Quy hoạch chỉ mang tính định hướng
Việc bãi bỏ các quy hoạch về đầu tư phát triển hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm theo Luật Quy hoạch, là nội dung khiến không ít đại biểu Quốc hội phải băn khoăn.
Chia sẻ với DĐDN, Đại biểu Quốc hội Trần Văn Tiến (Đoàn Vĩnh Phúc) cho rằng, việc Luật bãi bỏ quy hoạch một số sản phẩm, hàng hóa đang tạo ra một số khoảng trống pháp lý.
>>Ai chịu trách nhiệm quy hoạch treo?
>>Quy hoạch “treo”, dự án “treo”: Người dân vất vả, nguồn lực lãng phí
- Việc nghiên cứu khôi phục lại các quy hoạch sản phẩm mang tính chiến lược, liệu có trái với cam kết quốc tế, thưa ông?
Thực tế, Việt Nam thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế về quy hoạch sản phẩm thông qua việc ban hành những tiêu chuẩn, quy chuẩn theo hướng thị trường.
Bây giờ sẽ không có quy hoạch sản phẩm, mà chúng ta thay thế bằng những định hướng phù hợp các cam kết của các tổ chức quốc tế và nguyên tắc thị trường.
- Việc bãi bỏ quy hoạch ngành, sản phẩm, theo ông có ảnh hưởng gì đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp?
Việc bãi bỏ các quy hoạch về đầu tư phát triển hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm, số lượng hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm được sản xuất, tiêu thụ… ngay trong giai đoạn đầu chúng ta sẽ có những khó khăn và lúng túng như thiếu vùng nguyên liệu hay thừa sản phẩm vì chưa phát triển kịp các thị trường xuất khẩu...
Về phía doanh nghiệp, thời điểm ban đầu có thể gặp một số khó khăn vì chưa quen và chưa tự chủ được nguyên liệu, nên vẫn cần phải có những định hướng của nhà nước. Tuy nhiên, sau này khi đã quen với cơ chế thị trường thì doanh nghiệp sẽ tự xác định và tự định hướng được vùng nguyên liệu cũng như thị trường xuất khẩu để đưa ra chiến lược phát triển phù hợp.
- Vậy còn việc quy hoạch hàng hóa sản phẩm theo định hướng quốc gia, thưa ông?
Một trong những nguyên tắc của Luật Quy hoạch là tôn trọng quy luật thị trường, điều phối bằng cung-cầu, sản phẩm phải là hàng hoá, hàng hoá muốn có chỗ đứng phải có chất lượng để tạo giá trị gia tăng.
Việc bãi bỏ các quy hoạch về đầu tư phát triển hàng hóa, dịch vụ, sản xuất, tiêu thụ... sẽ giúp doanh nghiệp tự định hướng theo cơ chế thị trường.
Trước đây chúng ta thường thấy tên quy hoạch là quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội của một tỉnh nào đó. Tuy nhiên, lần này chỉ nói quy hoạch phát triển tỉnh đó mà không có chữ “kinh tế-xã hội”.
Kinh tế-xã hội vẫn là hai nội dung quan trọng, chính vì thế thói quen phát triển kinh tế-xã hội thuần tuý với quy hoạch phát triển bao gồm rất nhiều lĩnh vực. Trong đó có môi trường, văn hoá, văn hoá hiện nay trở thành động lực thì bắt đầu “lúng túng”.
Trong thực tế, chúng ta vẫn tồn tại cách làm quy hoạch cũ, phương pháp quy hoạch truyền thống, đó là “nặng” về chỉ tiêu kinh tế-xã hội. Mặc dù định hướng phát triển rất cần, nhưng cách cũ bị “sơ hở”, và nếu không cẩn thận thì rất dễ bị áp đặt các chỉ tiêu.
Còn quy hoạch lần này là tôn trong thị trường, định hướng phát triển phải trả lời được câu hỏi, thời gian tới động lực tăng trưởng theo hướng nào?
