Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia 2023

>>[TRỰC TIẾP] Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia 2023

Năm 2023 là cột mốc quan trọng đánh dấu chặng đường tròn 20 năm Chương trình khởi nghiệp Quốc gia được triển khai liên tục và sâu rộng trên khắp cả nước và ghi dấu ấn là các chương trình hỗ trợ đào tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa, hỗ trợ khởi nghiệp sớm nhất, có quy mô lớn nhất và đạt chuẩn quốc tế, Chương trình khởi nghiệp quốc gia tự hào khi là đơn vị tiên phong cho phong trào khởi nghiệp tại Việt Nam.

Chương trình Festival khởi nghiệp năm nay được tổ chức bao gồm nhiều hoạt động: Diễn đàn khởi nghiệp Quốc gia lần thứ 8 năm 2023; Công bố các dự án xuất sắc của Chương trình Phát triển dự án khởi nghiệp Quốc gia, trao danh hiệu đơn vị tiêu biểu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp và Phát động Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia 2024.

Toàn cảnh Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia 2023 do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức chiều 21/12/2023.

Chương trình của được tổ chức tại điểm cầu chính là Tòa nhà VCCI và tường thuật trực tiếp tại: website https://diendandoanhnghiep.vn; Youtube: Diễn đàn doanh nghiệp, Fanpage: Diễn đàn Doanh nghiệp và Chương trình Khởi Nghiệp Quốc gia – VCCI.

Ban Tổ chức xin cảm ơn sự đồng hành, hỗ trợ của Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP), Công ty Cổ phần FECON,  Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.

VCCI SẴN SÀNG HỖ TRỢ XÂY DỰNG HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP

Phát biểu tại Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia 2023, ông Bùi Trung Nghĩa, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ, vào những ngày chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, chúng ta lại gặp nhau tại Festival Khởi nghiệp - ngày hội truyền thống đã được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI duy trì trong suốt 21 năm qua.

Ông Bùi Trung Nghĩa cho biết, chúng ta đã trải qua năm 2023 với những diễn biến thực tế bất ổn và thách thức hơn rất nhiều so với dự báo. Tình hình kinh tế thế giới thực sự căng thẳng do các ngân hàng trung ương lớn như Mỹ liên tục tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát; cuộc xung đột quân sự giữa Nga-Ukraine tiếp tục kéo dài; xung đột tại dải Gaza (Trung Đông)… dẫn đến nền kinh tế thế giới giảm cầu trên diện rộng, trong khi các chi phí đầu vào sản xuất kinh doanh tăng cao.

Ông Bùi Trung Nghĩa, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)

Nền kinh tế Việt Nam trong năm vừa qua tiếp tục chịu "tác động kép" từ những yếu tố bất lợi từ bên ngoài và hậu quả đại dịch COVID-19 để lại vẫn rất nặng nề. Cộng đồng doanh nghiệp đối mặt với nhiều thách thức hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, với một loạt giải pháp cũng như sự quyết liệt triển khai từ Chính phủ trên nhiều phương diện nhằm mục đích ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ cho hoạt động của doanh nghiệp, nền kinh tế Việt Nam đã tiến triển theo xu hướng phục hồi tích cực. Tăng trưởng GDP năm 2023 của Việt Nam được dự báo ước đạt khoảng 5,2%. Kết quả này ghi nhận nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị, người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

“Trong những năm qua, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã hình thành và phát triển tương đối nhanh. Sau hơn hai năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, thu hút vốn đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam đã dần tăng trưởng trở lại, với 634 triệu đô la Mỹ năm 2022, và đạt 413 triệu đô la Mỹ trong nửa đầu năm 2023.

Đây là kết quả không nằm ngoài xu hướng sụt giảm trên toàn cầu của dòng vốn đầu tư mạo hiểm trước những điều chính cần thiết của dòng vốn đầu tư mạo hiểm trên thị trường theo hướng chọn lọc hơn, bền vững hơn và tập trung vào giải quyết những vấn đề của thị trường và xã hội. Tuy nhiên, theo Báo cáo Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của StartupBlink 2023, cả Hà Nội và TP HCM đều lọt Top 200 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu”, ông Bùi Trung Nghĩa cho biết.

Cũng theo vị Phó chủ tịch VCCI, nhờ có sự quan tâm, chỉ đạo và định hướng của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và đào tạo và lãnh đạo của các tỉnh, thành phố và địa phương và sự tích cực của cộng đồng khởi nghiệp, hiện nay, trên cả nước đã hình thành nhiều đơn vị hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo, cả trong khu vực nhà nước, khu vực doanh nghiệp và cả từ các tổ chức quốc tế theo nhiều mô hình đa dạng, phong phú. Khoảng 20 địa phương đã và đang hình thành các trung tâm hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo, gần 100 cơ sở ươm tạo, tổ chức thúc đẩy khởi nghiệp trên cả nước đã và đang hoạt động. Nhiều trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của quốc tế có hoạt động hoặc phối hợp để vận hành các không gian đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Nhờ đó, Việt Nam xếp thứ 58 trên bảng xếp hạng các hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu.

