CẢM XÚC XUÂN: Mặn mòi muối kiến vàng

MAI CHIẾN• 31/01/2022 11:19

Ở Tây Nguyên, người đồng bào dân tộc thiểu số thường làm muối kiến từ những con kiến bống vàng để làm đồ chấm cho các món ăn được nướng hay luộc.

>>CẢM XÚC XUÂN: Phút giao mùa

Những ngày cuối năm, khu vực Tây Nguyên nói chung và ở Gia Lai nói riêng, người dân tộc thiểu số hay đi săn những đồ ăn ngon để chế biến làm món ăn cho ngày Tết âm lịch. Trong các món ăn đó, thì món muối kiến không thể thiếu ở mỗi bữa cơm. Con kiến bống vàng thường làm tổ trên cây xoài, cây rừng, có tổ lớn bắt được hàng kg con và trứng.

Trứng kiến sau khi được bắt về thì làm món cháo ăn rất ngon và bổ dưỡng. Để món ăn được thơm ngon, bí quyết chính là phải chọn những tổ kiến “đông dân” và có nhiều trứng nhất. Sau khi được làm sạch đất, cát nếu có trên con kiến, chúng sẽ được mang đi rang trên chảo nóng để tạo nên độ giòn, thơm khi trộn cùng muối. Chỉ có như thế, kiến mới sạch, muối kiến làm ra mới ngon và bảo quản được lâu.

Ngoài thành phần chính là kiến vàng thì còn được chế biến với muối, ớt, bột ngọt, lá then len, cỏ thơm hoặc một loại lá rừng ở Tây Nguyên, tuỳ điều kiện thu hái của mỗi gia đình. Muối kiến vàng mang đến hương vị rất độc đáo vừa mằn mặn cay cay vừa có vị chua chua thanh thanh của kiến nên có thể ăn với rất nhiều món.

Thêm một điểm đặc biệt trong cách làm là khi giã, phải làm sao mà kiến không bị nát nhừ nhưng chất chua đặc trưng của chúng phải quyện thật đều trong các thành phần khác để dậy lên một hương vị rất riêng. Muối kiến trở thành món ăn khá kì lạ với du khách từ xa đến nhưng với người dân Tây Nguyên, nó đã gắn liền với ẩm thực bao đời. Bởi trong những giai đoạn thiếu muối, kiến chính là lựa chọn để thay thế bởi vị mặn chua đặc trưng của chúng. Muối kiến vàng có thành phần dinh dưỡng cao, đạm từ 42-67% và có 28 loại Acid Amin, ngoài ra muối kiến vàng còn có nhiều sinh tố và khoáng chất.

>>CẢM XÚC XUÂN: Tết về nhớ vị nem rơm

Là người chuyên đi khai thác kiến vàng bán lại cho các cơ sở chế biến, anh Nay Yi ở huyện Krông Pa cho hay “loài kiến vàng đẻ trứng quanh năm. Trứng kiến to và béo ngậy nhất, thường ẩn mình trong các khóm lá to. Thời điểm thích hợp nhất cho người dân thu hoạch là những ngày nắng lên. Khi hạ tổ kiến xuống, kiến gặp nắng sẽ tản ra ngoài và người dễ dàng để lấy trứng”.

Hiện nay, muối kiến vàng – một đặc sản của tỉnh Gia Lai thường được bán kém với món Bò một nắng. Ngoài ra khách hàng muốn mua riêng cũng được các cơ sở chế biến cung cấp thêm. Anh Phạm Trung – một du khách từ Nha Trang đến Gia Lai được thưởng thức món muối kiến cho hay “muối kiến vàng nhìn lần đầu thấy rất lạ, nhưng khi ăn vào thì rất lạ và ngon. Nó không như các loại đồ chấm khác, khi ăn vào nó có vị mặn, chua, cay tạo cảm giác rất ngon miệng. Tôi sẽ cố gắng giới thiệu với bạn bè, người thân về món ăn độc đáo của người Tây Nguyên này”.

Món muối kiến vàng đã trở thành một thương hiệu đồ ăn trứ danh lan truyền khắp mọi nơi trong khu vực và cả nước. Nhiều người cũng mong muốn sản phẩm đặc sản của núi rừng Tây Nguyên nên đăng ký nhãn hiệu để sản phẩm được vươn xa hơn nữa.

Trong tác phẩm “Đất nước đứng lên” nhà văn Nguyên Ngọc đã từng kể lại món muối kiến được người làng Anh hùng Núp dùng trong kháng chiến. Măng luộc chấm với tro ăn kèm kiến vàng cả tháng đã cứu làng của Anh hùng Núp qua trận đói để tiếp tục kháng chiến.

Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phát động diễn đàn “CẢM XÚC XUÂN” khởi tạo không gian để bạn đọc viết lên những cảm xúc chất chứa tâm tư tiễn đưa năm cũ, đón năm mới; nguyện vọng, sáng kiến, hiến kế để thích ứng tốt hơn với dịch bệnh; phản ánh cô đọng các vấn đề của cuộc sống địa phương cũng như đất nước.
Bài viết có thể dưới dạng thơ hoặc văn xuôi, bút ký, tùy bút, tản văn,… gửi về địa chỉ email camxucxuan@dddn.com.vn.
Tác giả để lại địa chỉ và số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ.
Trân trọng cảm ơn.

CẢM XÚC XUÂN: Mặn mòi muối kiến vàng

CẢM XÚC XUÂN: Tết đoàn viên, đâu ai muốn xa nhà

CẢM XÚC XUÂN: Phút giao mùa

CẢM XÚC XUÂN: Mong sau Tết được đến trường dạy và học trực tiếp

CẢM XÚC XUÂN: Tết về nhớ vị nem rơm

CẢM XÚC XUÂN: Đụng lợn ngày Tết

CẢM XÚC XUÂN: Anh sắp về chưa?

CẢM XÚC XUÂN: Bạn đã sống đúng nghĩa?

CẢM XÚC XUÂN: Tết đơn giản trong suy nghĩ giản đơn

CẢM XÚC XUÂN: Mong hết dịch để được đi nhà sách