Thực hư Dự án nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á (Thái Bình)?

PHAN LONG• 16/04/2023 06:00

Dù chưa có nhà đầu tư nhưng Dự án nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á (Đông Hưng, Thái Bình) đang gặp phản phản ứng gay gắt từ phía người dân.

>>>Hải Dương: Mong có nhà máy xử lý rác thải, phát điện với công nghệ hiện đại

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Tô Xuân Thức, Chủ tịch UBND huyện Đông Hưng khẳng định: Dự án nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á đang thực hiện các bước theo quy định, chưa có nhà đầu tư, chưa triển khai xây dựng dự án.

Vì sao người dân phản ứng?

Từ ngày 3/4 đến nay, nhiều người dân xã Đông Á, đặc biệt là hai thôn Đông Hoà, Trưng Trắc B đã tập trung thành các đám đông trước trụ sở UBND xã và trụ sở các cơ quan hành chính. Người dân lo lắng, việc xuất hiện nhà máy xử lý rác thải gần khu dân cư sẽ mang tới nguy cơ ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khoẻ về lâu dài.

hai khu tập trung rác sinh hoạt của hai xã Đông Huy, Đông Á nhiều năm qua cũng là vấn nạn khiến

Khu tập trung rác sinh hoạt lộ thiên của tại xã Đông Á.

Sự việc bắt đầu khi ngày 29/3, Văn phòng UBND tỉnh Thái Bình thông báo Kết luận của ông Lại Văn Hoàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh về việc xác định Dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Á là dự án trọng điểm của tỉnh; giao nhiệm vụ cho các sở, ngành, UBND huyện Đông Hưng thực hiện các bước giải phóng mặt bằng, làm đường dự án; xây dựng chủ trương đầu tư dự án; hồ sơ mời thầu, tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư...

Theo quy hoạch, vị trí dự án được đặt gần khu vực đê sông Trà Lý có chiều dài hơn 1km. Gần với vị trí đang quy hoạch Dự án nhà máy xử lý rác, hai khu tập trung rác sinh hoạt của hai xã Đông Quan, Đông Á nhiều năm qua cũng là vấn nạn khiến người dân bức xúc. Rác sinh hoạt được tập kết, đổ lộ thiên, không chôn lấp hay che phủ bạt, thu gom nước rỉ rác… khiến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Cách đó không xa là một nhà máy nước sạch sinh hoạt sử dụng nước mặt sông cung cấp nước sạch cho 3 xã với khoảng 2 vạn nhân khẩu. Diện tích đất thu hồi cho dự án trên 10ha.

Điều đáng nói, trước đó, ngày 19/1/2021, UBND xã Đông Á ban hành hai bản báo cáo (cùng số hiệu 02/BC-UBND) về việc điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới của xã. Một bản báo cáo có nội dung điều chỉnh quy hoạch khu xử lý rác thải tập trung tại thôn Đông Hoà và thôn Trưng Trắc B, giáp đê sông Trà Lý với diện tích trên 10ha. Một bản báo cáo có cùng số hiệu không đề nội dung này. Cả hai bản đều do chủ tịch UBND xã Đông Á Phí Đức Vui ký.

Người dân cho rằng, việc ban hành hai bản báo cáo nhưng nội dung khác nhau như nói ở trên thể hiện việc không trung thực đối với người dân, không cho người dân biết về dự án nhà máy xử lý rác sẽ được triển khai liền kề với khu dân cư.

Chủ tịch xã Đông Á Phí Đức Vui thừa nhận những thiếu sót trong việc cùng một ngày ban hành hai văn bản có cùng số hiệu. “Lỗi sai sót này là do trong quá trình gửi tài liệu tới đại biểu trước cuộc họp, do nội dung điều chỉnh quy hoạch đã được thông qua trước đó nên chúng tôi không đưa vào nhưng khi ra cuộc gọi để đảm bảo tính xâu chuỗi chúng tôi đưa nội dung này vào. Đáng lẽ khi phát hành văn bản mới thì phải thu hồi văn bản cũ” - chủ tịch xã Đông Á nói.

