Nhiều thách thức khiến doanh nghiệp sản xuất "khó" tiết kiệm điện

Theo ông Nguyễn Quốc Dũng, trưởng ban kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong năm 2023 và đặc biệt là 7 tháng năm 2024, tốc độ phát triển kinh tế của Việt Nam rất cao, đặc biệt tăng trưởng về điện. Năm 2023 chỉ đạt được 4,29%, tuy nhiên trong 7 tháng năm 2024, tăng trưởng về điện đã đạt ở mức khoảng độ 14%.

''Đây là mức tăng trưởng rất cao và tỷ trọng của các ngành sản xuất trong cơ cấu về thương phẩm, sản lượng chiếm tới 51%. Chúng ta cũng thấy rằng sử dụng năng lượng tiết kiệm tại khu vực sản xuất có tác động rất lớn tới vấn đề sử dụng điện tiết kiệm đối với toàn xã hội và đảm bảo vấn đề cung cấp đủ điện cho toàn xã hội'', ông Nguyễn Quốc Dũng đánh giá.

Đồng thời cho biết, trên thực tế, theo thống kê của các tổ chức quốc tế, Việt Nam có thể tiết kiệm được khoảng 20 - 30% năng lượng sử dụng trong các ngành sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, theo thống kê đánh giá của Bộ Công Thương, tỷ lệ này có thể đạt 30 - 35%. Đây là con số rất lớn khi xét về tiềm năng tiết kiệm điện tại các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp.

Tuy nhiên, đại diện các doanh nghiệp bày tỏ còn gặp khó khăn trong thực hiện tiết kiệm điện. Ông Nguyễn Quốc Dũng chỉ ra, đối với các doanh nghiệp, nhận thức về vấn đề tiết kiệm điện vẫn còn hạn chế. Đồng thời là vấn đề không đủ năng lực, chưa tiếp cận được những công nghệ, khó khăn về mặt tài chính.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp chưa áp dụng, chưa tối ưu hóa được dây chuyền sản xuất, quy trình sản xuất dẫn tới việc vẫn còn sử dụng năng lượng một cách lãng phí.

Tiếp đến, chính sách giá điện của Việt Nam đang thực hiện theo Quyết định 28/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ được ban hành từ năm 2014. Dù giá phụ thuộc vào các cấp điện áp, nhưng giá giờ bình thường của sản xuất chiếm chỉ từ khoảng độ 84- 92% giá bình quân và giờ thấp điểm từ 52-59% giá bình quân. Với giá điện thấp như vậy, việc tiết kiệm điện đối với các doanh nghiệp sản xuất cũng chưa được quan tâm một cách thực sự.

Để giải quyết một số khó khăn khi các doanh nghiệp thực hiện tiết kiệm điện, nói như ông Mạch Đình Khoa, Giám đốc phát triển chiến lược kinh doanh và hoạt động thương mại, Công ty TNHH Schneider Electric Việt Nam, với một số ngành, chi phí điện đang chiếm 15 - 20% tổng giá thành sản xuất của mỗi sản phẩm.

“Với thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt thì việc tối ưu hóa chi phí sản xuất, đồng thời có thể hạ giá bán sản phẩm hoặc giữ nguyên giá bán sản phẩm là việc rất quan trọng”, ông Khoa nhấn mạnh.

Đặc biệt với thị trường xuất khẩu, điều này tạo sự cạnh tranh lớn, khi tiêu chuẩn của các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản đang chú trọng nhiều yếu tố liên quan đến việc thống kê và sử dụng phát thải carbon.

"Chúng ta có tiết kiệm năng lượng tốt, thông qua đó chúng ta giảm khí thải carbon tốt, đó là những tiền đề, những tiêu chuẩn quan trọng để giúp chúng ta có thế mạnh hơn khi cạnh tranh ở thị trường xuất khẩu", ông Khoa đánh giá.

Schneider Electric đang cùng đồng hành cùng rất nhiều doanh nghiệp Việt hướng đến quá trình số hóa hay gọi là chuyển đổi số, cung cấp các giải pháp liên quan tới đo và giám sát độc lập việc tiết kiệm năng lượng.

''Khi chúng ta nói đến tiết kiệm năng lượng thì rất nhiều bên băn khoăn làm sao để sử dụng năng lượng hiệu quả hơn. Nhưng đầu tiên chúng ta cần có một giải pháp là đo đếm và giám sát một cách độc lập'', ông Mạch Đình Khoa đánh giá.

Cùng với đó cho biết, các doanh nghiệp cần phải kết hợp để xây dựng lộ trình phù hợp cho việc tiết kiệm năng lượng bao gồm ''chuỗi cung ứng từ sản phẩm tới khách hàng cho đến tận lúc xoay vòng sản phẩm quay trở về lại''.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, ông Đặng Hải Dũng, Phó vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương cho hay, sẽ cố gắng trình Quốc hội xây dựng một quỹ hỗ trợ cho các hoạt động tiết kiệm năng lượng.

Cùng với đó tăng cường quản lý nhà nước thực hiện quy định về các mức tiêu hao năng lượng trong các ngành công nghiệp lớn. Có nghĩa là phải sửa đổi mức tiêu thụ năng lượng xuống để làm sao đưa ra được nhiều hoạt động về quản lý năng lượng.

Đồng thời, tăng cường đào tạo, tập huấn, chuẩn bị về con người để thích hợp, thích nghi, tiếp cận hoặc vận hành các công nghệ mới.

Thy Hằng