Dự thảo hướng dẫn Nghị định 54 trong lĩnh vực dược phẩm làm tăng chi phí doanh nghiệp?
Nhiều chuyên gia khẳng định Dự thảo hướng dẫn việc thực thi Nghị định 54 trong lĩnh vực dược phẩm còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập, làm tăng chi phí cho doanh nghiệp.
Phát biểu tại Hội thảo chính sách mới đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực dược phẩm, Luật sư Lê Nết, Trọng tài viên trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam khẳng định, Nghị định 54 và Dự thảo thông tư hướng dẫn việc thực thi Nghị định 54 còn nhiều bất cập và hạn chế các quyền kinh doanh của doanh nghiệp được qui định trong các văn bản pháp luật khác.
Luật sư Lê Nết, Trọng tài viên trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam khẳng định, Nghị định 54 và Dự thảo thông tư hướng dẫn việc thực thi Nghị định 54 còn nhiều bất cập, làm tăng chi phí cho doanh nghiệp.
Dẫn chứng cụ thể, Luật sự Lê Nết khẳng định dự thảo thông tư không cho phép các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được cho thuê hay cho mượn kho bãi. Qui định này trái với Luật Đất đai và Luật kinh doanh bất động sản cho phép doanh nghiệp được cho thuê hoặc mượn bất động sản gắn liền với đất.
Bên cạnh đó, Dự thảo cũng có những qui định làm tăng chi phí hoạt động của các doanh nghiệp nhập khẩu hoặc phân phối thuốc. Ví dụ, qui định việc xuất hàng và giao hàng cho các cơ sở bán buôn thuốc phải được thực hiện tại chính kho bản quản thuốc của đơn vị nhập khẩu. Qui định này trái với Luật Dân sự 2015 và Luật Thương mại cho phép các bên có thể thoả thuận về địa điểm giao hàng.
“Qui định này cũng sẽ buộc các cơ sở y tế, cơ sở bán buôn phải đầu tư thêm kho bảo quản và tự vận chuyển thuốc từ kho của cơ sở nhập khẩu về kho của mình, gây thêm những chi phí không cần thiết cho hoạt động phân phối thuốc và gián tiếp làm tăng giá thuốc, trong khi các kho bãi đã được đầu tư xây dựng không được tận dụng. Việc phải vận chuyển lòng vòng cũng làm tăng chi phí, tăng ô nhiễm môi trường và áp lực lên hệ thống giao thông của Việt Nam”, Luật sư Lê Nết khẳng định.
Theo quan điểm của luật sư Lê Nết, những quy định này sẽ tạo nên những tác động tiêu cực tới doanh nghiệp.
“Đối với doanh nghiệp nhập khẩu thuốc sẽ phải đầu tư xây dựng hệ thống kho bảo quản mới, và đầu tư nhân lực để tự vận hành hệ thống kho bảo quản đó.
Đối với các doanh nghiệp FDI thì Nghị định buộc các doanh nghiệp đang cung cấp dịch vụ bảo quản thuốc chuyên nghiệp sẽ phải ngừng hoạt động hoặc “thay đổi mô hình kinh doanh”, gây tổn thất cho dự án đầu tư”, luật sư Lê Nết nói.
Đại diện VCCI đề nghị Ban soạn thảo sửa lại Điều 3 Dự thảo theo hướng bỏ tất cả các quy định bắt buộc về việc “phải trực tiếp” thực hiện các hoạt động liên quan tới phân phối.
Đồng thời, Luật sư Lê Nết cũng cho rằng việc thực thi Nghị định khiến phát sinh lãng phí và thiếu hiệu quả do không đạt quy mô tối thiểu để hoạt động kinh tế. “Bên cạnh đó, việc thực thi các quy định này khiến chi phí trên mỗi đơn giá thuốc sẽ tăng, giá thuốc sẽ tăng làm giảm khả năng chi trả cho các sản phẩm thuốc của người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Chất lượng thuốc có thể không được đảm bảo do việc bảo quản thuốc sẽ không phải do các đơn vị chuyên nghiệp đảm nhận mà do các doanh nghiệp nhập khẩu tự thực hiện”, Luật sư Lê Nết nhấn mạnh.
Chia sẻ một ý kiến về một số qui định liên quan đến quyền tự chủ của doanh nghiệp, đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), bà Nguyễn Thu Trang, cho biết “Theo Điều 7 Luật Doanh nghiệp, doanh nghiệp có quyền tự quyết, tự chủ trong hoạt động kinh doanh của mình. Như vậy doanh nghiệp có quyền tự mình thực hiện các hoạt động hoặc ủy thác, thỏa thuận với các chủ thể khác thực hiện các hoạt động của mình, pháp luật không thể can thiệp vào quyền này của doanh nghiệp”. Vì vậy, đại diện VCCI đề nghị Ban soạn thảo xem xét điều chỉnh Dự thảo theo hướng bỏ các quy định bắt buộc về việc “phải trực tiếp” thực hiện các hoạt động liên quan tới phân phối.
Theo ý kiến của chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, các cơ quan quản lý cần nghĩ theo hướng mở rộng cam kết. Việc tuân thủ các cam kết WTO là cần thiết nhưng cần phải nghĩ xa hơn đến tương lai, tức là qui định cần phải mở hơn những gì đã cam kết thay vì chỉ bám vào các cam kết để hạn chế kinh doanh. Ngoài ra cần phải nghiên cứu xem thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế quản lý trong lĩnh vực dược như thế nào. Muốn nâng cao năng lực cho lĩnh vực dược thì phải tạo một môi trường kinh doanh cạnh tranh công bằng và bình đẳng để các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đều có thể học học lẫn nhau và cùng phát triển.