Ông có 30 năm kinh nghiệm trên thị trường quốc tế, là chuyên gia thanh toán và cũng là người sẵn sàng lắng nghe, thấu hiểu, tìm mọi giải pháp để tiếp cận những khách hàng khó tiếp xúc, ít chịu thay đổi và ứng dụng công nghệ. Ở Việt Nam, với ông và SmartPay, những khách hàng “khó tính” đó chính những nhà bán hàng nhỏ lẻ, các tiểu thương (micro merchant, doanh nghiệp siêu nhỏ – mSME), song lại cũng chính là những đối tượng hứa hẹn tạo được sức lan tỏa lớn nhất, từ người bán để đi đến người dùng hiện nay, và tiến tới những người trẻ của tương lai.

Những "chiến binh" trong hệ sinh thái

- Ông từng chia sẻ rằng, SmartPay gặp nhiều thách thức chọn đối tượng hỗ trợ chính là tiểu thương. Vậy tại sao đến giờ, SmartPay vẫn kiên trì đi trên con đường đầy khó khăn, chông gai như vậy?

Hiện tại, theo thống kê cả hệ thống bán lẻ, tiểu thương, hộ kinh doanh thì có khoảng từ 4 đến 5 triệu hộ kinh doanh cá thể và SmartPay chỉ chiếm 10% của hệ thống này thôi. Tham vọng của SmartPay vào cuối năm 2021 là chúng tôi sẽ chiếm tới 25% thị trường. Trong 5 năm tới, Smart Pay kì vọng chiếm 50% của tổng số thị phần các nhà bán hàng nhỏ lẻ, tiểu thương.

So với toàn nền kinh tế Việt Nam, nếu chiếm được khoảng 50% thị phần này, nghĩa là chiếm khoảng 100 triệu USD trong tổng doanh số của toàn ngành. Và đó là mục tiêu hướng tới của chúng tôi.

- SmartPay đã có những chương trình gì để hỗ trợ và giúp khách hàng mSME sẵn sàng tiếp cận cái mới, cởi mở hơn?

Trên một “mặt phẳng” công nghệ, các nhà bán lẻ tiểu thương của SmartPay hiện tại không chỉ tiếp cận được khoản tiêu dùng nhất định từ đối tác của chúng tôi, còn có thể chủ động tạo ra các chương trình ưu đãi khuyến mãi cho khách hàng của họ, khuyến khích khách hàng đến với họ nhiều hơn. Tất cả đều được thực hiện trên một ứng dụng SmartPay.

SmartPay hợp tác chiến lược cùng Đối tác FE Credit.

Chẳng hạn, chúng tôi vừa ra mắt gói “Tiêu dùng thông minh” trong tháng 3/2021. Đối tác tham gia đồng hành cùng SmartPay trong chương trình là FE Credit, Công ty tài chính của VPBank. Sản phẩm này bao gồm thẻ tiêu dùng đa năng phi vật lý có hạn mức từ 1-3 triệu đồng và gói siêu ưu đãi thanh toán tiêu dùng hàng ngày. Với gói “Tiêu dùng thông minh” này, SmartPay mong muốn khuyến khích người dùng có thể mua sản phẩm, dịch vụ ở tất cả các điểm chấp nhận thanh toán của SmartPay là các tiểu thương, nhà bán hàng nhỏ lẻ và thực hiện thanh toán các hóa đơn, chi tiêu hàng ngày trên nền tảng thanh toán số. Điểm đặc biệt của chiếc thẻ đa năng là lãi suất 0% đến trọn đời, miễn phí thường niên và có thể tăng hạn mức lên đến 60 triệu đồng sau 3 tháng sử dụng.

Với chiếc thẻ đa năng hạn mức ban đầu từ 1-3 triệu đồng, tuy nhỏ nhưng chính là yếu tố để giữ chân người dùng sử dụng mỗi ngày và theo đó tương lai người dùng sẽ rất quen thuộc với thanh toán không tiền mặt.

Thị trường thanh toán số cần bước tiến mới

- Một câu hỏi có lẽ khá quen với ông: vậy tiền di động có cạnh tranh với ví điện tử, khi người dùng tiền di động không cần tài khoản ngân hàng? Và Mobile Money thì đã chính thức được thí điểm…

Dưới góc độ của tôi, thực sự đây là điều hết sức tích cực cho thị trường. Rõ ràng chúng ta thấy, vấn đề của Chính phủ và các tổ chức như SmartPay là làm sao để người dùng sẽ “contactless” – không dùng tiền mặt một cách tối đa nhất. Mobile Money là một trong những giải pháp cho điều đó. Nhưng tôi nghĩ dù cho tất cả chúng ta có làm gì thì các nhà mạng viễn thông, công ty thanh toán đều nhắm đến là thanh toán không tiền mặt.

Hiện nay, Chính phủ Việt Nam đã rất sẵn sàng và hỗ trợ cho các doanh nghiệp, nới lỏng các quy định để các loại hình thanh toán số phát triển. Khi Chính phủ hỗ trợ như vậy, trong cuộc cạnh tranh lớn để cùng giảm thiểu sự phụ thuộc thanh toán tiền mặt, các doanh nghiệp đều có nỗ lực để thay đổi thị trường. Và đây chính là động lực để thị trường thanh toán tiến đến thanh toán số của Việt Nam, sẽ không có nguy cơ quay ngược lại như trường hợp của Ấn Độ.