Tuy vậy, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam vẫn cần tiếp tục được hoàn thiện để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được hình thành và phát triển. Ngoài các hành lang pháp lý và các chính sách hỗ trợ, Hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo của Việt Nam cần có các Trung tâm hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo làm hạt nhân để huy động, khai thác, liên kết và tối ưu hóa các nguồn lực, đặc biệt là các thành quả trong nghiên cứu và triển khai ứng dụng khoa học và công nghệ vào cuộc sống, từ địa phương, trung ương, từ khu vực doanh nghiệp và cả từ các tổ chức quốc tế.

Các vị đại biểu tham dự Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia 2023 do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức chiều ngày 21/1/2/2023

>>“Chọn mặt gửi vàng” các dự án tham gia cuộc thi Khởi nghiệp Toàn cầu

Phó Chủ tịch VCCI thông tin: trong năm nay, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam rất vinh dự khi được đồng chủ trì với các Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND tỉnh Nam Định, tỉnh Quảng Nam tổ chức 2 Diễn đàn Khởi nghiệp cấp cao nhằm thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cho các địa phương vùng đồng bằng Sông Hồng (tháng 5) tại TP. Nam Định và vùng miền Trung – Tây Nguyên (tháng 8) tại TP. Tam Kỳ, tham gia Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên tại TP. Huế, do Bộ Giáo dục và Đạo tạo phối hơp với UBND TP. Huế tổ chức, cùng nhiều hoạt động hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp trên cả nước. Các sự kiện này đã có những kết quả và tác động tích cực trong việc thúc đẩy phong trào khởi nghiệp tại các địa phương trên cả nước.

“Qua thực tiễn, VCCI phối hợp với các địa phương triển khai xây dựng hệ sinh thái cho thấy, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở các tỉnh thành đang phát triển chưa đồng đều, kết quả hoạt động giữa các địa phương trong cùng khu vực vẫn còn có khoảng cách. Vì vậy, VCCI đã đưa ra một số kiến nghị về xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho các địa phương. Cụ thể:

Thứ nhất, lãnh đạo của tỉnh, thành phố cần quan tâm chỉ đạo hoạt động kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp với các tổ chức hỗ trợ của nhà nước, cộng đồng và với các doanh nghiệp lớn; đặt doanh nghiệp làm trọng tâm và hỗ trợ doanh nghiệp bằng các chính sách hỗ trợ thực tế, trong đó, hỗ trợ tài chính cho việc triển khai các ý tưởng và dự án khởi nghiệp ở giai đoạn đầu, các hình thức hỗ trợ lãi suất và cơ hội tham gia dự án cụ thể trong các doanh nghiệp lớn.

Thứhai, việc hỗ trợ xây dựng năng lực cho hệ sinh thái thông qua hoạt động đào tạo đội ngũ cố vấn/huấn luyện viên địa phương, giảng viên nguồn đủ năng lực để tham gia dẫn dắt, hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng rất quan trọng. Các nội dung đào tạo này, những năm qua cũng được VCCI tổ chức tại nhiều địa phương, tỉnh thành dưới nhiều hình thức.

Từ kinh nghiệm triển khai các hoạt động hỗ trợ và thúc đẩy khởi nghiệp hơn 20 năm qua, VCCI sẵn sàng cùng liên kết hợp tác với các địa phương, tỉnh, thành phố, các trường đại học để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, dẫn dắt các doanh nghiệp khởi nghiệp, các startup vượt qua những thách thức và phát triển”, ông Nghĩa chia sẻ.

Có thể thấy, chương trình Phát triển dự án khởi nghiệp quốc gia năm 2023 do VCCI tổ chức tiếp tục thu hút được sự tham gia đông đảo các dự án. Với sự hỗ trợ từ địa phương và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, các dự án khởi nghiệp năm nay được đánh giá là hoàn thiện hơn, có chất lượng cao hơn và có kết quả quan vượt hơn so với các năm trước.

Các dự án đều có định hướng và mục tiêu rõ ràng, hướng đến ứng dụng công nghệ cao, phát triển bền vững như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, khởi nghiệp tạo tác động (về xã hội hoặc môi trường)… Các dự án khởi nghiệp tập trung vào yếu tố công nghệ và đổi mới sáng tạo áp dụng cho sản phẩm và các giải pháp nên được giám khảo đánh giá cao, phù hợp với xu thế hiện tại. Festival Khởi nghiệp hôm nay cũng có một nội dung quan trọng, đó là tôn vinh các dự án xuất sắc nhất trong năm 2023.

