Thị trường lao động phục hồi trong một năm khó khăn

>>>Doanh nghiệp là "nòng cốt" trong đào tạo kỹ năng lao động

Phát biểu tại Hội nghị "Triển khai nhiệm vụ lao động, người có công và xã hội năm 2024" của Bộ LĐTB&XH, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, năm 2023 là năm giữa nhiệm kỳ, năm bản lề, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thực hiện các Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, tạo động lực cho các năm tiếp theo để thực hiện thành công các mục tiêu đã đề ra.

Hội nghị triển khai nhiệm vụ lao động, người có công và xã hội năm 2024 do Bộ LĐTB&XH tổ chức sáng ngày 26/12 tại Hà Nội.  

Thị trường phục hồi sau đại dịch 

”Dưới sự Lãnh đạo của Đảng, sự giám sát của Quốc hội, sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; với quyết tâm của cán bộ, công chức, người lao động toàn ngành và sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành, các địa phương, Bộ LĐTB&XH đã tổ chức thực hiện đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực lao động, người có công và xã hội. Kịp thời xử lý, phản ứng chính sách. Vừa thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, vừa chú trong xử lý những tồn đọng, những vấn đề mới phát sinh”, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Cùng với sự phục hồi và phát triển các ngành, lĩnh vực kinh tế, thị trường lao động tiếp tục được phục hồi, lực lượng lao động, số người có việc làm và thu nhập của người lao động đều tăng so với năm 2022. Kết nối cung - cầu lao động được tăng cường và lần đầu tiên triển khai thí điểm sàn giao dịch làm việc trực tuyến toàn quốc, qua đó hỗ trợ kịp thời cho người lao động tìm kiếm việc làm. Hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài phục hồi tích cực, cao hơn thời điểm trước đại dịch COVID-19, đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

Cụ thể, theo Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2023 của Bô LĐTB&XH, trong năm 2023, Bộ đã hoàn thiện Hồ sơ Luật BHXH (sửa đổi) trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6; trình hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Việc làm (sửa đổi) để Chính phủ trình Quốc hội đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; trình Chính phủ ban hành 06 nghị định, 01 nghị quyết; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 04 quyết định; ban hành theo thẩm quyền 12 Thông tư.

Đặc biệt, Bộ đã tham mưu Ban Chỉ đạo Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TW của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khóa XI một số vấn đề về chính sách xã hội giai đoạn 2012-2020; trình Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII ban hành Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới. 

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết Bộ LĐTB&XH đã tổ chức thực hiện đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực lao động, người có công và xã hội. 

Cùng với đó, thị trường lao động tiếp tục được phục hồi, lực lượng lao động, số người có việc làm tiếp tục tăng so với năm trước.

Theo đó, Bộ LĐTB&XH đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tiếp tục thực hiện Chương trình hỗ trợ phát triển thị trường lao động đến năm 2030; triển khai Nghị quyết số 06/NQ-CP ngày 10/01/2023 của Chính phủ về phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, bền vững và hội nhập quốc tế và các giải pháp, chương trình đề án về lao động - việc làm. Các giải pháp kết nối cung - cầu lao động, nhất là kết nối thông tin về lao động – việc làm giữa các tỉnh có nguồn nhân lực dồi dào với các tỉnh, thành phố kinh tế trọng điểm, được tăng cường. Hệ thống thông tin thị trường lao động tiếp tục được quan tâm đầu tư; hiệu quả hoạt động của các Trung tâm dịch vụ việc làm tiếp tục được nâng cao. Các địa phương đã theo dõi chặt chẽ, nắm bắt tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, kịp thời có những giải pháp phù hợp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp; hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, người sử dụng lao động trên địa bàn rà soát, thực hiện đúng các chế độ, chính sách cho người lao động; tăng cường tổ chức các phiên giao dịch việc làm để nhanh chóng kết nối việc làm cho người lao động; đẩy mạnh giải ngân vốn cho vay giải quyết việc làm.

Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp phục hồi và phát triển thị trường lao động đã mang lại những kết quả tích cực, giúp các khu công nghiệp, khu chế xuất, các vùng kinh tế trọng điểm cơ bản duy trì được lực lượng lao động ổn định; tình trạng hàng trăm nghìn lao động bị buộc nghỉ giãn việc, thôi việc, mất việc ở các doanh nghiệp diễn ra từ quý IV/2022 đã giảm nhiệt trong các tháng cuối năm 2023; các chỉ số về lực lượng lao động, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ lao động qua đào tạo, lao động có việc làm, thu nhập của người lao động cơ bản ổn định.

