Bùng nổ thanh toán QR ở Đông Nam Á
Thanh toán QR đang phát triển nhanh chóng ở Đông Nam Á, khi Malaysia và Campuchia dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng giao dịch.
Tại Campuchia, thống kê của Ngân hàng Quốc gia cho thấy, thanh toán QR đã tăng 29% vào năm 2023 lên khoảng 601 triệu giao dịch, tăng gấp 10 lần chỉ trong ba năm.
Tháng trước, Ngân hàng Quốc gia Campuchia đã khánh thành hệ thống thanh toán di động Bakong Tourists, cho phép du khách thực hiện giao dịch không dùng tiền mặt và thúc đẩy việc sử dụng đồng riel Campuchia.
Bakong Tourists được xây dựng trên hệ thống thanh toán kỹ thuật số Bakong và ra mắt vào năm 2020, được biết đến rộng rãi như một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương. Các khoản thanh toán Bakong được thực hiện bằng mã QR thống nhất của quốc gia, KHQR.
Trong khi đó, tại Malaysia, DuitNow QR được ra mắt vào năm 2019 bởi Payments Network Malaysia (còn được gọi là PayNet) đã nhanh chóng trở thành nền tảng của hệ sinh thái thanh toán kỹ thuật số.
Ngân hàng trung ương Malaysia cho biết, trong 6 tháng đầu năm nay đã có 1,5 tỷ giao dịch DuitNow QR, tổng trị giá lên tới 1,37 tỷ ringgit (320 triệu USD) - tăng lần lượt 64% và 37% so với một năm trước.
DuitNow QR có thể được sử dụng thay thế cho các hệ thống ở các nước ASEAN khác, giúp khuyến khích người dùng sử dụng. Ví dụ: người dùng Malaysia có thể quét mã QR từ QRIS của Indonesia, NETS của Singapore, PromptPay của Thái Lan hoặc Alipay của Trung Quốc để thanh toán ở nước ngoài và khách quốc tế đến Malaysia cũng có thể quét mã QR DuitNow tương tự ở đó.
"Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác trong khu vực để tăng cường sự hiện diện bằng cách tiếp tục xây dựng thêm các kênh xuyên biên giới cho khả năng tương thích mã QR," ông Farhan Ahmad, Giám đốc điều hành của PayNet, chia sẻ với Nikkei Asia.
Ở Đông Nam Á, Singapore là quốc gia sớm áp dụng các hình thức thanh toán kỹ thuật số. Ra mắt vào năm 2017, PayNow đã trở thành cơ sở hạ tầng thiết yếu, cho phép chuyển tiền theo thời gian thực 24/7.
Theo Hiệp hội Ngân hàng Singapore, hệ thống này đã xử lý 437 triệu giao dịch với tổng giá trị là 157 tỷ đô la Singapore (120 tỷ đô la) vào năm 2023, tăng lần lượt 41% và 28% so với một năm trước đó.
Vào tháng 4 năm 2021, hiệp hội này đã liên kết PayNow với PromptPay của Thái Lan, cho phép khách hàng bán lẻ của các ngân hàng từ cả hai quốc gia gửi tiền qua biên giới một cách an toàn. Đây là lần đầu tiên trên thế giới, các hệ thống thanh toán tức thời tương tự được liên kết quốc tế.
Hiện nay, PayNow cũng đã trở thành cơ sở hạ tầng cho các công ty khởi nghiệp và dịch vụ tài chính mới nổi, với tổng cộng 27 ngân hàng truyền thống và các công ty công nghệ tài chính tham gia vào hệ thống này, bao gồm cả công ty gọi xe và giao đồ ăn Grab.
Vào tháng 3, Wise, một công ty chuyển tiền và thanh toán có trụ sở tại Anh, đã kết nối với mạng lưới PayNow để người dùng có thể thực hiện thanh toán QR trực tiếp thông qua ứng dụng của mình.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Thái Lan đã mở rộng phạm vi phủ sóng của PromptPay sang các nước ASEAN khác. Các mối liên kết cũng đang được thúc đẩy ngoài ASEAN với các nước có quan hệ kinh tế chặt chẽ với Thái Lan, đặc biệt là những nước cung cấp dòng lao động nhập cư và khách du lịch lớn.
Indonesia và Việt Nam cũng chứng kiến sự gia tăng thanh toán QR. Theo Ngân hàng Trung ương Indonesia, trong quý IV năm 2023, các giao dịch liên quan đến mã QR của ngân hàng này, QRIS, đã tăng trưởng 226% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thông báo rằng các giao dịch QR trong sáu tháng đầu năm 2024 đã tăng 104,23% về số lượng và 99,57% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023.
Tại Philippines, các giao dịch thanh toán kỹ thuật số đạt 2,6 tỷ vào năm 2023, tăng 28,1% so với năm trước. Theo ngân hàng trung ương của nước này, các giao dịch QR thông qua mã thống nhất, QR Ph, đạt 73,8 triệu vào năm 2023, tăng 17,2 lần so với năm 2022.
Dự kiến, trong thời gian tới, việc thanh toán bằng mã QR sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong khu vực. Theo ông Toru Nishihama, chuyên gia kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Dai-ichi cho biết, đưa thanh toán QR trở thành xu hướng phổ biến, sẽ giúp theo dõi việc chuyển tiền. Điều này còn hỗ trợ ngăn ngừa các loại tội phạm như rửa tiền.