CẢM XÚC XUÂN: Nét ẩm thực ngày Tết ở Quảng Ninh
Là vùng đất hội tụ nhiều dân tộc, giao thoa nhiều nền văn hóa khác nhau, ẩm thực ngày Tết ở Quảng Ninh vừa có nét chung của đồng bào miền Bắc, lại vừa có những điểm độc đáo rất riêng biệt.
>>>CẢM XÚC XUÂN: Về Sài Gòn ăn tết!
>>>Tết ở một xóm lao động ngoại thành Sài Gòn
Tết không chỉ là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính, gia đình sum vầy mà còn là khoảng thời gian để mọi người vui vẻ nghỉ ngơi sau một năm vất vả và ước nguyện cho năm mới vạn sự như ý. Những ý nghĩa của Tết được thể hiện qua nhiều phong tục như lì xì, xin lộc đầu năm, trang trí nhà cửa… Và đặc biệt, nó còn thể hiện rõ nét trong văn hóa ẩm thực của người Việt.
Mâm ngũ quả cũng là một trong những nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt (ảnh báo Quảng Ninh)
Người xưa quan niệm ngày Tết là dịp quan trọng nhất trong một năm. Việc ăn uống trong những ngày này thường phong phú và sang trọng hơn ngày thường, thậm chí, có những món ăn chỉ được nấu và thưởng thức trong ngày Tết. Người Quảng Ninh ăn Tết không quá cầu kỳ, cách chế biến lại có phần giản tiện hơn. Ngoài những món dùng trong thờ cúng, người ta còn làm nhiều món khác chỉ để lai rai, ăn chơi trong những ngày tết nhất thảnh thơi.
Ông Nguyễn Văn Hùng, tại Hoành Bồ, Quảng Ninh chia sẻ: Quảng Ninh hội tụ nhiều dân tộc, với nhiều nền văn hóa khác nhau. Vì vậy ẩm thực ngày Tết ở Quảng Ninh cũng rất đa dạng và độc đáo. Mỗi vùng, mỗi địa phương đều có những món bánh góp thêm một loại bánh riêng cho mâm cỗ tết, mang đặc trưng không thể trộn lẫn.
Ngoài bánh chưng xanh gói vuông truyền thống của người Việt, người Dao ở Hoành Bồ, Bình Liêu... còn làm bánh chưng nhân màu đỏ. Bánh cũng gồm gạo nếp, đỗ, thịt lợn, nhưng được gói tròn bằng lá dong hoặc lá ỏng, nhân bánh trộn chung với nước lá hung lam (hồng làm) tạo nên màu hồng đỏ đẹp mắt. Khi cắt, từng khoanh bánh tròn có hình như bông hoa, trông rất hấp dẫn.
Bánh chưng đỏ là loại bánh trong mỗi dịp Tết đến xuân về. Đối với người dân Quảng Ninh rất coi trọng truyền thống mà đây là loại bánh của đất trời nên không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên của mỗi gia đình. Đặc điểm đặc biệt là người dân ở huyện Hoành Bồ, Bình Liêu
Ngoài bánh chưng vuông, người Tày huyện Ba Chẽ còn gói bánh chưng dài. Chị Vi Thị Nhu (Khu phố 3, thị trấn Ba Chẽ) cho biết: "Mỗi khi tết đến, trong bữa cơm đầu năm mới của những gia đình dân tộc Tày đều không thể thiếu món bánh chưng dài. Đây là món ăn truyền thống, vì vậy vào dịp tết (từ 25 đến 30 tháng Chạp) các gia đình thường tổ chức gói bánh chưng. Mỗi nhà thường gói 5-10 chiếc để ăn dần. Chúng tôi tâm niệm, bánh chưng dài sẽ mang lại may mắn, no đủ và một vụ mùa thắng lợi cho gia đình trong năm mới".
Ngoài bánh chưng vuông, người Tày huyện Ba Chẽ còn gói bánh chưng dài
Ở Hà Nam (Quảng Yên), mâm cỗ cúng trong ba ngày Tết hoặc lễ họ đầu năm lại không thể thiếu bánh gio. Thứ quà đã thành thương hiệu của mảnh đất này được làm từ gạo nếp ngâm trong gio (tro) của cây giá - một loại cây sống ở rừng ngập mặn ven biển. Bánh gói dài, dẻo, rền, có màu nâu vàng trong vắt, là thành quả của mùa màng được người dân nơi đây dâng lên ông bà tổ tiên sau một năm lao động cần cù.
Làm bánh gio Hà Nam (Quảng Yên)
Theo chia sẻ của ông Bùi Quang Huy, tại Bạch Đằng, Hạ Long, thì bánh tài lồng ệp có gốc từ người Hoa cũng trở thành món bánh ăn Tết của nhiều gia đình khắp miền Đông Quảng Ninh. Bột nếp trộn đều với một ít bột tẻ, đường phên, chút gừng làm gia vị kèm theo và nước rồi đổ vào chiếc rế có lót lá chuối, rắc lên ít vừng lạc, cuối cùng đem hấp cách thủy. Bánh vừa có vị ngọt của đường mật, lại có vị cay nồng của gừng, thơm bùi của vừng, lạc. Bánh tài lồng ệp để đến hàng mười ngày sau tết, khi bánh cứng lại cắt nhỏ rán trong dầu mỡ, vỏ bánh giòn mà ruột vẫn mềm dẻo tạo nên một vị ngon thật khác.
Bánh tài lồng ệp vừa là thức quà ăn chơi vừa được dùng để làm món đồ cúng ngày lễ tết của người Quảng Ninh.