Vừa qua, Nghị quyết 41/NQ-TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ Doanh nhân Việt Nam do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ngày 10/10/2023 được ban hành đã thu hút sự quan tâm từ các doanh nhân, doanh nghiệp và cả doanh nghiệp khởi nghiệp. Nghị quyết có đề ra nhiệm vụ phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh ngang tầm mục tiêu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Trong đó có nhấn mạnh đến "khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong toàn xã hội, nhất là trong các lĩnh vực mới, trong thế hệ trẻ”.

Ông Bùi Trung Nghĩa khẳng định, Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia với chủ đề: “Liên kết mởi để khởi nghiệp sáng tạo” là cơ hội để chúng ta cùng trao đổi về nhưng mục tiêu xây dựng và phát triển đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới, trong đó có nhấn mạnh đến tinh thần khởi nghiệp theo tinh thần Nghị quyết số 41 của Bộ Chính trị, những đổi mới trong hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp khởi nghiệp nói riêng từ thực tế địa phương, kinh nghiệm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp từ các tỉnh thành, trường đại học được vinh dự nhận danh hiệu địa phương có đóng góp tích cực cho xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp…

THÚC ĐẨY KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO GÓP PHẦN TĂNG NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG

Chương trình khởi nghiệp Quốc gia có nhiều hoạt động đổi mới sáng tạo như thúc đẩy Hội đồng hỗ trợ khởi nghiệp, các vườn ươm; huấn luyện khởi nghiệp tại nhiều tỉnh, thành, trường đại học cao đẳng…

Đây là một trong những nội dung được ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh tại Diễn đàn khởi nghiệp Quốc gia 2023 do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức chiều ngày 21/12.

Theo ông Nguyễn Đức Hiển, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thúc đẩy đội ngũ doanh nhân doanh nghiệp phát triển luôn là động lực quan trọng phát triển quốc gia. Đặc biệt, trong Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã và đang tác động ngày càng sâu sắc, toàn diện đến tất cả mọi lĩnh vực đời sống xã hội của các quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách thúc đẩy khởi nghiệp, trong đó có khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đó là Nghị quyết số 52 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đề ra tầm nhìn đến năm 2025 Việt Nam trở thành một trong những trung tâm sản xuất thông minh, trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thuộc nhóm hàng đầu châu Á.

Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương

Ngày 17/11/2022, Ban Chấp hành TW khoá XIII ban hành Nghị quyết số 29 về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định chuyển đổi số là phương thức đột phá rút ngắn quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hóa. Nghị quyết cũng đề ra nhiều nhiệm vụ giải pháp. Trong đó, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ…; phát triển trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia; khuyến khích doanh nghiệp thành lập trung tâm nghiên cứu…

Mới đây, ngày 10/10/2023, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 41 nhấn mạnh yêu cầu khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong toàn xã hội, nhất là trong các lĩnh vực mới, trong thế hệ trẻ với nhiều nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cho các ngành, các cấp. Đặc biệt, nhấn mạnh vai trò của VCCI cũng như các tổ chức đại diện cho tổ chức doanh nhân doanh nghiệp Việt Nam trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết.

Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho biết thêm: năm 2023, chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam xếp hạng 46/132 quốc gia. Việt Nam cũng là một trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua, là một trong 3 quốc gia giữ kỷ lục có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 13 năm liên tiếp. Tại Việt Nam đã có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo kỳ lân, nhiều doanh nghiệp ở ngưỡng tiệm cận kỳ lân với mô hình kinh doanh độc đáo.

Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia năm 2023 được lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương ghi nhận có nhiều đổi mới, sáng tạo

Nhiều tỉnh, thành như TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Quảng Nam, Đà Nẵng… quan tâm đến các hoạt động khởi nghiệp, trong đó có khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cả về chiều rộng và chiều sâu. Những kết quả này thể hiện cố gắng, nỗ lực của Bộ Kế hoạch Đầu tư, VCCI, các tỉnh thành.

“Qua theo dõi, chúng tôi nhận thấy năm 2023 Chương trình khởi nghiệp Quốc gia có nhiều hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng khác biệt so với trước đây như thúc đẩy 2 Hội đồng hỗ trợ khởi nghiệp, các vườn ươm; huấn luyện khởi nghiệp tại 30 tỉnh, thành và hơn 150 trường đại học cao đẳng trong cả nước; phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp khu vực miền Trung Tây Nguyên; thúc đẩy sự tham gia của các tổ chức quốc tế, các tổ chức đoàn thể chính trị như Hội LHPN Việt Nam… Ban Kinh tế Trung ương đánh giá cao và ghi nhận hoạt động của Chương trình khởi nghiệp Quốc gia trong thời gian qua” - ông Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh.