Đối với phản ánh của một số người dân về việc dự án không thông qua lấy ý kiến tham vấn cộng đồng nhưng đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, ông Nguyễn Minh Báu, Chánh Văn phòng UBND huyện Đông Hưng cho biết: Quá trình đơn vị tư vấn thực hiện các nhiệm vụ, có nhiệm vụ công khai đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 tại hội trường UBND xã và tại hội trường các thôn trong xã. Đến ngày 25/10/2022, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình mới tập hợp hồ sơ trình UBND huyện phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 và đến ngày 26/10/2022 UBND huyện Đông Hưng có Quyết định số 5284/QĐ-UBND về việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 công trình Đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á. Trên cơ sở quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tiến hành quy chủ áp hộ và thông báo việc thu hồi đất đối với những hộ dân trong vùng quy hoạch thực hiện dự án.

Đến thời điểm này huyện mới chỉ triển khai các nội dung để giải phóng mặt bằng xây dựng Đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á.

Tạo mặt bằng sạch thu hút đầu tư

Trên thực tế, không phải tới thời điểm hiện tại thông tin về dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Á mới xuất hiện.

Tháng 3/2021, UBND tỉnh Thái Bình đã tổ chức cuộc họp nghe Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo giải quyết hồ sơ đề nghị quyết định chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng theo hình thức xã hội hóa nhà máy xử lý rác thải phát điện sử dụng công nghệ tiên tiến G7, công suất 495 tấn/ngày và 12MW tại xã Đông Á, huyện Đông Hưng của liên danh Công ty TNHH Công nghệ môi trường EU WELLE và Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và du lịch CIT. Tổng sản lượng điện của nhà máy khoảng 96.000MWh/năm, sản lượng điện thương phẩm khoảng 76.800 - 81.600MWh/năm, sản phẩm dịch vụ cung cấp là xử lý chất thải rắn tạo thành điện thương phẩm và vật liệu tái chế thu hồi, tổng vốn đầu tư gần 1.400 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự án 25 năm kể từ ngày được phê duyệt chủ trương đầu tư.

Đà Nẵng: Ai là “chủ nhân” dự án Nhà máy xử lý rác thải tại Khánh Sơn?
Thành phố Hội An (Quảng Nam): Quyết định đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác thải rắn

“Thời điểm đó mới chỉ là chấp thuận chủ trương cho nhà đầu tư (Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và du lịch CIT) về khảo sát, nghiên cứu chứ chưa phải là chấp thuận dự án. Từ đó đến nay, nhà đầu tư này cũng không liên hệ với địa phương để triển khai các bước tiếp theo, do đó chủ trương chấp thuận nghiên cứu, khảo sát đối với liên danh nói trên đã chấm dứt.

Hiện tại, việc tiến hành làm công trình đường cho dự án, giải phóng mặt bằng là một nội dung khác. Do lĩnh vực xử lý rác thải bảo vệ môi trường là lĩnh vực được ưu đãi, cấp bách nên UBND tỉnh chủ trương tạo mặt bằng sạch sau đó mới tiến hành các bước kêu gọi, thu hút đầu tư, thẩm định năng lực, công nghệ, tổ chức mời thầu, đấu thầu… Đây là dự án có suất đầu tư lớn, đòi hỏi đáp ứng các yêu cầu khắt khe về công nghệ, môi trường, năng lực quản lý vận hành.

Trong quá trình đó, sẽ phải thông tin, lấy ý kiến người dân, tổ chức các đoàn thăm quan các mô hình xử lý rác thải – phát điện đang vận hành để người dân trực tiếp mục sở thị” – Chủ tịch huyện Đông Hưng thông tin.

