Đạm Ninh Bình: “Tồn tại hay không tồn tại”?
Ngày làm việc đầu tiên sau Tết Nguyên đán, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã có chuyến thăm và làm việc tại nhà máy Đạm Ninh Bình, một trong 13 dự án “nghìn tỷ” thua lỗ.
Sau khi có sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Đạm Ninh Bình bắt đầu gượng dậy sản xuất nhưng khó khăn vẫn bủa vây doanh nghiệp này. Theo báo cáo nghiên cứu khả thi, lỗ kế hoạch được đặt ra trong 3 năm đầu là hơn 47,9 triệu USD (1.025 tỷ đồng - quy đổi theo tỷ giá ngày 31/12/2014), từ năm thứ 4 trở đi nhà máy sẽ có lãi.
Sau một thời gian “đắp chiếu” vì thiếu vốn, đến ngày 22/1/2018, Nhà máy bắt đầu khởi động lại nhà máy từ 15/1/2018, bình quân mỗi ngày sản xuất gần 1.300 tấn và đang vận hành ổn định với phụ tải đạt 80% thiết kế.
Đạm Ninh Bình khó có lãi
Đánh giá về Nhà máy Đạm Ninh Bình, PGS TS Nguyễn Văn Nam - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại cho rằng, nhà máy này không bao giờ có thể có lãi vì lựa chọn địa điểm sai, chi phí vận chuyển cao; công nghệ lạc hậu, lỗi thời; đầu tư quá lãng phí... Bản thân Vinachem cũng hiểu rõ điều này mà vẫn lấy lý do đợi lãi mới cổ phần hóa. “Kể cả thực hiện cổ phần hóa tôi cũng không tin sẽ có người sẽ mua.Không ai dại gì bỏ tiền mua một nhà máy đã biết chắc nó không hiệu quả. Vấn đề bây giờ là phải làm cho rõ ràng trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức để xử lý tới nơi tới chốn", ông Nam nói. Và theo nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại, giải pháp tốt nhất là để nhà máy này phá sản.
Đồng tình, ông Nguyễn Hoàng Hải – Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cũng cho biết, quyết định đầu tư nhà máy Đạm Ninh Bình là một sai lầm, bao gồm từ các vấn đề về năng lực điều hành, quản lý cho tới những tính toán đầu tư, xây dựng... Ông Hải cho rằng, cách giải quyết triệt để đối với tình trạng trên là chấm dứt cho đầu tư mới đối với những DNNN đang nằm trong diện phải cổ phần hóa. Hạn chế sử dụng vốn vay ODA, hạn chế vay ngoại tệ.
Chưa bàn chuyện... xóa sổ
Những doanh nghiệp thật sự có năng lực, có tầm nhìn họ luôn coi vốn vay ODA như con dao hai lưỡi. Vì sử dụng vốn ODA nghĩa là phải lựa chọn nhà thầu, phải sử dụng công nghệ của nước cho vay vốn... ngay cả mức vốn vay cũng không hề được coi là ưu đãi, do lãi suất thấp nhưng suất đầu tư lại rất cao. Vì vậy, doanh nghiệp không hề hào hứng.
“Thế nhưng các DNNN lại rất hào hứng với nguồn vốn này là do yếu tố vụ lợi. Có những cán bộ quản lý nhà nước thích sử dụng vốn ODA vì họ không nghĩ tới lợi ích chung mà chỉ cần nghĩ đến lợi ích trước mắt, lợi ích của cá nhân họ. Vì vậy mới cónhững dự án được thực hiện bằng được dù biết chắc nó không hiệu quả", ông Hải nói.
Trước lo lắng về sự khó khăn chồng chất của nhà máy, ông Trần Tuấn Anh khẳng định Bộ cũng như Tập đoàn Hoá chất Việt Nam chưa bao giờ đặt vấn đề về sự tồn tại hay không của nhà máy Đạm Ninh Bình. “Chúng ta chỉ nói đến việc làm thế nào để nhà máy hoạt động ổn định, hiệu quả, mang tính thị trường. Chứ chúng ta không nói đến câu chuyện xóa sổ”, Bộ trưởng Công Thương khẳng định.
Sau một thời gian “đắp chiếu” vì thiếu vốn, đến ngày 22/1/2018, Ban điều hành bắt đầu khởi động lại nhà máy từ 15/1/2018. Báo cáo kết quả sản xuất sau khi hoạt động trở lại, ông Vũ Văn Nhẫn - Tổng Giám đốc công ty TNHH Đạm Ninh Bình cho biết, bình quân mỗi ngày sản xuất gần 1.300 tấn và đang vận hành ổn định với phụ tải đạt 80% thiết kế.