Cũng theo ông Nguyễn Đức Hiển, Ban Kinh tế Trung ương đang chuẩn bị triển khai đánh giá 5 năm thực hiện Nghị quyết số 52 và có báo cáo gửi Bộ Chính trị. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, trong báo cáo và từ thực tế hoạt động của các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp còn nhiều vấn đề thể chế, chính sách còn chậm, các nguồn lực thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp, trong đó có khởi nghiệp đổi mới sáng tạo còn hạn chế… Qua diễn đàn, lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung uơng muốn lắng nghe ý kiến địa phương, startup, doanh nghiệp, doanh nhân đóng góp trao đổi về những nội dung trên.

Đề cập đến mục tiêu: năm 2030 Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho rằng, để đạt mục tiêu này, quan trọng thúc đẩy khởi nghiệp, trong đó khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để thúc đẩy tăng năng suất. Với tinh thần như vậy, Ban Kinh tế Trung ương thể hiện tinh thần đồng hành cùng Chương trình Khởi nghiệp quốc gia trong thời gian tới để hoạt động khởi nghiệp đạt được kết quả tốt hơn.

Các vị khách mời thăm gian hàng khởi nghiệp.

CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ THÚC ĐẨY KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO VÀ TRIỂN KHAI THỰC TIỄN TẠI ĐỊA PHƯƠNG

Điều phối Diễn đàn, Nhà báo Nguyễn Tiến Dũng - Phó Tổng biên tập Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp cho biết, trong những năm qua, Ðảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách và giải pháp khuyến khích phát triển đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân, phát huy vai trò của doanh nhân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Một trong những định hướng, giải pháp đó chính là hỗ trợ, thúc đẩy các hoạt động khởi nghiệp trên toàn quốc. 

Các vị chủ toạ tham gia phiên thảo luận.

Ngày 10/10/2023, nhân dịp kỷ niệm Ngày doanh nhân Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết số 41-NQ/TW của Bộ Chính trị về việc: “Xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ Doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới”. Đây là sự ghi nhận và động viên khích lệ to lớn đối với cộng đồng doanh nghiệp doanh nhân Việt Nam trong công cuộc kiến thiết và dựng xây đất nước trong những năm tiếp theo.

Nghị quyết 41-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đề ra nhiệm vụ phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh ngang tầm mục tiêu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Trong đó có nhấn mạnh đến việc “Khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong toàn xã hội, nhất là trong các lĩnh vực mới, trong thế hệ trẻ”.

Chia sẻ về Nghị quyết 41-NQ/TW của Bộ Chính trị, TS Lương Minh Huân – Viện trưởng Viện Phát triển Doanh nghiệp – VCCI cho biết, cách đây 12 năm, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 09-NQ/TW, Nghị quyết được ban hành là rất kịp thời và đúng đắn, đóng góp những điểm tích cực về môi trường kinh doanh, thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới để phát huy hơn nữa vai trò đội ngũ doanh nhân phù hợp mục tiêu mà Đại hội Đảng XIII đã đề ra thì cần những giải pháp, chủ trương mới mang tính đột phá hơn nữa, chính vì vậy Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 vừa qua.

TS Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển Doanh nghiệp – VCCI phát biểu

Nghị quyết 41-NQ/TW được ban hành nhận được sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân. Nghị quyết này được đánh giá cao khi không chỉ kế thừa những nội dung Nghị quyết 09-NQ/TW còn nguyên giá trị, mà còn đưa ra nhiều nội dung mới mang tính đột phá.

Thứ nhất về quan điểm, Nghị quyết đã đưa ra quan điểm rất rõ rệt, nêu bật được vai trò của đội ngũ doanh nhân là một trong những lực lượng nòng cốt trong việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, an ninh quốc phòng trong thời kỳ mới,… Như vậy, đội ngũ doanh nhân không chỉ giới hạn về mặt kinh tế mà còn tham gia vào ổn định xã hội, đặc biệt là an ninh quốc phòng. Đây là quan điểm mang tính đột phá nâng tầm vai trò của đội ngũ doanh nhân.

Để thực hiện, phát huy vai trò đội ngũ doanh nhân, Nghị quyết cũng đề ra nhiệm vụ cho hệ thống Đảng và hệ thống chính trị, phải hoàn thiện xây dựng môi trường kinh doanh phải thuận lợi, an toàn và bình đẳng để giúp doanh nhân, doanh nghiệp phát triển và cống hiến. Nghị quyết đã thêm 2 cụm từ mới được cho là điểm nhấn đó là an toàn và bình đẳng để giúp cho doanh nhân, doanh nghiệp và hoạt động khởi nghiệp yên tâm cống hiến, để hiện thực hóa, Nghị quyết cũng đề ra các chính sách, chế tài về mặt kinh tế để tránh hình sự hóa quan hệ kinh tế.