Chúng tôi tin rằng khi Mobile Money phát triển, chúng tôi cũng đã phát triển và tất cả sẽ cùng nhau đóng góp cho thị trường.

- Theo ông, cần có thêm những yếu tố gì để Việt Nam sớm tiến tới kinh tế số, kinh tế không tiền mặt?

Hiện tại, NHNN đã đưa ra nhiều quy định để hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, một số vấn đề như chuẩn hóa QR Code, tất cả các công ty doanh nghiệp thanh toán, điện tử trên thị trường đều chưa có sự chuẩn hóa. Điều này ảnh hưởng khá lớn trong việc kết nối giữa các bên. Tôi tin rằng, nếu việc chuẩn hóa hoàn tất và thông qua, thì đây sẽ là lợi ích rất lớn, có ý nghĩa đáng kể thúc đẩy công nghệ số trên thị trường. Và việc kết nối giữa các công ty trở nên dễ dàng hơn. Các đơn vị cũng không phải mất thời gian nữa để phát triển công nghệ mà thay vào đó, sẽ đầu tư cho các giải pháp có giá trị lớn hơn.

SmartPay đang nỗ lực góp phần vào việc phổ biến thanh toán không tiền mặt tại nhiều địa phương nói riêng và cả nước nói chung.

Ngoài ra, việc các ví điện tử nước ngoài muốn kết hợp với các đơn vị ở Việt Nam, cũng gặp khó khăn bởi thiếu chuẩn hóa QRCode, bên cạnh đó còn có những vấn đề liên quan an toàn hệ thống, an ninh bảo mật dữ liệu người dùng và quốc gia… chúng ta cũng cần kiện toàn để có thể mở rộng cửa kết hợp với họ.

Dù vậy, tôi vẫn khẳng định một điều tôi thấy hết sức tuyệt vời cho đến hiện nay là ở Việt Nam, tất cả các quy định đều dành cho tất cả, các đơn vị đều là như nhau và cạnh tranh trong môi trường lành mạnh, công bằng. Chúng tôi ở giỏi việc chúng tôi làm đến đâu và tạo ra giá trị khác biệt cho người dùng đến đâu, đó là cơ hội của chúng tôi trong môi trường này.

- Là một người đã gắn bó và quan sát trên nhiều thị trường trước khi đến Việt Nam, ông có nhận xét gì về người dùng (tiểu thương và khách hàng cá nhân) của Việt Nam, họ có sẵn sàng thay đổi thói quen, dễ dàng tiếp cận công nghệ mới hơn?

Trước đây, khi làm việc tại Nga, một trong những thị trường châu Âu mà tôi đã trải qua, tôi có cơ hội gặp một người đồng hành, một nhà sáng lập của VPBank và chúng tôi đã ấp ủ những câu chuyện về thị trường tài chính Việt Nam. Tôi đã có 5 năm ấp ủ dự án về Việt Nam. Gần 3 năm tại đây, tôi dành hết sức lực cho mong muốn góp sức thay đổi thị trường thanh toán ở đây.

Việt Nam có rất nhiều lợi thế để phát triển thanh toán không tiền mặt. Dân số trẻ rất lớn, lượng người dân sử dụng di động chiếm tỷ trọng cao – đây là điều kiện quan trọng để phát triển thanh toán số. Đặc biệt với những người trẻ từ độ tuổi 19-25, khi quan sát cách họ tư duy về dịch vụ tài chính, tôi cảm thấy đây là một thế hệ hoàn toàn khác biệt với chúng ta ngày hôm nay.

Tôi cũng đã quan sát chính nhân viên của công ty tôi, những người trẻ. Và tôi nhận thấy rằng tôi không phải là người quyết định mang đến cho họ điều gì mà chính họ sẽ là những người góp phần quyết định tương lai của thanh toán số. Còn nếu là tôi, có lẽ khi đó, tôi sẽ chọn đến lúc đi đến Hồ Tràm để chỉ ngồi yên và chơi golf (cười)…

- Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!

"Thanh toán không tiền mặt sẽ được ưa chuộng trong vòng 3-5 năm tới do tốc độ phát triển của ngành thương mại điện tử. Điều đó, cũng sẽ khiến các tiểu thương phải quyết định họ sẽ sử dụng phương thức kinh doanh thanh toán nào khi nào khách hàng, người mua sẽ không còn muốn đến cửa hàng hoặc đến cửa hàng thì cũng sẽ không mang theo tiền mặt. Khách hàng hiện tại đã quá dễ dàng ngồi một chỗ vẫn được vận chuyển hàng, thức ăn đến tận nơi. Do đó, các tiểu thương phải thay đổi. Sứ mệnh SmartPay chúng tôi có mặt lúc này chính là để giúp họ, hướng dẫn họ nhanh chóng nắm bắt thanh toán không tiền mặt và tiến tới “contactless” (không dùng tiền mặt một cách tối đa nhất) để hòa nhập với xu hướng tương lai".

LÊ MỸ