Cải cách từ cơ sở
Những nỗ lực cải cách từ cơ sở sẽ là tiền đề thúc đẩy hiệu quả quản trị và hành chính công ở cấp quốc gia.
Để thực hiện xây dựng báo cáo PAPI, hơn 14.700 người dân đã được phỏng vấn- số lượng người dân tham gia đông nhất kể từ khi khảo sát được thực hiện trên toàn quốc lần thứ nhất vào năm 2011.
Xu thế biến đổi ở tám chỉ số nội dung PAPI qua hai năm 2019 và 2020
“Mô hình” Quảng Ninh
Đáng chú ý năm nay, Quảng Ninh đã vượt 2 bậc để vươn lên đứng đầu bảng xếp hạng PAPI 2020 với tổng số điểm 48,811 điểm. Đặc biệt, Quảng Ninh dẫn đầu cả nước ở 3 tiêu chí: Công khai, minh bạch (6,5 điểm); Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (8,29 điểm); Cung ứng dịch vụ công (7,71 điểm). Trong 8 tiêu chí để xếp hạng PAPI 2020, "Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công" là một trong những tiêu chí được quan tâm nhiều nhất.
Chỉ số nội dung này đo lường cảm nhận và trải nghiệm của người dân về hiệu quả phòng, chống tham nhũng của các cấp chính quyền qua bốn nội dung thành phần. Chỉ số cũng phản ánh mức độ chịu đựng tham nhũng của người dân cũng như sự quyết tâm giảm thiểu tham nhũng của chính quyền và người dân. Bốn nội dung thành phần cấu thành Chỉ số "Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công" gồm: "Kiểm soát tham nhũng trong chính quyền địa phương", "Kiểm soát tham nhũng trong cung ứng dịch vụ công"; "Công bằng trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực công"; và "Quyết tâm chống tham nhũng".
Khảo sát từ PAPI cho thấy, 18 tỉnh, thành phố có tiến bộ rõ rệt so với kết quả năm 2019. Ngoài ra, Quảng Ninh, Đồng Tháp, Bến Tre, Quảng Trị và Quảng Nam là 5 tỉnh dẫn đầu trong ở chỉ tiêu đo lường mức độ hiệu quả kiểm soát một số hành vi tham nhũng của cán bộ, công chức. Bên cạnh đó, so với năm 2016, kết quả 2020 cho thấy mối quan hệ thân quen trong tuyển dụng nhân lực vào khu vực nhà nước có xu hướng giảm trên phạm vi toàn quốc.
Gợi mở chính sách
Việc Quảng Ninh vươn lên vị trí quán quân là điều không ngạc nhiên. Tại buổi toạ đàm diễn ra cách đây không lâu, TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng: Quảng Ninh thực hiện hành trình đổi mới bắt đầu với thông điệp bứt phá chuyển từ “nâu sang xanh” từ một thập kỷ trước. Chuỗi hành động nhất quán từ quy hoạch, tổ chức điều hành đã được thực hiện. Nhiều mô hình thử nghiệm đã được đưa ra như nhất thể hoá, Trung tâm hành chính công, Trung tâm IPA…
"Mọi người hay nói thể chế nào thì doanh nhân đó. Cũng có một câu nói tương tự là thể chế nào thì môi trường kinh doanh ở địa phương như thế. Quảng Ninh là một sự khác biệt. Trong môi trường thể chế chung như vậy nhưng các thủ tục hành chính của Quảng Ninh lại rất nhanh. Tại sao đầu tư lại dồn sức vào Quảng Ninh? Tại sao ai cũng "happy" khi đến Quảng Ninh? Đó là do Quảng Ninh là nơi rộng mở, nó xuất phát từ tinh thần trách nhiệm, từ trái tim của những người lãnh đạo Quảng Ninh, sẵn sàng đưa ra những quyết định mang tính sống còn cho nền kinh tế. Điều này cũng lý giải vì sao Quảng Ninh đang là một trong những thành phố dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng, thu hút đầu tư. Chính vì vậy, việc lan toả mô hình cải cách từ các địa phương là rất quan trọng. Quảng Ninh sẽ lan toả mô hình này.”, TS Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.
Mọi nỗ lực cải cách muốn thành công phải bắt đầu từ cấp cơ sở. Đây sẽ là những gợi mở quan trọng để Chính phủ nhiệm kỳ tới thực thi quyết liệt và hiệu quả hơn. Nói như TS Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: “Chúng tôi kỳ vọng PAPI sẽ tiếp tục cung cấp dữ liệu cần thiết và đáng tin cậy về hiệu quả công tác điều hành, quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công của các cấp chính quyền, thúc đẩy trách nhiệm giải trình của các cấp chính quyền và đóng góp đáng kể vào quá trình đổi mới tư duy, hướng tới quản trị công hiện đại và đổi mới chính sách dựa trên dẫn chứng từ thực tiễn”.
Bà Caitlin Wiesen, đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam
Những phát hiện nghiên cứu nổi bật từ Báo cáo PAPI 2020 là hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương trong hai nhiệm kỳ (2011-2016 và 2016-2021) được công bố đúng vào thời điểm Chính phủ bắt đầu một nhiệm kỳ mới, PAPI cung cấp dữ liệu sâu rộng về trải nghiệm người dân trong quá trình tương tác với bộ máy chính quyền các cấp của 63 tỉnh, thành phố. PAPI cũng là thước đo quan trọng để các tỉnh, thành phố xem xét và cải thiện hơn nữa hiệu quả hoạt động ở tám lĩnh vực quản trị và hành chính công.
Bà Robyn Mudie, Đại sứ Australia tại Việt Nam:
Sự cải thiện trong hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh có thể đã góp phần giúp Việt Nam ứng phó thành công với đại dịch COVID-19. Báo cáo PAPI 2020 cho thấy có mối tương quan tích cực giữa quản trị tốt và hiệu quả trong ứng phó với đại dịch. Nói cách khác, quản trị tốt rất quan trọng. Trong thời gian tới, với quản trị công tốt, Việt Nam sẽ ứng phó hiệu quả với những tình huống khẩn cấp bất ngờ khác.
