Hạn mức tối thiểu nhập khẩu xăng dầu dễ tạo lũng đoạn
Đó là nội dung quan trọng trong văn bản góp ý của VCCI với danh mục Hàng hóa, thủ tục hành chính về quản lý chuyên ngành và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 33 Nghị định 83 thì “trên cơ sở nhu cầu định hướng về xăng dầu nhập khẩu, thực tế tiêu thụ nội địa năm trước liền kề và đăng ký của thương nhân, Bộ Công Thương giao hạn mức nhập khẩu tối thiểu phục vụ tiêu thụ nội địa cả năm theo cơ cấu chủng loại cho từng thương nhân có Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu để làm thủ tục nhập khẩu với cơ quan hải quan”.
Có thể bạn quan tâm
Bãi bỏ một số điều kiện đối với thương nhân kinh doanh xăng dầu
17:46, 15/01/2018
Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số Thông tư trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu
15:52, 08/12/2017
Dựa trên mức giao tối thiểu của Bộ Công Thương, nhu cầu của thị trường thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu quyết định khối lượng xăng dầu nhập khẩu các loại để tiêu thụ tại thị trường trong nước và thực hiện đăng ký hạn mức tối thiểu nhập khẩu xăng dầu với Bộ Công Thương.
Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam khẳng định như vậy và cho rằng, nếu cứ tiếp tục kéo dài tình trạng bất cập chính sách thì các doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn trong thực hiện chủ trương của Chính phủ.
Về vấn đề này, VCCI cho rằng quy định trên có thể hiểu là đối với sản phẩm xăng dầu, Nhà nước quản lý bằng phương thức sử dụng mệnh lệnh hành chính buộc doanh nghiệp phải nhập khẩu một số lượng xăng dầu tối thiểu hằng năm. Suy đoán mục tiêu của phương thức quản lý này là nhằm “đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế và tiêu dùng của xã hội”.
"Trên thực tế, phương thức này có thể là thích hợp trong bối cảnh trước đây, khi số lượng đầu mối xăng dầu hạn chế chỉ ở một số ít các doanh nghiệp theo chỉ định của Bộ Công Thương và thị trường luôn hiện hữu nguy cơ thiếu hụt nguồn cung nếu các doanh nghiệp này cố ý nhập khẩu ít để tạo khan hiếm trên thị trường. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khi quyền nhập khẩu xăng dầu về nguyên tắc đã được mở cho bất kỳ doanh nghiệp nào đáp ứng các điều kiện để được cấp phép nhập khẩu xăng dầu, và các doanh nghiệp này phải tuân thủ pháp luật cạnh tranh, lo ngại về tình trạng độc quyền gây thiếu hụt nguồn cung là không thỏa đáng và hoàn toàn không thể là căn cứ để sử dụng biện pháp can thiệp quá sâu vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp (trong việc xác định số lượng hàng hóa mua vào)”, VCCI lập luận.
Theo quan điểm VCCI, khi thị trường xăng dầu đã được quản lý theo cơ chế mở, vấn đề nguồn cung, nhu cầu của người tiêu dùng thuần túy là vấn đề của thị trường. Nếu nhu cầu của thị trường tăng cao, doanh nghiệp sẽ nhập khẩu xăng dầu với số lượng lớn để đáp ứng và ngược lại.
“Như vậy, nguồn cung của xăng dầu sẽ dựa vào quy luật của thị trường quyết định; Trong trường hợp nhu cầu của thị trường không lớn hoặc lượng xăng dầu đang có trên thị trường nội địa đủ cung ứng được cho thị trường, thì việc doanh nghiệp tiếp tục phải nhập khẩu cho đạt hạn mức nhập khẩu tối thiểu sẽ khiến các doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn”, VCCI khẳng định.
Về tính minh bạch, Nghị định 83 cũng như Thông tư 38 không quy định về các tiêu chí để cơ quan nhà nước quyết định các hạn mức cho thương nhân. Điều này khiến cho quy trình trở nên thiếu minh bạch và tạo ra dư địa cho tình trạng phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu.
"Tất nhiên, trên thực tế số lượng các doanh nghiệp được cấp phép nhập khẩu cũng không lớn, do các điều kiện kinh doanh tại Nghị định 83 là rất cao mà chỉ một số ít thương nhân có tiềm lực tài chính lớn mới có thể tham gia thị trường. Đây cũng sẽ là một trong những nguy cơ thực tiễn khiến cho nguồn cung của thị trường xăng dầu có thể bị lũng đoạn bởi các thương nhân đầu mối này", VCCI lập luận.
Tuy nhiên, theo VCCI, để giải quyết vấn đề này thì biện pháp quản lý không thể là tiếp tục áp dụng cơ chế can thiệp hành chính trực tiếp như trước mà phải giảm bớt các điều kiện kinh doanh để nhiều chủ thể kinh doanh có thể tham gia vào hoạt động nhập khẩu xăng dầu, qua đó đảm bảo nguồn cung trên thị trường và sử dụng triệt để công cụ quản lý cạnh tranh (pháp luật cạnh tranh) để kiểm soát hoạt động của các doanh nghiệp này.
Đồng thời, VCCI đề nghị bỏ “hạn mức tối thiểu nhập khẩu xăng dầu hàng năm do Bộ Công Thương phân giao".
Hiệp hội Xăng dầu: Xăng E5 kém hấp dẫn do bất cập từ chính sách thuế Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam khẳng định nếu cứ tiếp tục kéo dài tình trạng bất cập chính sách thì các doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn trong thực hiện chủ trương của Chính phủ. Theo số liệu thống kê, trong 2 tháng đầu năm 2018, cả nước tiêu thụ khoảng 593.000 m3 xăng E5-RON92, chiếm 42% tổng lượng xăng các loại. Tính bình quân, sản lượng xăng E5 tiêu thụ đã tăng hơn 30% so với năm 2017. Mức tăng này theo Hiệp hội Xăng dầu, có thể coi là tương đối lớn. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Xăng dầu, mức tiêu thụ tăng lại tiếp tục đặt doanh nghiệp vào tình huống khó của cơ chế cũ. Cụ thể, sự chênh lệch thuế tiêu thụ đặc biệt giữa xăng khoáng RON92 dùng để pha chế xăng E5 với thuế tiêu thụ đặc biệt đầu ra của xăng E5 đang khiến các doanh nghiệp xăng dầu phát sinh số thuế chưa được khấu trừ rất lớn. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn tài chính của doanh nghiệp. Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng nhắc lại đề xuất từng gửi tới Bộ Tài chính từ hồi đầu tháng 1/2018 liên quan đến sự bất cập này. Tuy nhiên, hơn 5 tháng trôi qua, Hiệp hội này cho biết vẫn chưa nhận được văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính liên quan đến việc khấu trừ, hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng E5. Theo Hiệp hội xăng dầu, nếu cứ kéo dài tình trạng này, bất cập về thuế không được giải quyết, các doanh nghiệp xăng dầu sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc đưa mặt hàng xăng E5 trở thành lựa chọn của người tiêu dùng, theo chủ trương của Chính phủ. |