Một điểm nhấn nữa là trong Nghị quyết đã đưa ra về việc khởi nghiệp, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong toàn xã hội, trong lĩnh vực mới,… Thứ nhất, Nghị quyết cũng đề ra nhiều nhiệm vụ giải pháp trong đó có hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan đến hoạt động khởi nghiệp, quyền sở hữu tài sản, quyền khởi nghiệp trong kinh doanh,… để đảm bảo cho người khởi nghiệp an tâm kinh doanh. Thứ hai, Nghị quyết cũng đưa ra phát huy tinh thần dân tộc trong hoạt động kinh doanh và để có thể thực hiện được thì cũng xuất phát từ hoạt động khởi nghiệp của người Việt Nam. Nghị quyết cũng đưa ra nhiều giải pháp tạo không gian phát triển cho các hoạt động khởi nghiệp,… Bên cạnh đó cũng đưa ra các cơ chế đào tạo trong hoạt động khởi nghiệp, mà ngoài những kiến thức kinh tế cơ bản thì đào tạo thêm những vấn đề liên quan đến kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, tạo về nhận thức, về đạo đức giúp cho cộng đồng khởi nghiệp trang bị kiến thức…

Theo TS Lương Minh Huân, trong Nghị quyết 41-NQ/TW có 7 nhiệm vụ, trong đó có riêng một nhiệm vụ giao cho VCCI và các Hiệp hội doanh nghiệp. Và lãnh đạo VCCI cũng đã chỉ đạo rất quyết liệt các nhiệm vụ được giao, như phối hợp với các bộ, ban ngành,… Cụ thể, VCCI cũng đã giao cho các Ban trực thuộc thực hiện các nội dung như: về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh giao cho Ban pháp chế; về nâng cao đạo đức kinh doanh giao cho Viện phát triển doanh nghiệp; về Khởi nghiệp giao cho Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp;... Đồng thời, trong thời gian tới, VCCI cũng đề ra các nhiệm vụ phối hợp với các địa phương để cùng đưa ra các phương án thúc đẩy, hoàn thiện cơ chế chính sách cho khởi nghiệp.

Về đào tạo, VCCI cũng sẽ thúc đẩy hoạt động đào tạo cho các doanh nhân, bên cạnh các yêu cầu cơ bản, cũng sẽ đã đưa ra các vấn đề liên quan đến kinh doanh liêm chính,… với vai trò kết nối, VCCI sẽ thúc đẩy hoạt động đưa các mô hình khởi nghiệp của Việt Nam ra cộng đồng thế giới.

Chia sẻ về việc kết nối các nguồn lực cho khởi nghiệp, TS Phạm Hồng Quất - Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ-NATEC (Bộ KHCN) nhận định các điểm quan trọng là xây dựng nguồn nhân lực huấn luyện viên, có các cơ chế chính sách mở cho các mô hình kinh doanh mới và tìm kiếm nguồn lực đủ mạnh mẽ để hỗ trợ khởi nghiệp.

Triển khai đề án 844 về “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025”, các thành phần kinh tế, xã hội đã tham gia vào khởi nghiệp, nhưng việc làm như thế nào để tạo nên những mô hình tăng trưởng mới và có đóng góp rõ rệt hơn vào nền kinh tế là điều mà các quốc gia đang cạnh tranh nhau.

TS Phạm Hồng Quất - Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ-NATEC (Bộ KHCN)

Theo ông Quất hiện nay các địa phương đang khuyến khích khởi nghiệp của các thành phần nhưng thiếu nhất là các huấn luyện viên chuyên nghiệp. Nhìn từ kinh nghiệm của các nước như Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc, ông Phạm Hồng Quất cho rằng điều quan trọng là tìm được ra thế mạnh mang tính cạnh tranh để tập trung phát triển. Trong khi ở các quốc gia khác, khởi nghiệp được định hướng theo từng lĩnh vực thì ở Việt Nam, sự phát triển chưa đồng đều chưa có điểm nhấn. Hơn nữa, dù “cơ chế đặc thù” đã được nhắc đến nhiều nhưng thực tế hiện nay chưa có “không gian” cho các mô hình kinh doanh mới. Các trung tâm hỗ trợ chuyên nghiệp hiện chưa được quan tâm chính đáng, chưa có không gian làm việc.

Một khó khăn thực tế như khi các trung tâm muốn tổ chức tọa đàm quốc tế để gọi vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài, thủ tục cấp phép để được tổ chức hội thảo cần thông qua Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, UBND, dù chỉ có 10 nhà đầu tư, nhưng thủ tục có thể mất thời gian rất lâu. Trong khi các nhà đầu tư thường không đủ thời gian để chờ đợi và trung tâm bỏ lỡ cơ hội.Về việc hỗ trợ để phát triển các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt là về công nghệ, ông Quất cũng cho rằng chưa có cơ chế để tiến hành thực nghiệm.

Chưa có đơn vị bảo lãnh cho mô hình mới. Trong khi Singapore, Thái Lan họ có cơ chế thực nghiệm cho các mô hình đó, hệ quả là các mô hình khởi nghiệp mới đều chuyển qua các quốc gia đó để có thể phát triển chứ không ở nước nhà.Ông Quất khẳng định cần phải có không gian thử nghiệm các mô hình mới, cơ chế đặc thù để phát triển.

