Thuế quan Mỹ "phủ bóng đen" lên các đối tác thương mại
Một sự gia tăng lớn trong thuế nhập khẩu vào Mỹ có thể kìm hãm tăng trưởng các nền kinh tế là bạn hàng quan trọng của quốc gia này.
Những phát biểu gần đây của ứng cử viên Tổng thống đảng Cộng Hòa Donald Trump về kế hoạch tăng mạnh thuế quan đang khiến các đối tác thương mại của Mỹ lo lắng.
Trong một bài phát biểu tuần trước, ông Donald Trump đã nhấn mạnh cam kết của mình về các thuế quan mới. Ông sẽ áp dụng 10 đến 20 phần trăm thuế quan đối với các quốc gia đã "bóc lột" Mỹ trong nhiều năm nếu ông tái đắc cử.
Mặc dù có vẻ gây chú ý cho cử trị, nhưng các nhà kinh tế trên Phố Wall đã cảnh báo rằng các kế hoạch của Trump có thể làm chậm đáng kể tăng trưởng kinh tế trong khi đẩy giá tiêu dùng lên cao một khi ông giành được nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai.
Đại tu toàn diện về thuế
Nói trước mặt công chúng, ông Trump đề xuất một cuộc “đại tu toàn diện” về chính sách thuế quan của Mỹ, thậm chí vượt xa những gì ông đã làm trước đây. Trong nhiệm kỳ đầu, cựu Tổng thống Trump đã áp đặt thuế quan lên khoảng 380 tỷ USD hàng hóa chủ yếu từ Trung Quốc từ năm 2018.
Đối với đối thủ Trung Quốc, ông Trump ủng hộ mức thuế quan ít nhất 60% đối với hàng nhập khẩu từ quốc gia này nhằm giảm thương mại với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Hiện tại, mức thuế quan trung bình hiệu quả — được đo lường bằng thuế so với tỷ lệ nhập khẩu — khoảng 1% đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia ngoại trừ Trung Quốc và 11% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, theo Wolfe Research, một công ty nghiên cứu thị trường chứng khoán.
Lợi bất cập hại
Đáng chú ý, thuế quan mà ông Trump đề xuất lại áp dụng cho các doanh nghiệp nội địa nhập khẩu sản phẩm. Các nhà kinh tế cho biết những doanh nghiệp này thường chuyển phần lớn chi phí sang người tiêu dùng bằng cách tăng giá. Điều đó đồng nghĩa với việc “thuế quan phổ quát” sẽ đẩy giá tiêu dùng lên cao và kìm hãm tăng trưởng kinh tế.
Các nhà phân tích tại TD Securities ước tính rằng một mức “thuế quan phổ quát” 10% sẽ làm tăng lạm phát từ 0,6 đến 0,9 điểm phần trăm. Kết hợp với các kế hoạch của ông Trump nhằm hạn chế nhập cư, họ tính toán rằng thuế quan sẽ làm giảm tăng trưởng từ 1 đến 2 điểm phần trăm, có thể đẩy nền kinh tế vào suy thoái.
Ngân hàng Standard Chartered cũng đồng tình, ước tính các kế hoạch thuế quan của Trump sẽ làm tăng giá cả lên 1,8% trong hai năm. Một số nhà phân tích tin rằng điều này có thể khiến FED chậm lại trong việc cắt giảm lãi suất.
Dù được quảng bá sẽ mang lại lợi ích cho một số doanh nghiệp sản xuất nội địa, nhưng các nhà kinh tế cho rằng nó sẽ bị bù lại bởi thiệt hại đối với các doanh nghiệp khác, ví dụ như các nhà sản xuất ô tô Mỹ sẽ buộc phải trả nhiều hơn cho nguyên liệu thép. Các doanh nghiệp xuất khẩu cũng có thể bị tổn hại do các quốc gia áp đặt thuế trả đũa.
Các nhà phân tích tại Jefferies cho biết mức thuế cao hơn có thể giúp các nhà sản xuất thép như Cleveland Cliffs và U.S. Steel bằng cách giảm nhập khẩu từ các đối thủ cạnh tranh nước ngoài, trong khi gây hại cho các nhà nhập khẩu như Lululemon Athletica và Best Buy bằng cách ép chặt biên lợi nhuận của họ.
Tuy nhiên, phần lớn quy mô và phạm vi các đề xuất thuế quan của ông Trump khiến các nhà đầu tư tập trung vào tác động kinh tế tổng thể của chúng.
Trên lý thuyết, các kế hoạch thuế quan của ông Trump sẽ tạo ra một sức cản lớn hơn đối với nền kinh tế so với các kế hoạch của đảng Dân chủ trong việc để các khoản cắt giảm thuế cho các hộ gia đình có thu nhập cao hết hạn vào cuối năm 2025, theo Wolfe Research. Đó là vì sự gia tăng thuế thực tế sẽ lớn hơn và vì nó sẽ ảnh hưởng đến các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình, những người nhạy cảm hơn với sự thay đổi của chi phí.
Nhưng nhiều nhà đầu tư hoài nghi rằng ông Trump sẽ tăng thuế quan nhiều như ông đã hứa và tự tin hơn rằng ông sẽ gia hạn các khoản cắt giảm thuế và giảm các quy định đối với doanh nghiệp, đặc biệt là nếu đảng Cộng hòa cũng giành quyền kiểm soát Quốc hội.
Tuy nhiên, các đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ có lý do để lo lắng. Mexico, Trung Quốc, Canada hay Việt Nam đều là các nước có quan hệ chặt chẽ về thương mại với Mỹ với mức thặng dư thương mại tương đối cao.
Mới đây, The Economist đã công bố “chỉ số rủi ro Trump” để đo lường nguy cơ thương mại giữa các nước với Mỹ nếu ông Donald Trump thắng cử. Theo đó, Mexico, với 152 tỷ USD thặng dư thương mại với Mỹ, đứng đầu với 100 điểm. Canada, Trung Quốc, Việt Nam và Ấn Độ cũng nằm trong nhóm nguy cơ cao. Tuy nhiên, theo các chuyên gia đánh giá, trong số này Trung Quốc có thể là nước phải đối mặt với khả năng chịu thuế cao hơn cả.