Số phận bấp bênh của mỏ vàng Nghệ An

NGỌC THÁI - HỒNG QUANG• 13/05/2024 03:00

Cho dù đại diện phía doanh nghiệp cam kết bảo vệ môi trường, không sử dụng hóa chất độc hại,...nhưng người dân vẫn "lắc đầu"!

Buổi đối thoại 3 bên giữa doanh nghiệp, nhân dân và chính quyền Nghệ An

>>Nghệ An lại “nóng” tình trạng khai thác cát trái phép

Chứng thực vấn đề trên, ngay tại buổi hội nghị lấy ý kiến của chính quyền và nhân dân địa phương có liên quan diễn ra vào ngày 9/5/2024 vừa qua, 100% ý kiến đồng loạt tỏ rõ quan điểm không đồng tình để doanh nghiệp tiếp tục triển khai dự án.

Dự án “lợi bất cập hại”?

Theo tìm hiểu của PV, dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác hầm lò quặng vàng gốc tại khu vực xã Yên Na - Yên Tĩnh, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An được chủ đầu tư là Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tổng hợp Thủ Đô thực hiện thăm dò cách đây hơn 15 năm về trước.

Đến năm 2017, dự án này được cấp phép và hiện tại chủ đầu tư đang tiếp tục hoàn thiện các hồ sơ còn thiếu để tiến hành khai thác với công suất 13.800 tấn quặng vàng nguyên khai/năm, trong thời gian 15 năm. Được biết, công nghệ khai thác hầm lò với nhân công dự kiến khoảng 40 người và tổng diện tích ảnh hưởng lên đến hơn 126,71 ha.

Liên quan đến hồ sơ về môi trường, đại diện Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tổng hợp Thủ đô cho biết, năm 2022, đơn vị đã nộp tại Bộ Tài nguyên và Môi trường nhưng chưa được phê duyệt. Trong khi đó, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản thì đã đóng đầy đủ cho Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Còn lại, các khoản thuế nếu phải thực hiện tiếp theo, chủ đầu tư cam kết sẽ thực hiện đầy đủ theo quy định, cùng với đó sẽ trích một phần lợi nhuận để hỗ trợ cho nhân dân xã Yên Na, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An.

Những tưởng những cam kết nêu trên, phía Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tổng hợp Thủ Đô sẽ dễ dàng tiến hành triển khai dự án. Vậy nhưng, ngay tại buổi hội nghị lấy ý kiến chính quyền và nhân dân ở 2 xã Yên Na - Yên Tĩnh, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An diễn ra vào ngày 9/5 vừa qua, đồng loạt 100% ý kiến đều không đồng ý để doanh nghiệp này tiếp tục triển khai dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác hầm lò quặng Vàng gốc.

Đơn cử như ý kiến của ông Vi Thanh Bảy - Bí thư, Trưởng ban công tác MTTQ bản Na Bón, xã Yên Na khi nêu rõ quan điểm không thống nhất với dự án, đề nghị không triển khai dự án vì lo dự án sẽ làm ảnh hưởng tới môi trường, chăn nuôi không được và gây phát sinh thêm tệ nạn xã hội.

Chính quyền và nhân dân địa phương không đồng ý để Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tổng hợp Thủ Đô tiếp tục triển khai dự án.

>>Nghệ An: “Nhộm nhoạm” khai thác cát, sỏi trên sông Lam

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến khác cũng chỉ ra lý do, hoạt động khai thác vàng sẽ làm ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp của người dân, ảnh hưởng đến môi trường khe Chà Hạ. Hiện tại nước khe trong xanh, cây cối tươi tốt, nếu khai thác vàng trở lại có nguy cơ làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và môi trường hiện tại của người dân. Vì vậy, không đồng ý với dự án, đề nghị không cho khai thác vàng.

Đồng quan điểm trên, đại diện chính quyền xã Yên Tĩnh cùng bà con nhân dân đều thể hiện sự lo lắng, không đồng ý việc thực hiện dự án khai thác vàng. Trong đó, nhiều ý kiến nói rõ ra những hệ lụy từ khai thác vàng đã gây ra cho nhân dân Yên Tĩnh trước đây.

