"Hé lộ" khoản đầu tư khủng của Trung Quốc vào ngành chip
Trung Quốc đã đầu tư số tiền kỷ lục 25 tỷ USD chỉ trong nửa đầu năm nay nhằm phục vụ công cuộc “tự thân” phát triển chuỗi cung ứng chip nội địa.
Số tiền đầu tư kỷ lục
Hiệp hội Công nghiệp Chip toàn cầu SEMI cho biết, số tiền mà Trung Quốc đã đầu tư vào ngành chip còn nhiều hơn tổng số tiền đầu tư của các nền kinh tế Hàn Quốc, Đài Loan và Mỹ cộng lại. Đây được cho là động thái tăng tốc nhằm hiện thực hóa nỗ lực nội địa hóa nguồn cung chip cũng như giảm thiểu rủi ro từ các hạn chế xuất khẩu của phương Tây trong tương lai.
Theo số liệu 6 tháng đầu năm 2024, Trung Quốc - thị trường thiết bị bán dẫn lớn nhất thế giới - đã đầu tư số tiền kỷ lục 25 tỷ USD cho các công cụ, thiết bị sản xuất chip. Theo SEMI, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ vẫn duy trì mức đầu tư mạnh mẽ như vậy trong tháng 7 vừa qua và thậm chí có thể tiếp tục đầu tư số tiền kỷ lục vào ngành chip trong những tháng còn lại của năm nay.
Ngoài việc mua thiết bị, Trung Quốc cũng được dự đoán là nhà đầu tư lớn nhất trong việc xây dựng các nhà máy chip mới, với tổng số tiền đầu tư dự kiến sẽ đạt 50 tỷ USD trong cả năm 2024.
“Chúng tôi thấy Trung Quốc tiếp tục mua tất cả các thiết bị cho các cơ sở sản xuất chip mới ở các nút công nghệ trưởng thành,” ông Clark Tseng, Giám đốc cấp cao về thị trường của SEMI, cho biết và nhấn mạnh lo ngại về các hạn chế xuất khẩu tiềm năng trong tương lai cũng thúc đẩy họ thu gom và bảo đảm nhiều thiết bị hơn mà họ có thể mua trước.
"Đầu tư kỷ lục của Trung Quốc vào thiết bị sản xuất chip không chỉ được thúc đẩy bởi các nhà sản xuất chip hàng đầu như Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Quốc tế (SMIC), mà còn bởi động lực ngày càng lớn từ các nhà sản xuất chip vừa và nhỏ," ông Tseng phân tích và cho biết đầu tư vào thiết bị bán dẫn là một chỉ số quan trọng về nhu cầu thị trường trong tương lai và là thước đo triển vọng của ngành.
“Có ít nhất hơn 10 nhà sản xuất chip hạng hai cũng đang tích cực mua các công cụ mới, điều này cùng nhau thúc đẩy tổng chi tiêu của Trung Quốc,” ông Tseng nói.
Trung Quốc là quốc gia duy nhất tiếp tục tăng chi tiêu hàng năm cho thiết bị sản xuất chip trong nửa đầu năm nay giữa bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu. Đài Loan, Hàn Quốc và Bắc Mỹ đều chi tiêu ít hơn cho thiết bị sản xuất chip so với cùng kỳ năm ngoái.
Mức tăng trưởng khoảng 20% của ngành công nghiệp bán dẫn trong năm nay chủ yếu được thúc đẩy bởi nhu cầu hồi sinh đối với chip nhớ và sự gia tăng nhu cầu đối với chip liên quan đến trí tuệ nhân tạo. Các lĩnh vực khác chỉ trải qua mức tăng trưởng khiêm tốn từ 3% đến 5%, khi các thị trường chip ô tô và công nghiệp đang điều chỉnh.
“Chúng tôi dự kiến sẽ thấy mức tăng trưởng 20% nữa vào năm 2025, đây sẽ là một năm quan trọng khác cho đầu tư vào thiết bị ngành chip của Trung Quốc,” ông Tseng nói.
Dù có căng thẳng địa chính trị với Mỹ, Trung Quốc vẫn là nguồn thu lớn nhất cho các nhà cung cấp thiết bị sản xuất chip hàng đầu của phương Tây. Nền kinh tế số hai thế giới lần lượt chiếm 32%, 39% và 44% doanh thu của Applied Materials, Lam Research và KLA của Mỹ trong quý II.
Thị trường Trung Quốc cũng quan trọng không kém với Nhật Bản hay Hà Lan – những đồng minh của Mỹ trong việc kiềm chế ngành chip của Trung Quốc - thậm chí còn lớn hơn. Như với nhà sản xuất thiết bị chip số 1 Nhật Bản, Tokyo Electron, Trung Quốc chiếm tới 49,9% doanh thu trong 2 quý đầu năm nay. Gã khổng lồ ASML của Hà Lan cũng đạt 49% doanh thu từ đây, theo công bố của các công ty.
Lo ngại về mất cân bằng cung cầu ngành chip
Tuy nhiên, việc đẩy mạnh đầu tư phát triển ngành chip của Trung Quốc cũng tiềm ẩn những rủi ro. Mức chi tiêu khủng của nền kinh tế số hai thế giới đã đẩy tỷ lệ đầu tư vốn của ngành công nghiệp chip nước này lên trên 15% trong 4 năm liên tiếp kể từ năm 2021.
Tỷ lệ đầu tư vốn là một chỉ số thể hiện mức độ đầu tư vốn vào một ngành hoặc lĩnh vực so với doanh thu hoặc sản lượng của ngành đó. Với ngành công nghiệp bán dẫn, tỷ lệ này thường được tính bằng tổng số tiền đầu tư vào thiết bị và cơ sở hạ tầng sản xuất chip trên doanh thu hoặc tổng giá trị sản phẩm mà ngành này tạo ra. Các chuyên gia trong ngành ước tính, nếu tỷ lệ này trên 15% có thể gây ra lo ngại về dư thừa nguồn cung dẫn đến giảm giá và ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp.
“Trong 30 năm qua, tỷ lệ đầu tư vốn dưới 15% và bây giờ có vẻ như trên 15% sẽ trở thành một tiêu chuẩn mới,” ông Tseng nói. Tuy nhiên, ông cho biết SEMI dự kiến tổng chi tiêu cho việc xây dựng các nhà máy chip mới ở Trung Quốc sẽ “bình thường hóa” trong hai năm tới.
Tại Mỹ, trong vài tháng qua, nỗi lo về dư thừa nguồn cung chip đã bắt đầu tác động đáng kể đến các công ty chip trên thị trường. Không chỉ hàng loạt cổ phiếu lớn trong ngành chứng kiến đợt điều chỉnh, một số nhà sản xuất chip như Intel hay Micron đang phải cân nhắc lại kế hoạch mở rộng của mình nhằm tránh rủi ro dư thừa sản lượng chip khi nhu cầu thị trường giảm.