Cái nào có trước: Giấc ngủ hay Bộ não? Các nhà khoa học cho rằng họ đã tìm ra câu trả lời
Giấc ngủ và Bộ não đều là những bí ẩn đang được các nhà khoa học nghiên cứu và khám phá.
Giống như câu hỏi con gà có trước hay quả trứng có trước. Câu hỏi giấc ngủ có trước hay bộ não có trước cũng làm các nhà khoa học đau đầu tìm lời giải. Một câu hỏi có vẻ khá kỳ lạ phải không, nhưng hãy thử nghĩ xem, liệu giấc ngủ có trước khi bộ não loài vật được hình thành, hay là say khi có bộ não thì động vật mới biết ngủ?
Mới đây, các nhà khoa học cho rằng họ đã tìm ra được câu trả lời cho câu hỏi hóc búa này. Dựa trên một nghiên cứu về các dạng sống nguyên thủy dưới nước, được gọi là Hydra vulgaris, các nhà khoa học cuối cùng cũng có thể biết được giấc ngủ có trước hay bộ não có trước.
Nghiên cứu mới cho thấy làm thế nào những sinh vật nhỏ bé này có thể đi vào trạng thái gần giống như giấc ngủ, mặc dù chúng không có não. Điều đó có thể giúp chúng ta hiểu thêm nhiều điều thú vị về cách các loài động vật phát triển nhu cầu và khả năng ngủ.
Hơn thế nữa, các nhà khoa học phát hiện ra một số loại chất hóa học gây buồn ngủ ở con người, là cùng một loại tác động lên những loài Hydra vulgaris. Cho thấy một mối liên quan sinh học về giấc ngủ giữa các loài, bất chấp sự khác biệt rất lớn.
Nhà sinh vật học Taichi Itoh, đến từ Đại học Kyushu, Nhật Bản cho biết: “Hiện nay chúng tôi đã có bằng chứng cho thấy rằng động vật có nhu cầu ngủ trước khi có não. Kết hợp với những nghiên cứu trước đây trên loài sứa, chúng tôi có thể khẳng định rằng sự tiến hóa của giấc ngủ là độc lập với sự tiến hóa của bộ não”.
Nghiên cứu trước đây trên loài sứa là một trong những nghiên cứu cho thấy các loài vật có thể ngủ mà không cần bộ não. Tuy nhiên, loài sứa vẫn có cấu trúc và sắp xếp các dây thần kinh cao cấp hơn so với Hydra vulgaris.
Sử dụng một hệ thống camera theo dõi chuyển động và đèn flash làm đồng hồ báo thức, các nhà khoa học phát hiện thấy những sinh vật nhỏ bé này đi vào chu kỳ ngủ trung bình khoảng 4 giờ một lần. Có vẻ như chúng thích ngủ hơn cả loài người chúng ta.
Cho những con Hydra vulgaris tiếp xúc với chất melatonin và chất ức chế thần kinh GABA (cả hai đều khiến động vật ngủ nhiều hơn, kể cả con người), khiến chúng ngủ nhiều hơn bình thường. Ngược lại, cho tiếp xúc với dopamine (chất khiến chúng ta tỉnh táo), những con Hydra vulgaris này cũng hoạt động lâu hơn bình thường.
Đây chính là manh mối để các nhà khoa học tin rằng giấc ngủ đã tồn tại trước khi bộ não của các loài động vật phát triển. Tuy nhiên, các nhà khoa học không rõ liệu mạng lưới thần kinh vô tổ chức bên trong những con Hydra vulgaris này có đóng vai trò gì trong giấc ngủ hay không.
Nhà sinh vật học Taichi Itoh tiếp tục cho biết: “Một số cơ chế ngủ không thay đổi, nhưng một số cơ chế ngủ lại tiến hóa trong quá trình tiến hóa của bộ não”.
Một điều thú vị mà các nhà khoa học phát hiện thấy trên những con Hydra vulgaris, là chúng cũng có cơ chế ngủ bù như con người. Đó là nếu bị làm thức giấc trong một khoảng thời gian dài, thì giấc ngủ sau đó của chúng cũng sẽ lâu hơn bình thường. Sự thiếu ngủ trên những con Hydra vulgaris cũng khiến chúng chậm phát triển hơn.
Tất nhiên, giấc ngủ của con người vẫn rất khác biệt với giấc ngủ của Hydra vulgaris. Con người chúng ta còn biết mơ, và còn rất nhiều bí ẩn khác mà các nhà khoa học vẫn chưa thể lý giải.
Tham khảo: sciencealert