Mặt bằng lãi suất khó giảm trong quý 4/2019

Theo SSI Research, có khá nhiều yếu tố xác nhận những lo ngại về rủi ro thị trường tài chính tiền tệ thế giới, xoay quanh vẫn là những động thái, chuyển động từ thương chiến Mỹ-Trung.

Cụ thể, những tổn hại với nền kinh tế Trung Quốc trong cuộc đối đầu với Mỹ đang ngày càng rõ nét, các chỉ số về sản xuất công nghiệp, bán lẻ đều thấp hơn kỳ vọng, tín dụng tăng trưởng yếu, Thủ tướng Trung Quốc thừa nhận rằng tăng trưởng kinh tế 2019 của nước này khó đạt được 6%. Để tránh phải trải qua kỳ nghỉ lễ quốc khánh u ám, Trung Quốc đã có các động thái “xuống thang” với thông báo miễn thuế trong vòng 1 năm với 16 mặt hàng Mỹ đang bị áp thuế 25%, và đưa ra kế hoạch nhập khẩu đậu tương và thịt lợn từ Mỹ. Hai bên tuyên bố nối lại đàm phán cấp cao từ ngày 10-11/10.

Tuy vậy, triển vọng về một thỏa thuận Mỹ- Trung là không cao vì có những vấn đề mấu chốt khó có thể giải quyết, và phía Mỹ tuyên bố không chấp nhận thỏa thuận một phần. Cũng nên nhớ rằng, ngay trong ngày đầu tiên của tháng 9, hai bên đã tăng thuế thêm một nấc đối với hàng hóa của nhau. Cuộc đàm phán lần này có vẻ như chỉ là một "kỳ nghỉ" giữa hiệp để cả hai cùng tính toán lại đường đi nước bước trong trận chiến dài hơi phía trước. Triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu vì thế không có nhiều thay đổi, làn sóng nới lỏng tiền tệ để kích thích kinh tế tiếp tục lan rộng.

Trong khi đó, Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED) với lần hạ lãi suất thứ 2 trong năm, xuống mức 1,75%-2%/năm, và kỳ vọng FED sẽ hạ lãi suất thêm 1 lần nữa trong năm nay; ECB giảm 0,1% xuống -0,5% và khẳng định sẽ duy trì hoặc giảm tiếp cho đến khi triển vọng lạm phát có cải thiện; Trung Quốc hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc lần thứ 4 trong năm và giảm lãi suất cho vay cơ bản kỳ hạn 1 năm từ 4,25% xuống 4,2%/năm; Nhật Bản, Đài Loan quyết định duy trì lãi suất -0,1%/năm. Tính chung trong tháng 9, có tổng cộng 25 NHTW đã cắt giảm lãi suất điều hành và Việt Nam cũng nằm trong số đó.

Dù FED đã chuyển hướng chính sách tiền tệ nhưng có vẻ như tốc độ nới lỏng tiền tệ vẫn không theo kịp các nước khác, USD index dao động nhưng vẫn nằm trong kênh tăng điểm, kết thúc tháng 9 ở mức 99,34 điểm – mức cao nhất kể từ tháng 5/2017 đến nay. 

Xét riêng tháng 9, tâm lý thị trường lạc quan hơn, các đồng tiền trú ẩn như JPY, CHF giảm giá lần lượt là 1,69% và 0,76%, giá vàng cũng giảm 3,2% trong khi hầu hết các đồng tiền khác hồi phục so với USD. Riêng EUR vẫn nối dài xu hướng mất giá, về mức 1,09USD/EUR – giảm 0,84% so với tháng trước và 4,96% từ đầu năm đến nay, nền kinh tế Châu Âu đang đứng trước nguy cơ suy thoái do suy giảm sản xuất, các tranh chấp thương mại và sự bất định của Brexit.

Có thể bạn quan tâm

• Thách thức tăng trưởng Việt Nam: Đột phá và bền vững

  05:24, 05/10/2019

• Dù tăng trưởng cao, nguy cơ tụt hậu của nền kinh tế vẫn luôn... thời sự

  03:52, 07/10/2019

• Giảm áp lực nợ công tạo cơ hội cho tăng trưởng

  16:01, 04/10/2019

• Tăng trưởng kinh tế - mừng và lo!

  11:00, 03/10/2019

• Tăng trưởng tín dụng khó “cán đích”

  03:03, 13/09/2019

Như vậy, rủi ro của thị trường tài chính tiền tệ gia tăng sẽ khiến thị trường tài chính tiền tệ Việt Nam không sớm thì muộn khó đứng ngoài ảnh hưởng. Một khi các thị trường nhập khẩu chính của Việt Nam suy yếu, giảm tốc thương mại ảnh hưởng tới hoạt động của các doanh nghiệp và nền kinh tế cũng có thể xảy ra.

Cũng theo đánh giá của SSI Research, định hướng giảm lãi suất điều hành của NHNN Việt Nam đã khiến lãi suất trên thị trường 2 giảm sâu, nhưng chưa lan tỏa xuống thị trường 1- thị trường huy động/ cho vay các tổ chức và dân cư. 

"Việc giảm lãi suất điều hành của NHNN không mang ý nghĩa là nới lỏng tiền tệ vì NHNN điều hành chính sách tiền tệ trực tiếp thông qua các chỉ tiêu về tăng trưởng tín dụng, tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán (M2) …, không phải qua trung gian là lãi suất điều hành như các nước khác", SSI cho biết.

Dù thanh khoản dư thừa trên liên ngân hàng, nhưng vốn huy động từ kênh này chỉ đáp ứng các nhu cầu vốn ngắn hạn, không dùng để cấp tín dụng nên tính liên thông với thị trường 1 không cao. Hầu hết các NHTM vẫn giữ nguyên mức lãi suất huy động, thậm chí nhiều NHTM bao gồm cả một vài NHTM lớn vừa tăng lãi suất huy động các kỳ hạn dài từ 20-40 điểm phần trăm trong tháng qua. Lãi suất huy động trên thị trường 1 vẫn duy trì ở mức 4,3- 5,5%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng, 5,5- 7,5%/năm với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng và 6,4- 8,1%/năm với kỳ hạn 12-13 tháng.

Như vậy, việc giảm lãi suất điều hành có thể giảm bớt áp lực thanh khoản trong giai đoạn cao điểm cuối năm nay, giúp lãi suất huy động và cho vay được giữ ổn định, nhưng khó giảm trong quý 4/2019.

Lê Mỹ