Ví dụ, với thuỷ sản thì lấy kinh tế biển làm mục tiêu chính. Bên cạnh mục tiêu dự kiến xuất khẩu thuỷ sản đến được bao nhiêu thị trường, đánh bắt được bao nhiêu tấn. Nhưng câu hỏi thứ hai là đánh bắt ở đâu? Đánh bắt ở tỉnh ngoài là bao nhiêu? Mua tái xuất về tái chế sau đó xuất khẩu lại là bao nhiêu? Và việc đánh bắt, nuôi trồng và xuất khẩu được bao nhiêu hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường.
Do đó, lần nay quy hoạch hàng hoá là khoanh ra từng vùng, khu vực này dành cho nông nghiệp bao nhiêu ha biển để đánh bắt. Và đánh bắt con gì, vào mùa nào thì ngành nông nghiệp phải chịu trách nhiệm.
- Như vậy, cần có các cấp độ quy hoạch, thưa ông?
Việc quy hoạch phải tuân thủ 4 nguyên tắc: Thứ nhất là, khai thác con gì, bao nhiêu tấn do thị trường quyết định nhưng phải đảm bảo không phá huỷ nền tảng hệ sinh thái san hô hay rừng ngập mặn. Thứ hai là, không được gây ô nhiễm môi trường. Thứ ba là, làm được việc cho ngành mình nhưng không được huỷ hoại tiềm năng ngành khác. Thứ tư là, tôn trọng thị trường thì phải tự do khi đó mới có sự năng động, sáng tạo và đổi mới.
>>Hà Nội cứ mưa là ngập và câu chuyện tầm nhìn quy hoạch
>>Hà Nội vẫn còn “điệp khúc – mưa là ngập”, vì đâu?
>>Hà Nội cứ mưa là ngập: Quy hoạch đô thị thiếu tầm nhìn
- Theo ông, khi bỏ quy hoạch sản phẩm thì phải có cách thức hỗ trợ như thế nào?
Nhà nước sẽ định hướng trong thời gian nhất định và tổ chức không gian sau đó giao cho doanh nghiệp khai thác. Nhà nước cung cấp, phân bổ chỉ tiêu ở cấp độ vĩ mô. Khi đó, quy hoạch sẽ được gọi là kế hoạch và sản xuất. Thực tế, trước khi làm luật Luật Quy hoạch thì cái gì chúng ta cũng gọi là quy hoạch.
Đơn cử, một đầm nuôi thuỷ sản nước ngoài gọi là thiết kế đầm nuôi có tính chất kỹ thuật, thì chúng ta cũng gọi là quy hoạch đầm nuôi, như vậy là không đúng. Quy hoạch vùng nuôi thì đúng.
Điều này dẫn tới có quá nhiều loại hình quy hoạch và cấp độ, như vậy làm cho thời gian chỉ để quy hoạch kéo dài, thời gian chuyển tư tưởng quy hoạch đó vào thực hiện sản xuất còn quá ngắn. Chính vì vậy, hiệu quả sản xuất của nền kinh tế lại bị quy hoạch tạo thành nút thắt.
Thời gian tới, Chính phủ cần chú trọng ban hành những tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức, phương án, định hướng để các sản phẩm đó phát triển theo đúng định hướng mà Đảng, Chính phủ đã quy định để phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của đời sống người dân và xuất khẩu.
- Trân trọng cảm ơn ông!
Có thể bạn quan tâm
Quy hoạch treo: Vì sao “nói mãi nhưng không được?
03:00, 04/06/2022
Công khai thông tin quy hoạch chặn sốt đất
01:00, 31/05/2022
Đại biểu Trần Văn Tiến: Đẩy nhanh tiến độ thẩm định để sớm được phê duyệt quy hoạch
18:51, 30/05/2022
Đại biểu Lê Thanh Hoàn: Thiếu thông tin quy hoạch gây "sốt" đất ảo, đầu cơ
18:03, 30/05/2022
Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Rất khó khăn khi đưa tất cả mục tiêu, dự án trong một quy hoạch tích hợp
16:56, 30/05/2022
Đề xuất đưa quy hoạch đơn vị hành chính vào quy hoạch quốc gia
16:56, 30/05/2022