Áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp sẽ hạ nhiệt

Thị trường trái phiếu ấm lên từ nhóm ngân hàng

Theo số liệu do Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), trong tháng 8 (tính tới ngày 23/8/2024), có 24 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp được ghi nhận, với tổng giá trị đạt 33.390 tỷ đồng.

Lũy kế từ đầu năm tới nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt 222.752 tỷ đồng, với 13 đợt phát hành ra công chúng trị giá 22.773 tỷ đồng (chiếm 10,2%) và 206 đợt phát hành riêng lẻ trị giá 199.979 tỷ đồng (chiếm 89,8%).

Báo cáo từ VNDirect cho thấy, trong quý II/2024, nhóm Ngân hàng đã phát hành 85.037 tỷ đồng TPDN riêng lẻ, chiếm 72,8% tổng giá trị phát hành. Nếu loại trừ nhóm Ngân hàng, tổng giá trị TPDN phát hành trong quý II/2024 đạt 32.233 tỷ đồng, tăng 53.9%, trong đó giá trị phát hành riêng lẻ đạt 31.733 tỷ đồng tăng 125,7% phát hành công chúng đạt 500 tỷ đồng, giảm 92,7%.

Các ngân hàng đã gia tăng phát hành trái phiếu trong quý II/2024 với mục đích tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn nhằm đảm bảo đủ tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định của NHNN.

Các tổ chức đã phát hành TPDN nhiều nhất bao gồm: Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam phát hành 22.000 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Đầu Tư & Phát Triển Việt Nam phát hành 10.745 tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Á Châu phát hành 10.000 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Vinhomes phát hành 8.500 tỷ đồng…

Như vậy, có thể thấy hoạt động phát hành trên thị trường trái phiếu dù ấm lên song mất cân đối khi lượng phát hành từ nhóm sản xuất hay hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng rất ít ỏi. Hầu hết các đợt phát hành đến từ các ngân hàng thương mại và nhóm doanh nghiệp BĐS.

Dự báo nhóm ngân hàng tiếp tục chiếm tỷ trọng chính trong tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp mới, trong khi nhóm bất động sản sẽ có lượng phát hành tăng chậm hơn. Đối với nhóm ngân hàng, nhu cầu phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong 12 - 18 tháng tới vẫn duy trì ở mức cao. Nguyên nhân là các ngân hàng cần tăng cường huy động vốn trung và dài hạn để đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn (như tỷ lệ tối đa về vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, hay tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu - CAR), nhất là trong bối cảnh các ngân hàng đang đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng với mục tiêu tăng 15% toàn ngành trong năm 2024.

Áp lực đáo hạn trái phiếu sẽ hạ nhiệt

Trong bối cảnh vẫn còn nhiều khó khăn, nhiều tổ chức phát hành, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp BĐS vẫn đang tiếp tục gặp khó khăn về dòng tiền dẫn đến chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ trái phiếu đến hạn. Theo HNX, tính đến ngày 15/07/2024, có khoảng hơn 80 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN.

Số tiền nợ gốc đến hạn trong 06 tháng 2024 chậm thanh toán là khoảng hơn 11.000 tỷ đồng, chiếm 11% tổng giá trị đáo hạn. Tổng số tiền nợ gốc đến hạn trong 06 tháng đầu năm chậm thanh toán và giá trị trái phiếu có thời gian đáo hạn đã được gia hạn kỳ hạn là khoảng 43.500 tỷ đồng, chiếm 43,5%.

Ước tính, tổng dư nợ TPDN riêng lẻ của 80 doanh nghiệp này là khoảng 190 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 18,7% dư nợ TPDN riêng lẻ toàn thị trường. Phần lớn trong số này thuộc về các doanh nghiệp ngành BĐS.

VNDirect ước tính, trong quý III/2024 sẽ có khoảng hơn 38,5 nghìn tỷ đồng TPDN riêng lẻ đáo hạn, giảm 27,2% so với quý II/2024. Nhóm BĐS là nhóm có tỷ trọng lớn nhất chiếm 49% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn trong quý III/20244, đứng thứ 2 là nhóm Ngân hàng chiếm tỷ lệ 26,7% tổng giá trị đáo hạn.

Trong quý III/2024 ước tính sẽ có khoảng gần 50 nghìn tỷ đồng trái phiếu của nhóm Ngân hàng sẽ chuyển từ thời gian đáo hạn còn lại từ trên 1 năm xuống dưới 1 năm, do đó nhiều khả năng nhóm Ngân hàng sẽ tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài hơn để thay thế và mua lại những trái phiếu sắp đến hạn này. Như vậy, trong quý III/2024 thị trường trái phiếu sẽ không phải chịu áp lực từ việc đáo hạn của 02 nhóm ngành BĐS và Ngân hàng…

Nguyễn Phương Hà