Kinh tế Nga đủ sức chống chịu trong năm 2024?

CẨM ANH• 19/12/2023 03:30

Tổng thống Nga Vladimir Putin cần nỗ lực giải quyết một số vấn đề kinh tế phức tạp liên quan đến chiến sự Nga - Ukraine khi nền kinh tế nước này bước vào năm 2024.

>> Trung Quốc- "động lực" mới của kinh tế Nga

Nền kinh tế Nga

Nền kinh tế Nga đang ở trong tình trạng mong manh do các lệnh trừng phạt liên quan đến chiến sự Nga - Ukraine.

Nền kinh tế Nga dường như đang bùng nổ sau 21 tháng kể từ khi chiến sự Nga - Ukraine bắt đầu. Tuy nhiên, bà Alexandra Prokopenko, cựu Cố vấn của Ngân hàng trung ương Nga cho biết, “Hiện tại, nền kinh tế Nga có vẻ kiên cường. Nhưng có vẻ như tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm của Nga sẽ giảm xuống còn 1 - 2% trong năm tới".

Để đảm bảo duy trì tốc độ tăng trưởng trong điều kiện mới, nhà lãnh đạo Nga phải tiếp tục chi tiêu cho cuộc chiến ở Ukraine để duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế. Nga báo cáo mức tăng trưởng GDP 5,5% trong quý 3 năm nay - đảo ngược mức giảm 3,5% trong cùng kỳ năm ngoái.

Bà Prokopenko nói thêm: “Tốc độ tăng trưởng GDP hiện nay chủ yếu là do chi tiêu cho chiến sự Nga - Ukraine, về cơ bản có nghĩa là một khi nhà nước Nga ngừng chi tiêu cho chiến tranh, tốc độ tăng trưởng sẽ dừng lại hoặc chậm lại đáng kể”.

Vì tăng trưởng kinh tế gây ra lạm phát nên ngân hàng trung ương nước này cần giữ lãi suất ở mức cao để hạn chế tình trạng giá cả tăng cao trong thời chiến. Hôm thứ Sáu tuần trước, ngân hàng trung ương Nga đã tăng lãi suất cơ bản lần thứ 5 liên tiếp lên 16%.

Chuyên gia này nói thêm, Tổng thống Putin cũng cần duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô sau khi áp dụng một loạt các biện pháp kiểm soát tiền tệ để hỗ trợ đồng rúp đang suy yếu. Theo bà Prokopenko: “Với các biện pháp hiện nay, giới lãnh đạo tài chính, Điện Kremlin và Tổng thống Putin sẽ gặp khó khăn hơn trong việc đối phó với những cú sốc trong tương lai”.

Trong khi chính quyền của ông Putin đã cố gắng duy trì vẻ ngoài lạc quan cho nền kinh tế Nga, số liệu thống kê kinh tế chính thức của nước này gần như không thể xác minh được, và các báo cáo cho thấy phần lớn tăng trưởng của đất nước là do chi tiêu cho quân sự và chính phủ.

Igor Lipsits, một nhà kinh tế nổi tiếng của Nga, nói với Reuters vào tháng trước rằng “tình hình thực sự rất tồi tệ” đối với nền kinh tế nước này. Đồng quan điểm, bà Prokopenko cũng trích dẫn một tín hiệu định lượng quan trọng cho thấy nền kinh tế Nga không hoàn toàn như những gì được thổi phồng.

“Năm 2024, lãi suất cơ bản sẽ tiếp tục ở mức hai con số. Đó cũng là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế không lành mạnh. Nếu bạn có một nền kinh tế lành mạnh và tăng trưởng vừa phải, bền vững, bạn không cần lãi suất cơ bản lên đến hai con số", ông Igor cho biết.

Trên thực tế, ông Vladislav Inozemtsev, Cố vấn đặc biệt tại Viện Nghiên cứu Truyền thông Trung Đông cho biết, nền kinh tế Nga đã bị suy giảm do chiến sự Nga - Ukraine và tình hình có thể sẽ giống như thời kỳ cuối Chiến tranh Lạnh khi các thành phần quan trọng của tăng trưởng xấu đi.

>> "Báo động đỏ" cho nền kinh tế Nga

Các chuyên gia cảnh báo, các lệnh trừng phạt kinh tế sẽ bắt đầu được cảm nhận vào cuối năm 2024 hoặc đầu năm 2025

Các chuyên gia cảnh báo, các lệnh trừng phạt Nga sẽ bắt đầu được cảm nhận vào cuối năm 2024 hoặc đầu năm 2025

Chuyên gia này đã bày tỏ lo ngại rằng, nước Nga đang dần "phi công nghiệp hóa" khi các công ty phương Tây rời khỏi đất nước do lệnh trừng phạt và không còn muốn kinh doanh. Trong khi đó, máy móc phương Tây còn sót lại trong nước đang cũ dần và chỉ còn sử dụng được từ 3 đến 5 năm.

Điều đó đã tạo ra những lỗ hổng đang làm tổn thương các lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế Nga, chẳng hạn như lĩnh vực ô tô, vốn đã chứng kiến doanh số bán hàng sụt giảm trong gần hai năm chiến tranh.

Trong khi đó, Nga đang hướng sang Trung Quốc nhiều hơn vì nhu cầu cơ sở hạ tầng và nguồn cung cấp sản phẩm công nghệ cao khi phần còn lại của thế giới không còn muốn giao thương với Moscow. Chuyên gia Imnozemtsev ước tính với tốc độ này, Nga có thể trở nên phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc với tư cách là đối tác thương mại vào cuối thập kỷ này.

"Đó là một viễn cảnh nghiệt ngã đối với triển vọng tăng trưởng kinh tế của đất nước. Do đó, nền kinh tế Nga không có cơ hội phát triển trong những năm tới”, ông Inozemtsev nói, mặc dù ông cũng lưu ý rằng xu hướng đó vẫn chưa được đa số công chúng nhận thức được.

Bên cạnh đó, dân số Nga đã giảm khoảng 3 triệu người từ năm 2017 đến năm 2022. Dân số giảm đã gây ra một số vấn đề cho nền kinh tế Nga khi nước này chuyển sang thời chiến.

Vào cuối thập kỷ này, các nhà kinh tế ước tính GDP của Nga có thể sụt giảm 10 -15%. Trong khi đó, dân số nước này có thể giảm mạnh tới 6 triệu người và đồng Rúp có thể giảm thêm khoảng 50% giá trị.

Mặc dù vậy, các quan chức ở Moscow vẫn dự đoán nền kinh tế Nga sẽ tăng trưởng tới 3% trong năm nay, cao hơn mức tăng trưởng 2,2% ước tính của Quỹ Tiền tệ Quốc tế.