Cảng Quy Nhơn về lại Vinalines

Việc chuyển giao và tái thanh toán để khôi phục một giao dịch thoái vốn Nhà nước như ở trường hợp cảng Quy Nhơn là hy hữu trong quá trình CPH doanh nghiệp Nhà nước (DNNN). 

Doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế của Cảng Quy Nhơn

Khôi phục trạng thái tiền thoái vốn

Dù chưa có quyết định cuối cùng về vụ việc CPH cảng Quy Nhơn, song theo Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Bùi Ngọc Lam, kết luận thanh tra trong vụ bán trái luật cổ phần cảng Quy Nhơn đang được các cơ quan liên quan tiến hành khẩn trương.

Hiện TCty Hàng Hải Việt Nam (Vinalines), đơn vị đại diện vốn Nhà nước trước đây đã thực thi thoái vốn tại cảng Quy Nhơn, theo chỉ đạo của Bộ GTVT, đã chuẩn bị sẵn sàng tài chính để trả lại cho các cổ đông đã mua hơn 75% cổ phần Nhà nước tại cảng Quy Nhơn. Đồng thời, Vinalines đang tiến hành thủ tục để thay mặt Nhà nước nắm quyền trở lại với số cổ phần này. Vinalines cũng tiến hành thủ tục pháp lý đăng ký lại số cổ phần và chuyển sang Nhà nước nắm giữ.

Có thể bạn quan tâm

• 

  Bộ GTVT hủy 2 văn bản "cho phép bán" cảng Quy Nhơn với "giá bèo"

  09:00, 21/02/2019

• 

  Sắp “định đoạt” lại cảng Quy Nhơn

  10:46, 12/09/2018

Theo kết luận thanh tra Chính phủ, đã có nhiều vi phạm nghiêm trọng trong quá trình CPH cảng Quy Nhơn. Trong đó, Bộ GTVT đã bán trái phép cổ phần Nhà nước tại đơn vị này. Có nghĩa là số cổ phần mà CTCP Đầu tư và Khoáng sản Hợp Thành, một Cty tư nhân đã mua từ tay Vinalines, là có được từ các quyết định trái quy định của Nhà nước. Đã trái phép thì các giao dịch bất hiệu lực và Nhà nước hoàn toàn có quyền thu hồi, đặc biệt khi các bên cùng thống nhất. Do đó, cùng thu hồi các quyết định trái phép đã ban hành từ Bộ, bên mua sẽ chuyển giao lại cổ phần đã mua và bên bán sẽ thanh toán hoàn tiền. Theo đó, giá trị tài sản công hữu do Nhà nước quản lý cũng về nguyên trạng.

“Vá lại những ổ gà”

Trên thực tế, bên cạnh nhiều tiến bộ và kết quả chứng tỏ hiệu quả, đã xuất hiện những xóc nảy ổ gà của chuyến xe CPH, đó là các thất thoát đất vàng bị tư hữu hóa rẻ, hoặc một số doanh nghiệp không thuộc lĩnh vực kinh doanh đặc biệt cần Nhà nước nhưng một khi thoái vốn toàn phần, có ảnh hưởng đến chuỗi sản xuất giá trị hoặc ngành hàng trong nền kinh tế. Với trường hợp cảng Quy Nhơn, ngoài yếu tố Hợp Thành nắm hơn 80% vốn với giá rẻ - yếu tố quan trọng thúc đẩy giao dịch CPH này cần được xem lại. Bởi theo đánh giá của giới chuyên môn, cảng Quy Nhơn có vị trí quan trọng liên quan đến an ninh quốc phòng và cả kinh tế tế của vùng - chưa được xem xét tổng thể.

75% là tỷ lệ cổ phần tại cảng Quy Nhơn mà Vinalines đã chuẩn bị sẵn sàng tài chính để trả cho các cổ đông để mua lại cảng này.

Có nghĩa rằng, việc đặt phạm vi doanh nghiệp kinh doanh đặc biệt có ảnh hưởng an ninh quốc phòng, an sinh xã hội để lên danh mục các DNNN mà Nhà nước sẽ nắm giữ 100% hoặc 1 phần cổ phần chi phối, từ trường hợp cảng Quy Nhơn, cho thấy chưa có sự xem xét đầy đủ và thận trọng, đánh giá chi tiết trên từng doanh nghiệp, đối với số phận của chính doanh nghiệp đó hoặc tác động chuỗi, ngành hàng, khu vực kinh tế… Điều này làm nảy sinh câu hỏi là ngoài cảng Quy Nhơn, liệu còn có trường hợp đơn vị, hay cụ thể hơn là doanh nghiệp cảng nào đã được tư nhân hóa - mà giá trị chỉ mới được xem xét ở khía cạnh cổ phần và tác động doanh nghiệp mới được soi chiếu ở khía cạnh ngành logistics - không thuộc lĩnh vực cần thiết nắm giữ; nhưng trên thực tế, đó lại là cửa ngõ không chỉ của một địa phương hoặc là “điểm huyệt” nhạy cảm của tuyến thông thương an ninh quốc phòng thủy- bộ toàn vùng?

“Cần soi chiếu lại các danh mục này, để thấy đâu có ổ gà, để đưa ra giải pháp khắc phục chủ động - đặc biệt cần với rất nhiều doanh nghiệp trong rổ hàng Nhà nước đã quyết định CPH và thoái vốn từ nay đến 2020”, một chuyên gia đánh giá.

Lê Mỹ