Ông Lữ Khăm Phong – Chủ tịch UBND xã Yên Tĩnh nêu rõ quan điểm của chính quyền địa phương rằng không đồng ý với dự án, đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét thu hồi giấy phép khai thác.

“Nếu “giả sử” cấp trên có đồng ý với việc triển khai dự án này, chúng tôi đề nghị các cấp giám sát theo dõi, chặt chẽ từ khâu ban đầu thực hiện hồ sơ cho đến thực hiện khai thác. Bên cạnh đó, công ty phải có phương án cam kết thực hiện khai thác như thể nào cho đảm bảo, đền bù thiệt hại cho nhân dân cũng như đảm bảo an ninh trật tự ở khu vực này” – ông Phong nói.

Doanh nghiệp nói gì?

Liên quan đến vấn đề trên, ngay tại buổi hội nghị lấy ý kiến địa phương và nhân dân, ông Đỗ Xuân Cảnh - Giám đốc Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tổng hợp Thủ đô cho biết: Trước đây, công ty chưa vào khai thác. Sau này, công ty sẽ tiến hành khai thác đúng theo quy định của cam kết môi trường, không sử dụng hóa chất độc hại trong quá trình khai thác. Đồng thời sẽ phối hợp với xã, Công an xã, bản trong công tác đảm bảo an ninh trật tự. Mặt khác, công ty cam kết sử dụng 2,5% lợi nhuận về cho mỗi xã để thực hiện công tác an sinh xã hội.

Ông Cảnh cũng thông tin thêm, với công suất khai thác nhỏ 5 m3 quặng/ngày và chở đi về nhà máy của công ty ngoài Hà Nội, không chế biến tại chỗ. Đặc biệt, khu vực khai thác mỏ cách xa khu dân cư từ 5 – 7 km, không có nguồn nước đầu nguồn, không gây ảnh hưởng đến môi trường và đời sống của nhân dân trong xã.

“Bởi vậy, đề nghị các cơ quan liên quan của địa phương tiếp tục để công ty bổ sung hồ sơ và tiếp tục giải trình rõ hơn nhằm giúp bà con nhân dân hiểu, chấp thuận cho dự án được tiếp tục triển khai” – vị Giám đốc này bày tỏ mong muốn.

Lực lượng chức năng truy quét

Lực lượng chức năng truy quét "vàng tặc"

Về phía đại diện các sở, ngành, bà Hồ Thị Hà Giang - Phó Trưởng phòng Tổng hợp và thẩm định Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở TN&MT tỉnh Nghệ An có ý kiến như sau: Tham vấn môi trường là một trong các bước của quá trình lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án thuộc thẩm quyền thẩm định của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Hội nghị ghi nhận các ý kiến của cá nhân, tổ chức một cách khách quan, dân chủ. Thực hiện nhiệm vụ UBND tỉnh giao, sau khi nhận được báo cáo của UBND huyện, căn cứ các quy định liên quan, Sở TN&MT sẽ phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan tham mưu UBND tỉnh phương án xử lý đối với Dự án.

Còn ông Đặng Quốc Dũng – Chuyên viên phòng Khoáng sản thì đề nghị chính quyền địa phương tăng cường công tác bảo vệ khoáng sản trên địa bàn, tiếp tục bảo vệ khoáng sản chưa khai thác tại khu vực mỏ vàng gốc tại 2 xã Yên Na và Yên Tĩnh.

Về nội dung này, ông Nguyễn Phùng Hùng - Trưởng phòng TN&MT huyện Tương Dương thông tin: Ngày 9/5 đã diễn ra 2 cuộc họp lấy ý kiến và tất cả 100% đều không đồng ý triển khai tiếp dự án vì những lo ngại, hệ lụy gây ra cho địa phương.

“Chúng tôi cũng đã đưa ra quan điểm nhất quán là sẽ không đồng ý cho triển khai các bước tiếp theo “Dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác hầm lò quặng Vàng gốc tại khu vực xã Yên Na - Yên Tĩnh, huyện Tương Dương” của Công ty CP Xây dựng và Thương Mại Tổng hợp Thủ Đô” – ông Hùng nói.