Ước thực hiện năm 2023, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 68%, trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 27-27,5%; tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị khoảng 2,76%, đạt mục tiêu.

Hội nghị "Triển khai nhiệm vụ lao động, người có công và xã hội năm 2024" được tổ chức tại Hà Nội sáng ngày 26/12.

Các giải pháp ổn định và phát triển thị trường lao động ngoài nước được đẩy mạnh; công tác tuyển chọn, đào tạo và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được quản lý chặt chẽ hơn.

Ước thực hiện cả năm số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng khoảng 155.000 người, đạt 129% so với kế hoạch năm, tăng 8,55% so với năm 2022, đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

Cùng với đó, Bộ LĐTB&XH thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, tiền lương, quan hệ lao động, an toàn lao động và quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam. Trong đó, xây dựng trình Chính phủ, trình Quốc hội Hồ sơ Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); trình Chính phủ ban hành Nghị định số 42/2023/NĐ-CP ngày 29/6/2023 về điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng, Nghị quyết số 60/NQ-CP ngày 24/4/2023 về việc phê duyệt Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc về bảo hiểm xã hội, phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội. Công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực. Ước thực hiện cả năm, tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia BHXH khoảng 39,25%; tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia BHTN khoảng trên 31,58%, đạt và vượt các mục tiêu đề ra.

Tổ chức thực hiện đầy đủ, kịp thời chính sách BHTN; tính đến đến ngày 30/11/2023, tổng số người nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp là 1.034.889 người, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2022, số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp là 955.058 người, tăng 9,5%.

Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 107/NQ-CP ngày 16/8/2018 của Chính phủ về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp; thực hiện các giải pháp hỗ trợ, thúc đẩy xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong các doanh nghiệp.

Việc làm và thu nhập của người lao động tiếp tục ổn định và tăng so với cùng kỳ năm 2022 (quý III năm 2023, thu nhập bình quân tháng của người lao động đạt 7,9 triệu đồng, tăng 7,9% so với năm 2022); tình hình quan hệ lao động cơ bản duy trì ổn định, số cuộc tranh chấp lao động, đình công giảm, không có biến động lớn về tính chất vụ việc.

Tăng cường hiệu quả công tác quản lý, cấp giấy phép cho người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam; trình chính phủ ban hành Nghị định số 70/2023/NĐ-CP ngày 18/9/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 152/2020/NĐ-CP ngày 30/12/2020 của Chính phủ quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam và tuyển dụng, quản lý người lao động Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam. Tổng số lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam khoảng 136.798 người.

Các đại biểu tham dự Hội nghị. 

Đặc biệt, Bộ LĐTB&XH tiếp tục đổi mới, phát triển giáo dục nghề nghiệp (GDNN), nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Theo đó, Bộ đã tham mưu ban hành Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 04/05/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng GDNN đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 73/QĐ-TTg ngày 10/02/2023 phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở GDNN thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Hướng dẫn rà soát, sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở GDNN công lập theo quy hoạch; xây dựng Đề án phát triển các trung tâm quốc gia, trung tâm vùng về đào tạo, thực hành chất lượng cao. Phối hợp với Bộ Nội vụ xây dựng phương án sắp xếp các trường cao đẳng, trung cấp thuộc các Bộ, ngành theo hướng tinh gọn, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động. Đến nay, cả nước có 1.886 cơ sở GDNN gồm: 399 trường cao đẳng, 429 trường trung cấp và 1.058 trung tâm GDNN. Tổng số cơ sở GDNN ngoài công lập là 684 cơ sở (chiếm 36,2%).

Hoạt động hợp tác quốc tế không ngừng được đẩy mạnh với các đối tác truyền thống và mở rộng ra nhiều đối tác tiềm năng mới, đặc biệt là thúc đẩy hợp tác về giáo dục nghề nghiệp gắn với phát triển thị trường lao động. Đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp trong GDNN, nhất là những ngành nghề mới, kỹ năng mới; tăng cường hoạt động đào tạo nghề cho lao động trong doanh nghiệp nhỏ và vừa; triển khai mô hình đào tạo, đào tạo lại trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng cho lao động nông thôn, người dân tộc thiểu số, người thuộc hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác…

Tuyển sinh học nghề năm 2023 ước đạt 2.295.000 người, đạt mục tiêu; trong đó, trình độ cao đẳng, trung cấp là 530.000 người; trình độ sơ cấp và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác là 1.765.000 người. Tốt nghiệp năm 2023 ước đạt 2.043.000 người, đạt mục tiêu; trong đó, trình độ cao đẳng, trung cấp là 346.000 người; trình độ sơ cấp và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác là 1.697.000 người.