Ngoài ra, các vườn ươm cũng đang thiếu vốn để có thể mời các huấn luyện viên quốc tế về đào tạo. Đồng thời, cần đào tạo nhanh nguồn huấn luyện viên khởi nghiệp, nguồn nhân lực chương trình Khởi nghiệp quốc gia. Việc đào tạo nhân lực sẽ lấp được chỗ trống của các “vườn ươm”, để có thể gọi vốn từ các nhà đầu tư từ quốc tế. Ông Quất cũng cho rằng cần tìm được điểm kết nối các nguồn lực, tiên phong trong công nghệ, đầu tư, mô hình kinh doanh.

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Mai Sơn, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bắc Giang cho biết, trong những năm vừa qua, Bắc Giang luôn là tỉnh có tốc độ tăng trưởng tốt. Năm 2023, theo Tổng cục Thống kê, Bắc Giang đứng đầu cả nước về tăng trưởng GRDP đạt 13,45% - là mức rất cao trong bối cảnh khó khăn như hiện nay. Kết quả này là nhờ có sự đặc biệt quan tâm đến việc hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh.

Ông Mai Sơn, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Bắc Giang

Ông Mai Sơn cho rằng, đầu tiên là nhận thức của lãnh đạo tỉnh. Ông chia sẻ: vừa qua, khi tổng kết Nghị quyết 09, chuẩn bị các dữ liệu xây dựng Nghị quyết 41, chúng tôi đánh giá sau hơn 10 năm triển khai, đội ngũ doanh nhân Bắc Giang đã tăng 500%, hợp tác xã tăng 250% và số hộ kinh doanh tăng 200%. Để đạt được con số đó, ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang hết sức quan tâm trong việc xây dựng Nghị quyết, chuyên đề về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh.

“Chúng tôi có Nghị quyết chuyên đề riêng và trên cơ sở đó, UBND tỉnh Bắc Giang đã xây dựng kế hoạch và giao rất cụ thể cho từng cá nhân các đồng chí đứng đầu sở, ban ngành, huyện, hàng quý kiểm điểm một lần và cuối năm sẽ xếp loại.

Bên cạnh đó, câu chuyện đối thoại gặp gỡ doanh nghiệp cũng rất thường xuyên, kể cả cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. Khi phát hiện các vấn đề tác động từ khách quan đến số đồng cộng đồng doanh nghiệp, tỉnh sẽ chủ động mời các doanh nghiệp họp để bàn và tháo gỡ chứ không đợi doanh nghiệp kêu” – ông nói.

Ví dụ đầu năm vừa qua khi thiếu điện, Bắc Giang cũng đã họp tất cả các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp để bàn thảo về việc chia nguồn điện như thế nào. Theo đó, ban ngày doanh nghiệp sản xuất thì cắt điện của người dân, nhưng ban sẽ dành điện cho người dân, phục vụ tái tạo sức lao động. Các doanh nghiệp đồng thuận rất cao. Ông Sơn cũng chia sẻ, tỉnh cũng thành lập các tổ công tác đặc biệt để giải quyết các dự án lớn, trọng điểm mà tỉnh quan tâm thu hút đầu tư, để tác động làm thay đổi tình hình kinh tế xã hội của một vùng.

Trong năm nay, Bắc Giang thu hút đầu tư đứng thứ hai cả nước về dự án mới và đứng thứ tư cả nước về tổng vốn FDI. Riêng về chính quyền số, chính quyền điện tử, Bắc Giang có 3 năm liên tiếp đứng đầu cả nước; 100% hồ sơ đăng ký kinh doanh đều  qua mạng chứ không đăng ký trực tiếp, để những người khởi nghiệp mới đến với chính quyền sẽ không gặp khó khăn, vướng mắc nhiều cửa.

Tại Diễn đàn Khởi nghiệp 2023, ông Nguyễn Tiến Dũng - Phó Tổng Biên tập Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp nhìn nhận, Bắc Giang là một trong những địa phương có môi trường đầu tư rất tốt trong thời gian qua. Năm nay, Bắc Giang là một trong những điểm sáng tại phía Bắc duy nhất vượt qua các tỉnh thành phố như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh - là các trung tâm khởi nghiệp mạnh trong thời gian vừa qua, được bình chọn là địa phương phía Bắc tiêu biểu có các hoạt động khởi nghiệp.

Theo ông Mai Sơn, để trở thành một trong những địa phương được bình chọn là địa phương tiêu biểu việc khởi nghiệp, Bắc Giang phải xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cho tỉnh, ban hành kế hoạch hỗ trợ, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, trong đó đưa ra những chỉ tiêu rất cụ thể và giao cho các cơ quan ban ngành để triển khai, phấn đấu hỗ trợ 20 dự án, 10 doanh nghiệp và trong 10 doanh nghiệp đó phải ưu tiên các doanh nghiệp khoa học công nghệ, bao gồm cả nước ngoài và Việt Nam; đồng thời phải đào tạo được 20-25 huấn luyện viên.

