"Bánh vẽ" bất động sản triệu USD và những hệ lụy
FDI là dòng vốn quan trọng trên thị trường bất động sản tuy nhiên theo các chuyên gia đã đến lúc cần tính toán lại việc chọn lọc vốn.
Từ những dự án trọng điểm đến những thất vọng
Cục Thuế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vừa có thông báo về việc đã ban hành quyết định cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn đối với Công ty TNHH Winvest Investment Việt Nam.
Việc cưỡng chế này là để thi hành Thông báo số 11486/TB-CCTKV ngày 11/9/2024 của Chi cục Thuế Vũng Tàu-Côn Đảo về tiền thuế nợ, số tiền bị cưỡng chế do quá hạn nộp là hơn 5.400 tỷ đồng.
Theo tìm hiểu của PV, dự án Saigon Atlantis Hotel, được đầu tư 100% vốn từ Tập đoàn Winvest LLC (Hoa Kỳ), với tổng mức đầu tư lên đến 4,1 tỷ USD. Dự kiến khi đi vào hoạt động, Saigon Atlantis Hotel sẽ cung cấp 332 biệt thự với 11.960 phòng khách sạn 5 sao và 16.127 căn hộ cao cấp, thu hút khoảng 15.000 lao động.
Dự án được triển khai hoành tráng trên đất vàng thuộc thành phố Vũng Tàu với diện tích đất rộng hơn 297ha đất liền và hơn 600ha diện tích mặt nước biển. Tuy nhiên, gần 20 năm dự án này đến nay vẫn án binh bất động.
Đến đầu tháng 3/2024, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã có văn bản báo cáo liên quan đến dự án khu du lịch nghỉ mát giải trí đa năng Saigon Atlantis Hotel tại thành phố Vũng Tàu của Công ty trách nhiệm hữu hạn Winvest Investment (Việt Nam).
Sở này đề xuất gia hạn thời gian xử lý dự án trong quý II/2024 do tính chất dự án FDI có quy mô lớn, việc xử lý cần được xem xét kỹ lưỡng và đánh giá toàn diện để đảm bảo tính pháp lý chặt chẽ, tránh khiếu kiện quốc tế.
Thực tế, thị trường bất động sản từ trước đến nay vẫn thu hút dòng vốn FDI lớn. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 8 tháng đầu năm 2024, hơn 14,15 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được thực hiện trên toàn quốc. Đặc biệt, trong số này, hơn 2,8 tỷ USD đăng ký góp vốn và mua cổ phần tại 57 giao dịch chuyển nhượng dự án bất động sản, với tổng vốn lên đến hơn 810 triệu USD.
Có thể nói rằng, các dự án có vốn FDI đã và đang mang đến những thay đổi tích cực cho diện mạo đô thị tại Việt Nam. Song, bên cạnh các dự án thực hiện chuẩn chỉ, đúng tiến độ thì không ít dự án có cam kết đầu tư lớn lại bị chậm tiến độ hoặc tạm ngừng triển khai do nhiều lý do khác nhau. Một số dự án có thể đã bị bỏ hoang, gây lãng phí tài nguyên đất đai và cản trở sự phát triển của khu vực xung quanh.
Tại Vũng Tàu, ngoài Saigon Atlantis Hotel, có thể kể đến một dự án khác là Paradise Vũng Tàu do liên doanh giữa Công ty Du lịch quốc tế Vũng Tàu và Công ty Paradise Development and Investment của Đài Loan (Trung Quốc) thực hiện cũng rơi vào cảnh tương tự.
Dự án có diện tích 220ha, tổng vốn đầu tư hơn 97 triệu USD, được cấp phép từ năm 1991. Đây từng được xem là dự án du lịch có quy mô lớn nhất cả nước có sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài. Thế nhưng đến nay, dự án mới chỉ quy hoạch được 1/10 quy mô cam kết, các hạng mục khác vẫn nằm trên giấy.
Tại Hà Nội, nhiều năm qua, dự án tổ hợp chung cư Booyoung Vina nằm trên đường Vũ Trọng Khánh (Khu đô thị Mỗ Lao, quận Hà Đông), do Công ty TNHH Booyoung Việt Nam, thuộc Công ty TNHH Booyoung Hàn Quốc đầu tư cũng tốn không ít giấy mực của báo giới. Bởi lẽ, dù khởi công vào năm 2007, 6 ô đất của dự án với hơn 4,3ha mới chỉ xây dựng được 2 ô, 4 ô còn lại vẫn trong tình trạng quây tôn, "đắp chiếu".
Khó để thu hồi
Mặc dù chưa có thống kế cụ thể về các dự án bất động sản có dòng vốn FDI đang chậm triển khai, thế nhưng thực trạng về những "bánh vẽ" triệu USD không chỉ gây lãng phí tài nguyên mà còn tiềm ẩn những rủi ro pháp lý và kinh tế.
Theo GS Đặng Hùng Võ - Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, đã đến lúc Việt Nam cần nghiêm túc nhìn lại hành trình gần 40 năm thu hút vốn đầu tư nước ngoài để có những đánh giá đúng về vai trò, đặc tính, ưu điểm, nhược điểm của dòng vốn FDI, đặc biệt là đối với lĩnh vực bất động sản.
Ông Võ nhấn mạnh, cần gắn vốn FDI với tăng trưởng và phát triển chung của nền kinh tế Việt Nam, gắn lợi ích của nhà đầu tư nước ngoài với lợi ích của kinh tế Việt Nam chứ không thể tiếp tục chỉ ưu tiên các nhà đầu tư nước ngoài như trước. Lợi ích của kinh tế Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản Việt phải được đặt ra một cách tương xứng.
Cũng theo vị chuyên gia, việc thu hút FDI một cách ồ ạt là không cần thiết trong bối cảnh hiện tại và cả tương lai.
Còn theo ông Nguyễn Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, để thu hút FDI vào thị trường cần thiết lập môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn, mang tính cạnh tranh, tháo gỡ vướng mắc về chính sách kịp thời nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, triển khai đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, đáp ứng nhu cầu về dòng vốn tín dụng nhằm phát triển thị trường bất động sản, tạo điều kiện cho nhà đầu tư và khách mua nhà có thể tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn.
Ngoài ra, các chuyên gia cho rằng cần thực hiện nghiêm túc công tác cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho các dự án FDI vào ngành bất động sản nhằm chọn lọc các dự án phù hợp, tránh các dự án chậm triển khai. Từ đó, các cơ quan quản lý cần phối hợp với các doanh nghiệp, công ty luật, ngân hàng và quỹ đầu tư để đưa ra danh sách các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng đang quan tâm đến lĩnh vực bất động sản Việt Nam. Sử dụng các kênh ngoại giao cấp cao nhằm thu hút đầu tư trong lĩnh vực này.