Đề xuất tăng thuế phốt pho vàng: Lào Cai “làm khó” doanh nghiệp

Không những vậy, đề nghị này còn không nhận được đồng tình từ chính các Bộ ngành. 

Ngày 17/4/2019, UBND tỉnh Lào Cai có công văn số 1595/UBND/-KT gửi Bộ Tài chính về việc tham gia ý kiến vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ xung Nghị định số 125/2017/NĐ-CP về biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối.

Tại văn bản này, UBND tỉnh Lào Cai đã có ý kiến đề xuất: “Tăng mức thuế suất xuất khẩu của mặt hàng Phốt pho vàng từ mức 5% lên 20%”.

Lý do thiếu thuyết phục

Phản ứng trước thông tin này, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phốt pho vàng trên địa bàn tỉnh Lào Cai cho rằng việc UBND tỉnh lấy lý do ô nhiễm môi trường để đề nghị tăng thuế suất thuế xuất khẩu là chưa rõ ràng, thiếu căn cứ, và dồn doanh nghiệp đến chỗ phá sản.

Doanh nghiệp cũng cho rằng nếu ô nhiễm môi trường thì phải yêu cầu dừng sản xuất để tập trung xử lý môi trường chứ không thể tăng thuế. Nếu các cơ quan quản lý chỉ ra được doanh nghiệp gây ô nhiễm thì họ sẽ sẵn sàng chịu phạt.

Họ cũng khẳng định trong 3 năm qua chưa có bất kỳ một doanh nghiệp sản xuất phốt pho vàng nào bị phạt với lý do làm ô nhiễm môi trường nên tỉnh Lào Cai không thể đổ tội cho doanh nghiệp.

Việc tăng thuế từ 5 lên 20% là sự thay đổi đột ngột và quá lớn trong bối cảnh các doanh nghiệp đang chịu sức ép cạnh tranh về giá, chi phí nguyên liệu đầu vào tăng cao, sản phẩm phốt pho vàng không được hoàn thuế Giá trị gia tăng, nhiều doanh nghiệp mới đầu tư và đi vào sản xuất vẫn còn thua lỗ.

Trước đây các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu quặng thô, nhưng từ khi có lời kêu gọi của Chính phủ các doanh nghiệp đã dừng hẳn xuất khẩu quặng, đầu tư hàng trăm tỷ đồng chế biến sâu.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2019 đến nay, tình hình sản xuất kinh doanh phốt pho vàng đặc biệt khó khăn khi nguyên liệu sản xuất chính là quặng Apatit, than cốc, điện liên tục tăng giá, trong khi giá sản phẩm có xu hướng đi xuống nên các doanh nghiệp không chỉ phải giảm công suất sản xuất, cho CBCNV nghỉ việc luân phiên mà lợi nhuận cũng liên tục sụt giảm.

Nếu như tỷ suất lợi nhuận năm 2010 là 14% thì đến năm 2018 con số này chỉ còn khoảng 5% và năm 2019 còn thấp hơn nữa.

Doanh nghiệp cũng cho rằng, việc UBND tỉnh Lào Cai cho rằng “các dự án sản xuất phốt pho vàng đều hoạt động hiệu quả và có lợi nhuận cao” là không chính xác.

Nếu Chính phủ tăng thuế đối với sản phẩm Phốt pho vàng theo như đề xuất của UBND tỉnh Lào Cai thì chắc chắn doanh nghiệp buộc phải dừng sản xuất và không biết những hệ lụy xấu sẽ còn đi đến đâu.

Bộ ngành phản đối

Đồng tình với doanh nghiệp, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho rằng: “Lý do chính để nâng thuế xuất khẩu phốt pho vàng từ 5% lên 20% nhằm bảo vệ môi trường là cách tiếp cận trái ngược với quan điểm về phát triển bền vững, đặt môi trường vào thế đối lập với phát triển kinh tế, hay bảo vệ môi trường bằng cách không phát triển. Biện pháp thuế này sẽ không khuyến khích được các doanh nghiệp đầu tư thêm cho các giải pháp bảo vệ môi trường”.

>>> Xem công văn góp ý của VCCI TẠI ĐÂY

VCCI cũng cảnh báo: Nếu tăng thuế đối với phốt pho vàng lên 20% có thể sẽ dẫn đến nguy cơ doanh nghiệp khai thác apatit sẽ chỉ tiến hành nghiền quặng rồi xuất khẩu quặng thô ra nước ngoài, thay vì chế biến quặng apatit thành phốt pho vàng vàng như hiện nay.

Tương tự VCCI, Bộ Công thương cũng có công văn số 6542/BCT-CN chính thức gửi Bộ Tài chính.Bộ Công thương khẳng định: “Việc tăng thuế suất thuế xuất khẩu phốt pho vàng tại thời điểm hiện nay là chưa hợp lý, không đảm bảo duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, có khả năng dẫn đến tình trạng dừng sản xuất và gây nhiều hệ lụy xấu. Do đó, đề nghị xem xét giữ nguyên mức thuế suất thuế xuất khẩu 5% đối với sản phẩm phốt pho vàng”.

>>> Xem công văn của Bộ Công Thương TẠI ĐÂY.

Và cuối cùng, để trả lời UBND tỉnh Lào Cai, Bộ Tài chính đã ban hành công văn số: 10795/BTC-CST ngày 16/9/2019. Tại đây, mặc dù Bộ Tài chính vẫn thừa nhận những khó khăn mà doanh nghiệp sản xuất phốt pho vàng đang phải đối mặt nhưng vẫn đề nghị tăng thuế phốt pho vàng từ 5% lên 10%.

Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng hình như Bộ Tài chính đang hiểu lầm lý do tăng thuế là do doanh nghiệp có lãi lớn chứ không phải do ô nhiễm môi trường và giải pháp của Bộ Tài chính đưa ra chỉ nhằm làm “dung hòa” ý kiến của UBND tỉnh Lào Cai và tận thu doanh nghiệp.

Thiết nghĩ, để doanh nghiệp trong nước phát triển thì việc đầu tiên họ buộc phải tồn tại. Nếu các địa phương cứ trải thảm đỏ đề thu hút đầu tư rồi “siết” sẽ khiến  các doanh nghiệp hoang mang và mất niềm tin, không dám mạnh dạn đầu tư. Điều này đi ngược lại với chủ trương hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển mà Thủ tướng, Chính phủ và các Bộ ngành đang lỗ lực thực hiện.

Tiến Dũng