tâm logistics, depot, ICD vệ tinh, để thu gom, tập kết hàng hóa từ các KCN, Gemadept đề xuất cần nghiên cứu phát triển Trung tâm logistics để giải quyết việc phân tán trong sản xuất, lưu thông phân phối, đảm bảo lượng hàng thường xuyên và đủ nhiều cho tàu có trọng tải lớn chuyên chở theo tuyến. Đồng thời, các doanh nghiệp cảng biển, logistics cần phối hợp với hãng tàu đề thiết lập hệ thống depot khu vực vì hiện nay vận chuyển bằng đường bộ và đường thủy, các xe tải cũng như sà lan phải chạy lên HCM lấy vỏ rỗng, về kho đóng hàng rồi lại quay ngược lại trả hàngở HCM làm phát sinh thời gian và rất nhiều chi phí.

Về chính sách, theo Gemadept, để khuyến khích các doanh nghiệp khai thác tàu container vận chuyển nội địa và hàng hóa xuất nhập khẩu có thể vào cụm cảng ĐBSCL, ngoài việc thiết lập thử nghiệm tuyến luồng mẫu an toàn cho tàu thì việc có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong giai đoạn từ 1-2 năm đầu khai thác là rất cần thiết trong việc tiết giảm chi phí logistics cho khu vực.

Gemadept đang tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về tuyến luồng, tìm hiểu, làm việc với các đơn vị thiết kế đóng tàu để tính toán kỹ các phươngán đóng tàu, đảm bảo số container xếp lớp trên tàu được tối ưu, đảm bảo an toàn hành hải, khả năng bốc xếp tại các đầu bến cũng như trên cơ sở cân nhắc đến hiệu quả đầu tư, khai thác trên tuyến.