Dự báo tăng trưởng GDP đạt 5,8% vào 2024, kỳ vọng giữ nguyên lãi suất

Brian Lee Shun Rong & Chua Hak Bin, Kinh tế gia Maybank IBG• 01/12/2023 04:05

Quá trình phục hồi sản xuất đã tăng tốc, được hỗ trợ bởi nền tảng thấp và những "chồi xanh" nảy mầm cùng nhu cầu bên ngoài nhưng có sự phân hóa trong từng lĩnh vực/ hàng hóa xuất khẩu...

>>>Công nghiệp chế biến - động lực của xuất khẩu

Ngành sản xuất phục hồi mạnh mẽ

Ngành sản xuất phục hồi và tăng tốc có thể đóng góp, thúc đẩy cho tăng trưởng GDP quý IV/2023 đạt +6%.

Ngành sản xuất phục hồi với chỉ số sản xuất công nghiệp tăng tốc mạnh trong tháng 11/2023. Ảnh minh họa: Quốc Tuấn

Tăng trưởng sản xuất công nghiệp đã tăng tốc lên mức 14 tháng, với +5,8% YoY trong tháng 11 (không tính tháng 2), với số liệu tháng 10 được điều chỉnh lên thành +4,4%. Chỉ số này tăng +3% so với tháng trước (so với +5,5% trong tháng 10). Chế tạo (+6,3% so với +4,5% trong tháng 10) và điện & gas (+9,2% so với +7,4% trong tháng 10) là động lực tăng trưởng chính hàng năm.

Động lực hàng tháng chậm hơn thường thấy vào tháng 11 và tháng 12. Các sản lượng tăng theo mùa trong tháng 10 có thể phản ánh các lễ hội tháng 11 như Black Friday và Ngày hội mua sắm trực tuyến lớn nhất thế giới vào lễ độc thân 11/11, ngoài ra là việc thực hiện đơn hàng trước kỳ nghỉ lễ cuối năm.

Dữ liệu kinh tế Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng hàng tháng của sản lượng sản xuất (+3,9%) mạnh hơn đáng kể so với một năm trước (+0,1%), mặc dù thấp hơn tốc độ +6% vào năm 2021. Có sự phân hóa về tăng trưởng trong các sản phẩm / hàng hóa xuất khẩu. Theo đó, dẫn đầu tăng trưởng là máy tính và điện tử (tuy có một số lô hàng giảm), kế tiếp là điện thoại và linh kiện, máy móc và thiết bị dụng cụ. Đáng chú ý, xuất khẩu thủy sản (+1,4%) lần đầu tiên tăng trưởng kể từ tháng 10 năm 2022. Trong khi đó dệt may (-11,1%) và giày dép (-6,4%) vẫn ở mức thu hẹp. Xuất khẩu hàng may mặc có thể gặp nhiều cạnh tranh hơn từ chi phí thấp hơn các nước xuất khẩu như Bangladesh và Myanmar. Ngược lại, xuất khẩu điện tử có thể được hưởng lợi từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng, giúp nâng cao năng lực sản xuất.

>>>Công nghiệp chế biến - động lực của xuất khẩu

Điểm đến xuất khẩu hàng đầu trong tháng là Trung Quốc, tiếp sau là Mỹ. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc đạt mức cao nhất trong 5 tháng. Xuất khẩu sang Hàn Quốc (+6,1%) tăng trưởng tháng thứ ba liên tiếp còn xuất khẩu sang Nhật Bản, ASEAN và EU vẫn chìm trong sắc đỏ.

Đầu tư còn giải ngân chậm, FDI tăng mạnh

Cán cân thương mại (+1,28 tỷ USD) giảm xuống mức thấp nhất trong 8 tháng, với nhập khẩu tăng +5,1% từ một năm trước. FDI tăng mạnh mẽ với FDI thực hiện trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 11 đã tăng +2,9% so với một năm trước để đạt 20,3 tỷ USD, mức cao nhất trong 5 năm. FDI đăng ký tăng +14,8% YoY trong 11 tháng đầu tiên

Tuy nhiên chúng tôi dự báo đầu tư nước ngoài có thể hạ nhiệt vào năm tới, với thuế suất thuế doanh nghiệp tối thiểu 15% được áp dụng từ ngày 1 tháng 1 năm sau.

Đầu tư nhà nước thực hiện đã tăng mạnh mẽ +19,9% trong tháng 11 so với một năm trước (so với 19,9% năm trước và +20,7% trong tháng 10). Mức thực hiện tính đến thời điểm hiện tại tăng +22,1% nhưng vẫn ở thấp nếu tính theo mục tiêu Chính phủ đề ra (75% kế hoạch cả năm). Quy hoạch và phối hợp chưa đầy đủ giữa các bộ, địa phương cũng như sự mơ hồ về mặt pháp lý là những vấn đề tồn tại từ lâu làm chậm quá trình giải ngân vốn đầu tư công.

Động lực bán lẻ, tiêu dùng khiêm tốn

Động lực bán lẻ ghi nhận nguội dần, lượng khách đến mờ nhạt. Điều này thể hiện ở doanh số bán lẻ (+10% so với +7% trong tháng 10) tăng nhanh nhất kể từ tháng 5, nhưng so với cùng kỳ tháng trước hạ nhiệt tăng trưởng xuống +1,4% (so với mức điều chỉnh tăng lên +3,2% trong tháng 10).

