Giải Nobel Vật lý 2021 truyền thông điệp chống biến đổi khí hậu

CẨM ANH• 06/10/2021 08:32

Giải Nobel Vật lý 2021 đã được Ủy ban giải thưởng trao cho ba nhà khoa học với nghiên cứu về các hệ thống vật lý phức tạp giúp con người hiểu về biến đổi khí hậu.

Ba nhà khoa học được nhận giải Nobel Vật Lý 2021

Cụ thể, ba nhà khoa học Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann và Giorgio Parisi đã nhận được giải Nobel Vật lý 2021 vì những đóng góp đột phá cho hiểu biết của con người về các hệ thống vật lý phức tạp. Được biết, một nửa giải thưởng được trao cho Syukuro Manabe (nhà nghiên cứu thuộc Đại học Princeton, Mỹ) và Klaus Hasselmann (Viện Khí tượng Max Planck, Hamburg, Đức), với nghiên cứu về "việc lập mô hình vật lý về khí hậu Trái Đất, định lượng sự thay đổi và dự đoán uy tín về hiện tượng nóng lên toàn cầu".

Trong thông báo của Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển cho biết công trình của ông Manabe vào những năm 1960 đã đặt nền móng cho sự phát triển các mô hình khí hậu hiện tại; trong khi đó ông Hasselmann đã tạo ra một mô hình liên kết thời tiết và khí hậu vào một thập niên sau đó.

Một nửa giải thưởng còn lại được trao cho nhà khoa học Giorgio Parisi (Đại học Sapienza, Italy) vì đã khám phá ra tác động qua lại của sự rối loạn và dao động trong các hệ thống vật lý, từ quy mô nguyên tử đến hành tinh. Khám phá của ông là một trong những đóng góp quan trọng nhất cho lý thuyết về hệ thống phức tạp. Chúng giúp khả thi hóa việc hiểu, mô tả nhiều hiện tượng và vật liệu có vẻ hoàn toàn ngẫu nhiên, không chỉ trong vật lý mà còn trong những lĩnh vực khác như toán học, sinh học, khoa học thần kinh và học máy.

Những phương pháp mới này đều nhằm mô tả các hệ thống phức tạp và dự đoán hoạt động trong dài hạn của những hệ thống này. Một trong những hệ thống phức tạp có tầm quan trọng sống còn đối với loài người là khí hậu Trái Đất.

Theo Thors Hans Hansson, Chủ tịch Hội đồng Nobel Vật lý nhận xét: "Những phát hiện được tôn vinh năm nay cho thấy kiến thức về khí hậu dựa trên một nền tảng khoa học vững chắc, dựa trên việc phân tích các quan sát một cách tỉ mỉ. Ba người đoạt giải năm nay đều góp phần giúp chúng ta hiểu thêm về tính chất và sự tiến hóa của các hệ thống vật lý phức tạp".

Lễ công bố giải Nobel Vật lý cho 3 nhà khoa học

Lễ công bố giải Nobel Vật lý cho 3 nhà khoa học đến từ Mỹ, Đức và Italy

Điểm chung của công trình nghiên cứu của ba nhà khoa học đoạt giải là các nghiên cứu mô tả các thuộc tính của những thành phần cơ bản và nhỏ bé nhất của thế giới tự nhiên để giải thích các hiện tượng lớn và phức tạp.

Các nhà khoa học đều thực hiện các nghiên cứu từ những năm 1960 và 1970 nhằm đưa ra hồi chuông cảnh báo sớm về sự thay đổi khí hậu do con người gây ra. Đặc biệt, giải thưởng này càng ý nghĩa hơn khi diễn ra vài tuần trước khi các nhà lãnh đạo thế giới gặp nhau tại COP26, hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu quan trọng ở Vương quốc Anh.

Trong cuộc phỏng vấn với CNN, Michael Moloney, Giám đốc điều hành của Viện Vật lý Hoa Kỳ nhận định, họ là những nhà khoa học đầu tiên tiến hành những tính toán kỹ lưỡng đáng tin cậy. Ngày nay, gần như mọi mô hình khí hậu đều dựa vào nghiên cứu đột phá do ông Manabe thực hiện và các mô hình này đều đáng tin cậy.

"Điều này sẽ thúc đẩy kiến thức và sự hiểu biết của thế giới về khí hậu Trái đất và cách loài người ảnh hưởng đến nó, từ đó có những hành xử đúng đắn hơn để chống lại biến đổi khí hậu. Tiếng nói của lĩnh vực khoa học khí hậu đã được lắng nghe", chuyên gia này cho biết.

Việc chống biến đổi khí hậu đã được công nhận bởi các giải thưởng Nobel trước đây. Cựu Phó Tổng thống Hoa Kỳ Al Gore và Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu đã nhận được Giải thưởng Nobel Hòa bình năm 2007 vì đã khuyến khích các hành động hợp tác quốc tế chống lại sự nóng lên toàn cầu. Tương tự, William Nordhaus đã giành được một nửa giải thưởng Nobel Kinh tế năm 2018 vì tích hợp biến đổi khí hậu vào mô hình tăng trưởng kinh tế phương Tây.