Sửa quy định về giao dịch liên kết: Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Đó là kiến nghị của đa số doanh nghiệp khi góp ý sửa đổi Nghị định số 132/2020/NĐ-CP (Nghị định 132).

Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đang gấp rút lấy ý kiến các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 132 (Dự thảo).

Phù hợp với thông lệ quốc tế

Để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, ngày 15/7/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 105/NQ-CP.

Theo đó, Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu, rà soát, đánh giá để sửa đổi, bổ sung Nghị định 132 quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, nhằm tháo gỡ khó khăn, đáp ứng kiến nghị của doanh nghiệp.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đã giao nhiệm vụ cho Tổng cục Thuế thực hiện rà soát, đánh giá việc thực hiện Nghị định 132 và tổng hợp những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai để đưa ra các kiến nghị, đề xuất.

Thông tin về tình hình sửa đổi, bổ sung Nghị định 132, bà Tô Kim Phượng, Phó Cục trưởng Cục Thanh tra - Kiểm tra, Tổng cục Thuế cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã xây dựng Dự thảo báo cáo tổng kết việc thi hành Nghị định 132 và hoàn thiện hồ sơ để báo cáo Bộ Tài chính xin ý kiến các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan. Sau khi tổng hợp ý kiến tham gia của các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan, Tổng cục Thuế sẽ trình Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ theo đúng trình tự quy định, từ đó triển khai đúng tiến độ như yêu cầu của Chính phủ.

Theo bà Tô Kim Phượng, việc khống chế chi phí lãi vay đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết nhằm hạn chế tình trạng chuyển giá thông qua lãi vay của các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, điều này phù hợp với thông lệ quốc tế và khuyến nghị của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) về việc các nước cần quy định ngưỡng giới hạn khấu trừ chi phí lãi vay trong khoảng từ 10% - 30% trên tổng lợi nhuận trước thuế chưa trừ khấu hao và lãi vay.

Theo đó, khoản 3 Điều 16 Nghị định 132 quy định về lãi tiền vay được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 30% EBITDA (chỉ số phản ánh thu nhập trước lãi vay, thuế và khấu hao). Phần chi phí lãi vay vượt quá mức 30% EBITDA (nếu có) thì doanh nghiệp được phép chuyển sang các năm sau để tính vào chi phí được trừ trong thời gian tối đa 5 năm tiếp sau chứ không bị loại bỏ.

Cần sửa đổi, gỡ khó cho doanh nghiệp

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Nghị định 132, các doanh nghiệp gặp không ít khó khăn liên quan đến quy định trên.
Nêu quan điểm về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phụng cho biết, thực tế đang xảy ra hiện nay khiến cộng đồng doanh nghiệp có ý kiến là quy định loại trừ chi phí lãi vay quá mức 30% EBITDA được áp dụng đối với tất cả 11 trường hợp doanh nghiệp có quan hệ liên kết.

Theo chuyên gia này, quy định lãi vay như trên thực tế khiến doanh nghiệp còn nhiều "lăn tăn". Vấn đề chính và cốt lõi nhất đặt ra là làm sao bảo đảm sự an toàn, bền vững và công bằng cho nền kinh tế cũng như sự bình đẳng trong nghĩa vụ thuế giữa các doanh nghiệp sử dụng vốn chủ sở hữu nhiều, vốn vay ít với các doanh nghiệp có vốn chủ ít nhưng chủ yếu sử dụng vốn vay.

“Để không thất thu cho ngân sách nhà nước, bảo đảm bình đẳng, công bằng và không gây khó khăn cho doanh nghiệp, cần phải rà soát lại cả 11 trường hợp quan hệ liên kết để sửa nội dung quy định loại trừ lãi vay trên một mức nào đó chứ không nên áp dụng việc loại trừ tràn lan", ông Phụng nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, tại văn bản góp ý Dự thảo mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, hiện tại, Dự thảo giữ nguyên quy định giới hạn chi phí lãi vay 30% EBITDA tại điểm a, khoản 3, Điều 16 của Nghị định 132 trước đó, vì vậy trong trường hợp hai doanh nghiệp liên kết nội địa, không có chênh lệch thuế suất làm ăn với nhau thì giao dịch cho vay lại bị giới hạn chi phí lãi vay.

“Quy định này không hợp lý vì giữa hai doanh nghiệp nội địa không có chênh lệch thuế suất thì không có nhiều động cơ để chuyển giá”, VCCI nhận định.

Theo VCCI, không có cam kết quốc tế nào buộc Việt Nam phải áp dụng bình đẳng mức khống chế chi phí lãi vay cho các doanh nghiệp có giao dịch liên kết nội địa và giao dịch liên kết quốc tế. Đây là một hiểu nhầm thường thấy trong các cuộc thảo luận về giao dịch liên kết tại Việt Nam.

Yến Nhung