Với người dân tộc Tày ở huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh, bánh coóc mò là loại bánh truyền thống, mang đậm dấu ấn núi rừng Đông Bắc. Bánh coóc mò là món ăn được ưa chuộng nhất trong những ngày lễ, Tết, cưới hỏi hay cả những ngày thường của người dân, tạo nên nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của người Tày ở Bình Liêu.
Với người dân tộc Tày ở huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh, bánh coóc mò là loại bánh truyền thống, mang đậm dấu ấn núi rừng Đông Bắc. Bánh coóc mò là món ăn được ưa chuộng nhất trong những ngày lễ, Tết, cưới hỏi hay cả những ngày thường của người dân, tạo nên nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của người Tày ở Bình Liêu.
Mâm cỗ Tết của người Tày
Ngoài các thức bánh, thịt lợn luôn là loại thực phẩm quen thuộc và được coi là món chính ngày Tết cùng với thịt gà. Từ giống lợn Móng Cái nổi tiếng, người dân các huyện miền Đông thường bỏ công chế biến món khâu nhục bày cỗ Tết. Thịt lợn ba chỉ được thái miếng vuông và lớn, trải qua nhiều công đoạn luộc, rán, hấp, ướp với các loại gia vị độc đáo, tạo nên một món ăn đủ hương vị thơm ngon, đậm đà, béo ngậy mà không loại thịt nào có được.
>>>Bí kíp trang trí chung cư ngày Tết để rước lộc xuân
Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Đỗ Quang Sáng, Giám đốc Công ty CP XNK thủy sản Quảng Ninh cho biết: Hải sản cũng là một phần không nhỏ tạo nên sự phong phú cho món ăn ngày Tết. Nếu ở nhiều nơi cá, tôm, mực chỉ là sự tô điểm thì người Quảng Ninh lại coi hải sản là điểm nhấn tạo cho bữa cơm ngày Tết vẻ sang trọng và đầy đủ.
Ở vùng Đông Triều, người dân có món mắm rươi độc đáo. Từ vụ rươi tháng 10, người dân bắt đầu quấy rươi làm mắm, trộn với muối, rượu và cơm phơi nắng trong nửa tháng, tạo nên loại mắm màu vàng sậm, thơm ngầy ngậy. Sau Tết, khi mà rượu thịt đã bắt đầu “ngấy”, người ta mới bỏ mắm rươi ra lai rai cùng vài củ hành muối. Hết tháng Giêng cũng là lúc lọ mắm vừa cạn.
Mâm cỗ ngày tết ở Quảng Yên Quảng Ninh được coi là sang trọng khi có món ngán
Cỗ Tết và cỗ trong những dịp quan trọng ở vùng cửa sông ven biển Quảng Yên không thể thiếu được món ngán. Cầu kỳ thì có ngán xào thịt lợn, thịt gà, nấm hương, mộc nhĩ... Nhưng đơn giản và ngon nhất vẫn là ngán luộc hoặc ngán nướng. Người Quảng Yên rửa sạch từng con, dùng lạt buộc vỏ để khi chế biến ngán không mất nước và ăn ngay khi vừa chín. Món ăn nóng hổi ăn trong cái se lạnh của những ngày đầu xuân mới thấy hết vị đậm đà của quê hương xứ sở.
Ẩm thực ngày Tết của người Quảng Ninh là nét văn hóa độc đáo mang nhiều yếu tố tập truyền. Bằng sự kết hợp hài hòa những loại sản vật địa phương đã góp phần tạo nên nên những ấn tượng văn hóa khác biệt cho vùng đất này.
Món gà đặc sản Tiên Yên nổi tiếng khắp vùng
Khâu nhục, món ăn độc đáo không thể thiếu trong những ngày tết của người Quảng Ninh
Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phát động diễn đàn “CẢM XÚC XUÂN” khởi tạo không gian để bạn đọc viết lên những cảm xúc chất chứa tâm tư tiễn đưa năm cũ, đón năm mới; nguyện vọng, sáng kiến, hiến kế để thích ứng tốt hơn với dịch bệnh; phản ánh cô đọng các vấn đề của cuộc sống địa phương cũng như đất nước.
Bài viết có thể dưới dạng thơ hoặc văn xuôi, bút ký, tùy bút, tản văn,… gửi về địa chỉ email camxucxuan@dddn.com.vn.
Tác giả để lại địa chỉ và số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ.
Trân trọng cảm ơn.
Có thể bạn quan tâm
CẢM XÚC XUÂN: Đón Tết trên đảo Lý Sơn
03:00, 01/02/2022
CẢM XÚC XUÂN: Mưa xuân…
02:00, 01/02/2022
CẢM XÚC XUÂN: Phiên chợ chiều cuối năm ở TP HCM
17:40, 31/01/2022
CẢM XÚC XUÂN: Đêm cuối năm và bát mì Soba
17:30, 31/01/2022
CẢM XÚC XUÂN: Bình tĩnh…Tết!
16:51, 31/01/2022
CẢM XÚC XUÂN: Trước thềm giao thừa, nhớ những người đã nằm xuống…
16:32, 31/01/2022
CẢM XÚC XUÂN : Tết với người ở lại
16:00, 31/01/2022
CẢM XÚC XUÂN: Bữa cơm tất niên
15:00, 31/01/2022
CẢM XÚC XUÂN: Tết nay con lại xa nhà
12:26, 31/01/2022
CẢM XÚC XUÂN: Mặn mòi muối kiến vàng
11:19, 31/01/2022