Quy định điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng làm khó nhà đầu tư PPP

PGS.TS TRẦN CHỦNG, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam• 06/10/2021 15:00

Nhiều quy định về hợp đồng xây dựng như quy định về hướng dẫn điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng, quy định điều chỉnh giá cơ sở của hợp đồng đã trở nên lỗi thời, làm khó doanh nghiệp.

Đáng nói, trong thời điểm doanh nghiệp gặp khó khăn bởi COVID-19, các quy định này sẽ cản bước doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực PPP (đầu tư theo hình thức đối tác công tư) , một hình thức đầu tư hấp dẫn và tiềm năng.

Nhiều quy định không phù hợp

Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng, trong đó tại khoản 2 Điều 36 có quy định về trường hợp thực hiện điều chỉnh giá đối với hợp đồng trọn gói.

Thực tế hoạt động đầu tư hạ tầng kéo dài thời gian do chậm giải phóng mặt bằng, chậm giải ngân các nguồn vốn dẫn đến thời gian thực hiện hợp đồng trọn gói bị kéo dài, phát sinh chi phí thực hiện, tuy nhiên các vướng mắc này không được điều chỉnh giá do không thuộc trường hợp bất khả kháng.

Do đó, theo khoản 2 Điều 36 cần bổ sung quy định về điều chỉnh giá hợp đồng trọn gói trong trường hợp bị kéo dài thời gian thực hiện do các lý do khách quan như dự án chậm bàn giao giải phóng mặt bằng, chậm bố trí vốn.

Tại khoản 3 Điều 36 Nghị định số 37/2015/NĐ-CP quy định về điều chỉnh giá hợp đồng phải báo cáo người có thẩm quyền quyết định đầu tư xem xét quyết định. Điều này chưa phù hợp với thực tế triển khai, nhất là các dự án đối tác công tư khi Nhà đầu tư được lựa chọn tổ chức triển khai dự án.

Vì vậy, cần điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng dẫn tới điều chỉnh cơ cấu các khoản mục chi phí nhưng không làm thay đổi giá trị tổng mức đầu tư xây dựng đã phê duyệt, thẩm quyền do chủ đầu tư tổ chức điều chỉnh và báo cáo người có thẩm quyền quyết định đầu tư kết quả thực hiện.

Đồng thời, trên thực tế có nhiều trường hợp sau khi trúng thầu và đang trong quá trình thực hiện hợp đồng, nhà thầu gặp sự cố về năng lực do điều kiện khách quan và chủ quan không thể đáp ứng tiến độ theo quy định của hợp đồng. Tuy nhiên, việc thực hiện các thủ tục chấm dứt hợp đồng và lựa chọn lại nhà thầu khác để điều chuyển các hạng mục còn lại chưa thi công mất nhiều thời gian và phát sinh chi phí.

Cùng với đó, việc xem xét hướng dẫn bổ sung các thủ tục chỉ định bổ sung nhà thầu vào liên danh để tham gia thực hiện tiếp hợp đồng, đảm bảo tiến độ dự án cũng là vấn đề cần được lưu tâm.

Nhiều dự án PPP kéo dài thời gian do chậm giải phóng mặt bằng, chậm giải ngân.. dẫn tới phát sinh chi phí thực hiện, tuy nhiên không được điều chỉnh giá do không thuộc trường hợp bất khả kháng.

Bất cập quy định hướng dẫn điều chỉnh giá

Tại Thông tư 07, của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng đã quy định thời điểm xác định chỉ số giá gốc của phương pháp điều chỉnh giá hợp đồng dùng hệ số điều chỉnh giá là trong khoảng thời gian 28 ngày trước ngày đóng thầu.

Điều này chưa phù hợp trong trường hợp giá dự toán gói thầu được phê duyệt trước khoảng thời gian nêu trên và địa phương thông báo giá theo từng quý dễn tới phản ánh chưa sát giá tại trong khoảng thời gian này.

Trên cơ sở đó, tôi đề nghị bổ sung quy định thời điểm xác định chỉ số giá gốc của phương pháp điều chỉnh giá hợp đồng dùng hệ số điều chỉnh giá đối với trường hợp thị trường xảy ra biến động lớn về giá, các bên thỏa thuận thời điểm lấy chỉ số giá gốc đảm bảo phù hợp với thời điểm lập dự toán gói thầu và được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.Tuy nhiên chỉ số giá gốc để xác định bù giá vẫn được tính trong khoảng thời gian 28 ngày trước ngày đóng thầu, đồng thời giá trị Hợp đồng sau bù giá không được vượt giá dự toán gói thầu được phê duyệt.

Đồng thời, quy định các địa phương phải ban hành thông báo giá vật liệu theo tháng để đảm bảo xây dựng giá dự toán gói thầu phù hợp với điều kiện thực tế.

Ngoài ra, tôi cũng mong muốn thống nhất về hướng dẫn thanh toán đối với hợp đồng trọn gói: đối với hợp đồng trọn gói tính theo tỷ lệ phần trăm (%) giá trị xây lắp khi thanh toán không yêu cầu có xác nhận khối lượng hoàn thành chi tiết...

Cuối cùng, đối với khoản 1 Điều 8 Thông tư số 09/2016/TT-BXD quy định trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động xây dựng. Để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư đề xuất theo hướng, chủ đầu tư có trách nhiệm bắt buộc mua cả bảo hiểm công trình và bảo hiểm bên thứ ba.