Đầu năm nay, không khí khởi nghiệp mới thực sự mạnh mẽ hơn khi được Bộ Khoa học Công nghệ hỗ trợ tổ chức một cuộc thi khởi sự doanh nghiệp. Trong cả quá trình đó đã được hỗ trợ rất nhiều từ đội ngũ huấn luyện viên, giúp các dự án trình bày thu hút vốn đầu tư rất tốt và kết nối được các doanh nghiệp lớn tài trợ cho các dự án.

Bà Lê Thị Thục - Phó Giám đốc Sở Khoa học Công nghệ Đà Nẵng cho biết, thời gian qua, chúng tôi đã tham mưu Thành uỷ ban hành Chương trình hành động, trong đó đề cập nội dung cơ bản mang tính định hướng về phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển hệ sinh thái, các nội dung liên quan xây dựng cơ chế chính sách…

Trên cơ sở đó, Sở Khoa học Công nghệ tham mưu UBND TP ban hành Đề án xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia và xây dựng Kế hoạch thực hiện hàng năm cùng nhiệm vụ cụ thể và kinh phí thực hiện. Sở cũng tham mưu Hội đồng nhân dân TP ban hành Nghị quyết về nội dung và mức chi cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đây là những cơ sở pháp lý quan trọng để Sở Khoa học xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Bà Lê Thị Thục - Phó Giám đốc Sở Khoa học Công nghệ Đà Nẵng

Bên cạnh chính sách riêng, TP Đà Nẵng lồng ghép đối tượng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vào các hoạt động khác như Chương trình phát triển tài sản trí tuệ, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ… để doanh nghiệp thụ hưởng.

Sở Khoa học Công nghệ đang tham mưu chính sách ưu đãi cho trung tâm hỗ trợ đổi mới sáng tạo TP Đà Nẵng, tham mưu TP Đà Nẵng trình Quốc hội về cơ chế đặc thù, trong đó có cơ chế chính sách đặc thù về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Bà Thục cho biết, lãnh đạo TP luôn ủng hộ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và sẵn sàng thí điểm chính sách mới, thành tựu khoa học công nghệ mới. Đà Nẵng đang xây dựng trung tâm tài chính (Fintech) để ứng dụng cơ chế thí điểm (sandbox) trong đổi mới sáng tạo.

Thời gian qua, Đà Nẵng tổ chức chuỗi các sự kiện khởi nghiệp từ các trường đại học, cao đẳng đến cộng đồng khởi nghiệp. Riêng các sự kiện, Sở Khoa học Công nghệ hỗ trợ các đơn vị như Thành Đoàn, trường đại học để tổ chức các Festival về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, các cuộc thi khởi nghiệp trong sinh viên… để xây dựng văn hóa và lan toả tinh thần khởi nghiệp trong cộng đồng, thế hệ trẻ.

Sở Khoa học Công nghệ tổ chức hàng năm Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của TP để kết nối mạnh mẽ với Mạng lưới khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia và quốc tế. Điểm sáng của năm 2023 là TP Đà Nẵng kết nối với 2 trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực và thành lập không gian đổi mới sáng tạo Đà Nẵng – Seoul (Hàn Quốc) tại Đà Nẵng và Seoul để làm nơi trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, mời gọi đầu tư, huấn luyện mạng lưới khởi nghiệp Đà Nẵng ngày càng phát triển.

"Với chính sách của TP, Đà Nẵng hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp phát triển các dự án khởi nghiệp, hoàn thiện công nghệ đưa doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận thị trường quốc gia và quốc tế" - bà Lê Thị Thục nói. 

Chia sẻ tại Diễn đàn, TS Nguyễn Văn Tân – Trường Đại học Lạc Hồng cho biết, ở miền Đông Nam Bộ lợi thế hơn các vùng khác trong khởi nghiệp. Như ở Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu, đặc biệt là TP. Hồ Chí Minh, khi cộng đồng người dân bước ra đường đã tiếp xúc với công ăn việc làm, vì vậy khi mà tiếp xúc với hoạt động khởi nghiệp, các doanh nhân hỗ trợ rất nhanh với cộng đồng.

Trong năm 2015 có xảy ra hiện trạng các sinh viên ra trường khó tìm kiếm công ăn việc làm, nhà trường đã quyết định thay đổi môi trường cho sinh viên được tốt hơn, chính vì vậy cơ duyên của chương trình khởi nghiệp đến với trường Lạc Hồng. Và từ năm 2016, sau khi tiếp cận được chương trình khởi nghiệp của Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp, nhà trường đã xây dựng và thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp từ mô hình này đến ngày nay.

