Quy định “mở” để xã hội hóa truyền tải điện
Để phát huy xã hội hóa trong đầu tư vận hành truyền tải điện, thực hiện lộ trình giá điện theo cơ chế thị trường, góp ý Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi), một số ý kiến cho rằng, cần có quy định “mở”.
Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 36, mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Điện lực (sửa đổi).
Tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện
Quản lý hoạt động mua bán điện theo huớng thúc đẩy thị truờng điện cạnh tranh minh bạch, công bằng, hiệu quả và giá điện theo cơ chế thị trường, là một trong 6 nhóm chính sách lớn tại Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi).
Theo đó, tại Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị đưa ra định hướng không thực hiện bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng, giữa các vùng miền. Vì vậy, cần thiết bổ sung quy định chính sách về việc giảm dần tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng không tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (là khách hàng chưa đủ điều kiện tham gia hoặc không lựa chọn tham gia mua bán điện trên thị trường bán lẻ điện cạnh tranh), giữa các vùng miền phù hợp với cấp độ phát triển của thị trường điện. Việc này nhằm áp dụng cơ chế giá điện phù hợp với các nhóm khách hàng sử dụng điện có mức tiêu thụ năng lượng cao.
Chia sẻ về vấn đề đã nêu, đại diện cơ quan soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương - Trương Thanh Hoài cho biết, ngoài kế thừa những nguyên tắc tại Luật Điện lực 2004, Dự thảo bổ sung quy định theo hướng giá điện phản ánh chi phí hoạt động sản xuất, kinh doanh hợp lý, hợp lệ của đơn vị điện lực và được thực hiện minh bạch, không phân biệt đối xử giữa các đơn vị điện lực.
Về vấn đề bù chéo, Luật Điện lực hiện hành quy định “thực hiện cơ cấu biểu giá bán lẻ điện hợp lý đối với các nhóm khách hàng”. Tại Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung quy định chính sách giá điện cần thực hiện cơ cấu biểu giá bán lẻ hợp lý, giảm dần và tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng không tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, giữa các vùng miền phù hợp với cấp độ phát triển của thị trường điện. Cơ chế giá điện cũng được áp dụng phù với các nhóm khách hàng có mức tiêu thụ điện lớn…
Cần có lộ trình cụ thể
Cho ý kiến thẩm tra về nội dung đã nêu, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho hay, Dự thảo đã bổ sung nội dung về chính sách của Nhà nước trong phát triển điện lực; quy định về xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch, liên thông giữa các phân ngành điện, than, dầu khí và năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, nội dung về giảm bù chéo giá điện chưa thể hiện cụ thể tại Dự thảo.
“Dự thảo Luật cũng cần có quy định nguyên tắc, lộ trình rõ ràng về xóa bỏ bù giá chéo giữa các nhóm khách hàng, đảm bảo bình đẳng xã hội và đảm bảo nguyên tắc thị trường, khuyến khích tiết kiệm điện trong ngành sản xuất”, cơ quan thẩm tra đề nghị.
Đồng thời cơ quan thẩm tra cho rằng, cần quy định rõ những cơ quan Nhà nước có trách nhiệm thường xuyên thực hiện kiểm toán và tư vấn quản trị, giám sát kiểm tra cho ngành điện lực nhằm giúp hoạt động sản xuất kinh doanh ngày càng hiệu quả và đảm bảo giá điện được ổn định, cạnh tranh; bổ sung quy định giá điện nhập khẩu và giá điện xuất khẩu.
Cùng với vấn đề nêu trên, liên quan tới chính sách của Nhà nước về phát triển điện lực, góp ý Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - Vũ Hồng Thanh nhận định, quy định về Nhà nước “độc quyền” trong vận hành truyền tải điện là cần thiết nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, cần nghiên cứu vấn đề Nhà nước “độc quyền” ở mức nào đó (ví dụ như cao áp, siêu cao áp), còn lại việc vận hành truyền tải điện dưới cao áp, cục bộ địa bàn có thể giao các thành phần kinh tế ngoài nhà nước tham gia đầu tư để huy động hiệu quả nguồn lực xã hội tham gia công tác vận hành truyền tải điện.
Về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội - Nguyễn Thị Thanh cũng nhấn mạnh, cần có quy định “mở” để phát huy xã hội hóa trong đầu tư vận hành truyền tải điện, thực hiện lộ trình giá điện theo cơ chế thị trường, từ đó bảo đảm sự đồng bộ trong huy động xã hội hóa giữa đầu tư dự án nguồn điện và dự án vận hành truyền tải điện.
Ngoài ra, để thúc đẩy quá trình tái cơ cấu ngành điện phục vụ thị trường điện cạnh tranh, góp ý Dự thảo Luật (sửa đổi), không ít ý kiến cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần làm rõ, bổ sung các quy định mang tính nguyên tắc liên quan đến lộ trình phát triển thị trường điện; kế hoạch tái cơ cấu ngành điện; kế hoạch cải cách giá bán lẻ điện và tuân thủ chỉ đạo tại Nghị quyết 55-NQ/TW.