Tiêu dùng liên quan đến du lịch giảm dù lượng du khách nước ngoài đến Việt Nam vẫn tăng 11%

Chúng tôi nhận thấy vẫn còn những làn gió thuận lợi cho việc mở cửa trở lại trong lĩnh vực du lịch (+71%), khách sạn và F&B (+18%), với tăng trưởng hai con số so với một năm trước. Tuy nhiên, tiêu dùng liên quan đến du lịch giảm -5,5% so với tháng trước, trong khi dịch vụ lưu trú và ăn uống (+1,5%) và hàng hóa (+1,4%) tăng trưởng với tốc độ khiêm tốn.

Lượng du khách nước ngoài đến (1,23 triệu trong tháng 11) đã tăng +11% lên mức cao sau đại dịch, chủ yếu là được thúc đẩy bởi du khách Trung Quốc và ASEAN. Như một phần của mức độ trước đại dịch, du khách đã giảm bớt. Nhu cầu du lịch từ Trung Quốc vẫn mờ nhạt ở mức 30% so với mức của tháng 11 năm 2019. Các nhà quan sát cho rằng lựa chọn du lịch hạn chế và danh tiếng về “các tour du lịch 0 đồng” chất lượng thấp đã khiến du khách quay lưng với Việt Nam.

Lạm phát hạ nhiệt

Lạm phát ghi nhận giảm trong tháng 11 với lạm phát toàn phần giảm xuống +3,45% trong tháng 11 (so với +3,6% trong tháng 10), trong khi chỉ số tăng +0,24% MoM (so với +0,08% trong tháng 10). Lạm phát cơ bản (+3,2% so với +3,4% trong tháng 10) vẫn được duy trì đang có xu hướng giảm, chạm mức thấp nhất kể từ tháng 8 năm 2022.

Mức lạm phát thấp hơn được thúc đẩy bởi nhà ở, vật liệu xây dựng và giao thông, bù đắp chi phí thực phẩm và sức khỏe cao hơn. Nhà ở và xây dựng (+5,9% so với +6,9% ở tháng 10) có mức tăng hàng tháng chậm hơn là +0,05% (so với +0,3% trong tháng 10) do mức tăng thấp hơn giá điện trong thời tiết mát mẻ. Chi phí điện năng được tính toán dựa trên tiêu dùng của tháng trước và do đó dự kiến sẽ tăng đáng kể vào tháng tới với mức tăng 4,5% của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) kể từ ngày 9/11.

Lạm phát vận tải giảm xuống +1,6% (so với +3,9% trong tháng 10) với giá cả không đổi theo tháng, vì giá nhiên liệu và giá ô tô giảm sẽ bù đắp cho sự gia tăng chi phí vận tải công cộng.

Dịch vụ ăn uống (+3% so với +2,8% trong tháng 10) chứng kiến lạm phát gia tăng cùng với chi phí tăng +0,1% so với tháng trước do giá gạo tăng +3,2% bù đắp bằng việc giảm giá thịt lợn (-1,6%) và rau (-0,9%). Giá gạo trong nước tiếp tục có xu hướng tăng cùng với giá xuất khẩu do giá gạo tăng mạnh nhập khẩu từ các nước khác trong những tháng gần đây để bù đắp sự thiếu hụt từ El Nino.

Lạm phát chăm sóc sức khỏe và cá nhân tăng lên +3,4% (so với +0,5% trong tháng 10) do dịch vụ công ở một số địa phương theo quy định mới (Thông tư số 11/2013) 22/2023) điều chỉnh giá trên toàn quốc. Chi phí điều trị y tế ngoại trú tăng +2,3% so với tháng trước, trong khi chi phí điều trị nội trú tăng +5,1%.

Chúng tôi hạ nhẹ dự báo CPI năm 2023 xuống +3,3% (từ +3,4%), sau khi lạm phát thấp hơn dự kiến trong quý IV. Chi phí năng lượng đã tăng ít hơn mức lo ngại, và giá dầu vẫn giảm bất chấp cuộc chiến Israel-Hamas.

Lạm phát chung được dự báo ở mức +3,5% vào năm 2024, theo hướng hỗ trợ dần dần tăng tiêu dùng, kết thúc giảm phát giao thông và tăng giá điện, nhưng vẫn được kiểm soát bằng cách cắt giảm 2% điểm VAT (theo như Nghị quyết vừa thông qua, kéo dài đến tháng 6/ 2024).

Dự báo tăng trưởng GDP và chính sách lãi suất năm 2024

Chúng tôi duy trì dự báo GDP là +4,8% vào năm 2023, với mức tăng trưởng quý IV dự kiến là khoảng +6%. Chúng tôi kỳ vọng mức tăng trưởng vững chắc hơn +5,8% vào năm 2024. Sự phục hồi sẽ được dẫn dắt bằng việc cải thiện xuất khẩu và được hỗ trợ bởi các chính sách tài chính và tiền tệ.

Tuy nhiên, lĩnh vực bất động sản sẽ chậm phục hồi trong bối cảnh gánh nặng nợ cao và tình trạng trì trệ thị trường bất động sản, điều này sẽ làm giảm bớt nhu cầu trong nước.

Chúng tôi kỳ vọng NHNN sẽ giữ lãi suất điều hành không đổi vào năm 2024 vì lãi suất chính sách không cần thiết phải điều chỉnh hay cắt giảm thêm do vẫn cần phục hồi kinh tế. Đồng thời, NHNN nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng trong điều kiện lạm phát và áp lực ngoại hối vẫn được kiềm chế.