TS Nguyễn Văn Tân - Đại học Lạc Hồng

Với các chương trình được tiếp thu từ các chương trình khởi nghiệp quốc gia, của các hội đồng khởi nghiệp vùng, chúng tôi đã áp dụng vào cho hoạt động khởi nghiệp của vùng Đông Nam Bộ, mở nhiều lớp cho các tỉnh, thành trong vùng và từ đây đã nhân lên cộng đồng khởi nghiệp.

Những cuộc thi, huấn luyện,… cần sự tham dự của các chuyên gia... được sự thúc đẩy của Nhà trường, các đơn vị trực thuộc tỉnh, thành cho đến nay tinh thần khởi nghiệp đã tạo ra được sự lan tỏa rộng ra toàn khu vực được cộng đồng và doanh nghiệp đón nhận. Cồng đồng khu vực Đông Nam Bộ thực sự đã hưởng được nhiều lợi ích từ chương trình khởi nghiệp quốc gia mà Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp đã và đang thực hiện.

Chia sẻ về kinh nghiệm của Đại học Lạc Hồng, TS Nguyễn Văn Tân cho rằng, sau khi tiếp cận chương trình, nhà trường thường xuyên tổ chức hoạt động khởi nghiệp ngay tại trong trường.

Để đẩy mạnh hoạt động khởi nghiệp trong trường thì cần sự vào cuộc quyết liệt của nhà trường, ngoài việc nâng cao kiến thức thì cần có chính sách hỗ trợ sinh viên trong quá trình tham gia các hoạt động khởi nghiệp, có cơ chế khi các dự án đạt giải…

Việc giúp cho sinh viên có các ý tưởng, tham gia vào các cuộc thi thì cũng tạo cho sinh viên được sự tự tin trong môi trường khởi nghiệp. Cùng với đó, như trường Lạc Hồng, chúng tôi cũng đã có một chương trình học bắt buộc về khởi nghiệp đối với các sinh viên trước khi ra trường. Tôi cho rằng, đây sẽ là động lực để thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp quốc gia lan tỏa.

CÔNG BỐ CÁC DANH HIỆU

Nhằm vinh danh các đơn vị, từ đó khích lệ các đơn vị tiếp tục có nhiều đóng góp hơn nữa cho hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam. VCCI đã phối hợp cùng với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Hội đồng Cố vấn Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Quốc gia thành lập hội đồng và tiến hành bình chọn các Địa phương và Trường Đại học tiêu biểu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023 Đây là năm thứ 4 liên tiếp Ban Tổ chức triển khai hoạt động này. 

Các địa Phương đại diện cho 03 khu vực Bắc Trung Nam: Bắc Giang, Đà Nẵng và Đồng Nai nhận chứng nhận Danh hiệu Địa phương tiêu biểu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp.

Với danh hiệu Địa phương tiêu biểu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023” đã được Hội đồng bình xét trên nhiều tiêu chí như: 

• Đã ban hành các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo cho địa phương dựa trên Đề án 844, Đề án 1665.
• Có số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp, số lượng doanh nghiệp công nghệ, chuyên gia khởi nghiệp, cố vấn được hình thành; số lượng trường đại học tham gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương.
• Số lượng các sự kiện được tổ chức liên quan đến khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số lượng không gian làm việc chung.
• Số lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ ra nước ngoài, các địa phương khác. Số lượng thương vụ liên kết startup với SMEs/ Corp/Gov…
• Có lãnh đạo tỉnh chuyên trách, chịu trách nhiệm về việc chỉ đạo triển khai các hoạt động hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp tại địa phương.
• Đã có đầy đủ các thành tố cấu thành xây dựng nên hệ sinh thái khởi nghiệp.
• Phát động cuộc thi khởi nghiệp/ườm tạo ý tưởng/kết nối đầu tư/thương mại hóa sản phẩm thông qua sự kiện Demo Day.

03 trường học đại diện cho 03 miền Bắc Trung Nam: Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Đại học Đà Lạt, Đại học Lạc Hồng nhận chứng nhận Danh hiệu Trường học xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023. 

Với danh hiệu Trường học xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2023, Hội đồng đánh giá dựa trên các tiêu chí như:

• Số lượng startup của trường được tạo ra hoặc được hỗ trợ khởi nghiệp
• Số lượng tài sản trí tuệ tạo ra/được thương mại hoá từ các startup của trường
• Số lượng giảng viên, cố vấn được đào tạo đang hỗ trợ tích cực cho các hoạt động khởi nghiệp ở trường
• Có các mô hình hỗ trợ tại trường
• Có các hoạt động như kết nối/cuộc thi/ giao lưu… về khởi nghiệp, kết nối đầu tư, thương mại hóa sản phẩm thông qua sự kiện Demo Day…
• Có Trung tâm hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp.
• Có Đại diện của Ban Giám hiệu nhà trường chuyên trách mảng khởi nghiệp.

HẠNH DIỄM, THOẢ HOA, TUẤN NGỌC, PHƯƠNG HIỀN