Cắt khỏi SWIFT, Nga đang thanh toán tín dụng bằng hệ thống nào?

Đồng Rúp hồi phục sau sắc lệnh mới của Tổng thống Nga

Mastercard, Visa, American Express, PayPal và Discover đều đã tạm ngừng hoạt động của họ ở Nga

Từ khi giao tranh diễn ra giữa Nga và Ukraine nổ ra, Nga đã chịu hàng loạt các lệnh trừng phạt từ Mỹ và phương Tây, làm tê liệt nền kinh tế và tàn phá hệ thống tài chính của nước này.

Quốc gia này đã bị cắt phần lớn khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, bị hạn chế quyền truy cập vào 630 tỷ USD dự trữ ngoại hối và theo dõi hơn 17 tỷ USD tài sản bị tịch thu từ các nhà tài phiệt Nga.

Nhưng trong tám năm qua, Nga đã chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất.

Vào tháng 6 năm 2014, chỉ ba tháng sau khi xâm lược Bán đảo Crimea, nước này đã thiết lập hệ thống thanh toán của riêng mình để giúp xử lý các giao dịch thẻ tín dụng trong nước. Hệ thống thẻ thanh toán quốc gia của Nga - được người Nga gọi là NSPK - đã tiếp tục xử lý các giao dịch thẻ tín dụng trong cuộc giao tranh gần đây nhất ở Ukraine.

Mặc dù Mastercard, Visa, American Express, PayPal và Discover đều đã tạm ngừng hoạt động của họ ở Nga, nhưng công dân của họ không gặp phải tình trạng gián đoạn mà nhiều người có thể mong đợi.

Mastercard nói với Fortune qua email rằng thẻ tín dụng do các ngân hàng Nga phát hành không còn được mạng lưới của họ hỗ trợ nữa. Thay vào đó, thẻ tín dụng đang được sử dụng ở Nga hiện được xử lý qua một thứ gọi là “công tắc”, do Ngân hàng Trung ương Nga điều hành.

Tiến sĩ Leo Lipis, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn ngành thanh toán Lipis Advisors, nói rằng công tắc chuyển đổi là “một trung tâm giao tiếp kết nối các ngân hàng khác nhau liên quan đến một mạng lưới thanh toán”.

Điều này có nghĩa là người tiêu dùng Nga dựa vào thẻ do địa phương phát hành có biểu tượng Mastercard vẫn có thể sử dụng thẻ của họ như bình thường, Lipis lưu ý.

Một phát ngôn viên của Mastercard đã xác nhận trong một email riêng cho Fortune rằng công ty không có khả năng chặn các giao dịch nội địa ở Nga, nhưng họ “không nhận được lợi ích gì” từ chúng. Điều này là do Mastercard, cùng với các công ty phương Tây khác, đã ký một thỏa thuận để NSPK xử lý các giao dịch của họ vào năm 2015.

Người Nga vẫn bị cấm sử dụng thẻ tín dụng của phương Tây bên ngoài đất nước, nhưng điều đó chỉ giúp ích cho mục tiêu giữ tài sản không chuyển ra nước ngoài của Điện Kremlin. Các lệnh trừng phạt cũng thúc đẩy công ty thẻ tín dụng của Nga, MIR, được xây dựng dựa trên NSPK và thuộc sở hữu của Ngân hàng Trung ương Nga.

Khi MIR ra mắt vào cuối năm 2015, người Nga đã chậm chạp trong việc chấp nhận thẻ này. Sau đó, chính phủ yêu cầu các nhân viên khu vực công nhận quỹ nhà nước và trợ cấp phúc lợi phải sử dụng thẻ thanh toán MIR, tạo ra sự tăng trưởng mới cho công ty.

“Khi bạn quay trở lại năm 2015, Visa và MasterCard đã chia sẻ khá nhiều thị trường Nga theo tỷ lệ 50-50,” Lipis nói. "Và vào thời điểm bạn đến năm 2020, thị trường được chia sẻ theo ba cách."

Ngày nay, có hơn 100 triệu thẻ MIR được phát hành, theo công ty. Và với việc các công ty thẻ của Mỹ rời khỏi Nga, MIR có thể dễ dàng tăng thị phần của mình hơn.

Trong những năm gần đây, các quốc gia khác, bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và Trung Quốc, cũng đã phát triển hệ thống thanh toán của riêng họ để hạn chế ảnh hưởng của các công ty thẻ tín dụng Mỹ và hạn chế những thiệt hại do bất kỳ lệnh trừng phạt nào gây ra.

Sau cuộc xâm lược gần đây, ngân hàng lớn nhất của Nga, Sberbank, đã chuyển sang Union Pay của Trung Quốc và Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới (CIPS) trong một nỗ lực nhằm lách các lệnh trừng phạt của phương Tây và phát hành thẻ mới.

Hệ thống thanh toán của Trung Quốc khó trở thành "SWIFT mới" cho Nga

Union Pay có thỏa thuận với nhiều mạng thẻ tín dụng của Châu Âu và Hoa Kỳ cho phép xử lý thẻ nước ngoài thông qua hệ thống thanh toán của họ và được chấp nhận ở một số nước phương Tây, đặc biệt là ở các điểm du lịch, Lipis cho biết.

Chuyên gia về hệ thống thanh toán lưu ý rằng Union Pay của Trung Quốc có thể đang tự mở ra "các lệnh trừng phạt thứ cấp" từ phương Tây nếu nó cố ý giúp các ngân hàng Nga lách lệnh trừng phạt.

Tuy nhiên, khi nói đến việc xử lý các giao dịch ở nước ngoài, MIR của Nga và hệ thống thanh toán của Trung Quốc không phải là "sự thay thế thích hợp" cho các hệ thống thanh toán của Mỹ như Visa và Mastercard, Lipis nói. Và họ thực hiện ít hơn 0,5% tổng giá trị thanh toán được thực hiện qua SWIFT.

Có thể bạn quan tâm

• Đồng Rúp hồi phục sau sắc lệnh mới của Tổng thống Nga

  05:30, 02/04/2022

• G7 không đồng ý thanh toán khí đốt bằng Rúp cho Nga

  15:24, 29/03/2022

• Xung đột Nga - Ukraine: Ngân hàng Trung ương Nga đối diện áp lực trừng phạt

  16:00, 02/03/2022

NGUYỄN LONG