Cũng trong năm 2023, Bộ LĐTB&XH đã thực hiện tốt công tác chăm sóc người có công với cách mạng, đời sống người có công tiếp tục được nâng cao hơn. Đồng thời, nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp xã hội, tiếp tục nghiên cứu, mở rộng đối tượng thụ hưởng và nâng mức trợ cấp xã hội.

Các chính sách, chương trình giảm nghèo được thực hiện khá toàn diện và tương đối đầy đủ, đời sống của hộ nghèo từng bước được cải thiện, nâng cao. Công tác bảo vệ và chăm sóc trẻ em được đẩy mạnh; xây dựng môi trường sống an toàn để thực hiện đầy đủ quyền trẻ em.

Bình đẳng giới ngày càng thực chất hơn, vai trò và địa vị của phụ nữ được cải thiện, nâng lên. Công tác phòng, chống tệ nạn xã hội được quan tâm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả.

Trong năm 2023, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước từng bước được nâng cao, cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin được đẩy mạnh; công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả. Đồng thời, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế; đẩy mạnh hoạt động thông tin, truyền thông về các lĩnh vực của ngành. Phát triển, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hệ thống đơn vị sự nghiệp thuộc ngành.

>>>69% doanh nghiệp phải cắt giảm lao động

Chưa đáp ứng nhu cầu thị trường lao động hiện đại

Tuy nhiên, Bộ LĐTB&XH cũng thẳng thắn chỉ ra một số khó khăn, hạn chế còn tồn tại. Theo đó, chất lượng cung lao động còn hạn chế, chưa đáp ứng cho cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập. Nhân lực qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ, nhất là nhân lực chất lượng cao còn thiếu, chưa đáp ứng được nhu cầu của nhiều địa phương kinh tế trọng điểm và các doanh nghiệp.

Bộ LĐTB&XH đánh giá chất lượng cung lao động còn hạn chế, chưa đáp ứng cho cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập.

Phần lớn hộ nghèo, hộ cận nghèo thiếu sinh kế, việc làm, thu nhập thấp, không ổn định; mức chuẩn trợ giúp xã hội quá thấp so với mức sống tối thiểu; tệ nạn xã hội diễn ra dưới các hình thức tinh vi, phức tạp, gây bức xúc trong dư luận xã hội; cơ sở vật chất và trang thiết bị tại các cơ sở cai nghiện ma túy công lập chưa đáp ứng được yêu cầu công tác cai nghiện.

Vẫn còn tình trạng xin lùi, rút văn bản hoặc chậm trình cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật so với thời hạn được giao. Một số nhiệm vụ chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu chậm triển khai. Còn 09 địa phương chưa triển khai công tác chi trả trợ cấp ASXH không dùng tiền mặt đối với các đối tượng hưởng chính sách. Hạ tầng ứng dụng CNTT phục vụ cho công tác chuyển đổi số đầu tư chưa đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.

Việc kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử lý sau thanh tra đối với đối tượng được thanh tra chưa được triển khai nhiều; tỷ lệ thu hồi tiền qua đôn đốc, xử lý thanh tra và cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính còn thấp, đặc biệt trong lĩnh vực người có công.

Người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị chưa quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ; còn tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức có biểu hiện né tránh, đùn đẩy công việc, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc dẫn đến công việc chậm tiến độ, giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Giải ngân vốn đầu tư công chậm; triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Có thể bạn quan tâm

• Doanh nghiệp là "nòng cốt" trong đào tạo kỹ năng lao động

  16:13, 13/12/2023

• Năng suất Việt Nam thấp do "thiên lệch" thâm dụng lao động

  01:12, 13/12/2023

• 69% doanh nghiệp phải cắt giảm lao động

  02:00, 10/12/2023

• VCCI thúc đẩy phát triển kỹ năng lao động hướng tới công bằng

  10:35, 07/12/2023

• Phát triển kỹ năng lao động - giảm thiểu tác động tiêu cực trong tương lai

  00:40, 08/12/2023

Bài - Ảnh: THY HẰNG