Theo tìm hiểu của Diễn đàn Doanh nghiệp, đối với quy trình phê duyệt Dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Á, trên cơ sở điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới tại xã Đông Á đã được các cấp có thẩm quyền (Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp &PTNT) đồng thuận, UBND huyện Đông Hưng đã ban hành Quyết định số 4717/QĐ-UBND ngày 29/6/2021 phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới xã Đông Á.

Dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Á có diện diện tích trên 10ha.

Vị trí Dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Á có diện diện tích trên 10ha.

Để thực hiện Quy hoạch, UBND tỉnh Thái Bình chỉ đạo các sở, ban, ngành và UBND huyện Đông Hưng triển khai thực hiện dự án đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất Dự án nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á để tạo quỹ đất sạch kêu gọi đầu tư.

Đến ngày 16/8/2022 UBND tỉnh có Văn bản số 2947/UBND-KT giao UBND huyện làm chủ đầu tư các dự án khởi công mới giai đoạn 2021-2025, trong đó “Giao UBND huyện Đông Hưng làm chủ đầu tư dự án Đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á, huyện Đông Hưng”.

Để thực hiện Văn bản số 2947/UBND-KT, ngày 16/8/2022 của UBND tỉnh, ngày 29/8/2022 UBND huyện Đông Hưng đã ban hành Quyết định số 4162/QĐ-UBND về việc Thành lập Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á, huyện Đông Hưng.

Trên cơ sở đó, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình đã tiến hành các thủ tục cần thiết theo quy định của pháp luật như: tiến hành lập nhiệm vụ và dự toán khảo sát, lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, cắm mốc giới quy hoạch, hợp đồng với đơn vị tư vấn thực hiện lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Đầu tư xây dựng Công trình đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đến ngày 28/9/2022 UBND huyện Đông Hưng có Quyết định số 4733/QĐ-UBND về việc phê duyệt nhiệm vụ và dự toán các chi phí chuẩn bị đầu tư giai đoạn Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng công trình: Đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á, huyện Đông Hưng; ngày 29/9/2022 UBND huyện Đông Hưng có Quyết định số 4743/QĐ-UBND về việc Phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 04: Tư vấn lập nhiệm vụ, khảo sát lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 công trình Đường vào phục vụ dự án và khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á.

Ông Tô Xuân Thức, Chủ tịch UBND huyện Đông Hưng cho biết: Ổn định tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội tại xã Đông Á để thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, trong đó có nhiệm vụ triển khai thực hiện công trình Đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng khu đất để thực hiện dự án Nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á là vô cùng quan trọng. Chính vì vậy trong thời gian tới chúng tôi sẽ tăng cường công tác tuyên truyền với người dân về quy định, vị trí, công nghệ lựa chọn xây dựng nhà máy xử lý rác là hiện đại, đáp ứng được các yêu cầu: không ảnh hưởng đến không khí, nước sinh hoạt và môi trường để mọi người dân thực sự tin tưởng, đồng thuận về tầm quan trọng và sự cần thiết của việc đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác công nghệ cao, hiện đại tại xã Đông Á. Tiếp nhận và giải quyết thấu đáo những kiến nghị, phản ánh của nhân dân, tuyên truyền, giải thích để nhân dân hiểu và ủng hộ chủ trương của tỉnh, huyện và địa phương. Đồng thời, kiên quyết xử lý các đối tượng cố tình chống đối, lôi kéo tụ tập đông người trái pháp luật làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự.

Dự kiến từ ngày 17 - 20/4/2023, UBND huyện Đông Hưng sẽ tổ chức buổi tiếp công dân xã Đông Á tại Hội trường nhà văn hóa xã Đông Á để trực tiếp tuyên truyền, vận động, giải thích, trả lời các ý kiến, kiến nghị của nhân dân xã Đông Á xoay quanh nội dung thực hiện dự án xây dựng nhà máy xử lý rác công nghệ cao.