Chính sách tiền tệ thích ứng nhờ lạm phát vừa phải và tiền đồng ổn định

Tăng trưởng GDP tích cực

Tăng trưởng GDP tăng tốc lên 7,4% trong quý III, từ mức 7,1% được điều chỉnh tăng trong quý II. Kết quả vượt qua ước tính đồng thuận trên của chúng tôi là 6,7% (đồng thuận: 6,1%). Nền kinh tế tăng trưởng +6,8% trong 9 tháng đầu năm 2024.

Lĩnh vực sản xuất là động lực chính, với mức tăng trưởng tăng nhanh lên mức cao nhất trong 13 quý +11,4% trong quý IIII (so với +10,4% trong quý II) do nhu cầu bên ngoài mạnh mẽ. Nông, lâm, ngư nghiệp giảm xuống +2,6% do ảnh hưởng của bão Yagi đến sản lượng cây trồng. Dịch vụ tăng trưởng đạt mức cao nhất trong 7 quý là +7,5%, do thương mại, du lịch và ngành vận tải duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ.

Các phân khúc tăng trưởng nhanh nhất là vận tải và lưu trữ, dịch vụ lưu trú và ăn uống, bán buôn & bán lẻ và tài chính.

Từ góc độ chi tiêu, tăng trưởng được dẫn dắt bởi xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ. Tiêu dùng cuối cùng và tổng hình thành vốn tăng +7%. Nhập khẩu tăng +15,8% so với một năm trước.

Xuất khẩu và sản xuất có hợp đồng chậm vào tháng 9 trước cơn bão Yagi, nhưng mức tăng trưởng hàng năm vẫn mạnh mẽ. Tăng trưởng sản xuất công nghiệp tăng lên +10,8% trong tháng 9 do tốc độ tăng trưởng thấp hơn cơ bản, nhưng sản lượng giảm -0,2% so với tháng trước. Đây là đợt giảm liên tiếp đầu tiên kể từ tháng 2, có thể do bão Yagi đổ bộ vào các khu công nghiệp ở miền Bắc Việt Nam. Mưa xối xả và lũ lụt dẫn đến việc đóng cửa nhà máy tạm thời và cải thiện chuỗi cung ứng. Tương tự như vậy, PMI sản xuất giảm xuống 47,3 trong tháng 9 từ mức 52,4 trong tháng 8 do sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới thấp hơn.

Sự gián đoạn dự kiến ​​​​sẽ chỉ là tạm thời, với tâm lý của nhà sản xuất ở mức cao nhất trong ba tháng do lạc quan rằng sản lượng sẽ cải thiện trong năm tới. Doanh nghiệp mở rộng số lượng nhân viên tăng nhẹ vào tháng 9, với việc làm tăng ở 3 trong 4 tháng qua.

So với năm trước, tốc độ tăng trưởng sản xuất ở các sản phẩm máy tính, điện tử và quang học, máy móc và thiết bị, quần áo tăng do nhu cầu quốc tế phục hồi.

Xuất khẩu giảm -9,9% so với tháng trước trong tháng 9, nhưng vẫn duy trì mức hai con số so với cùng kỳ năm trước. Máy tính và điện tử có mức tăng trưởng nhẹ hơn. Khả năng phục hồi rộng rãi đã được nhìn thấy trên nhiều sản phẩm chính, bao gồm cả máy móc, thiết bị & dụng cụ, dệt may, giày dép, hải sản và gỗ & sản phẩm gỗ.

Tuy nhiên, xuất khẩu điện thoại và linh kiện giảm tháng thứ hai liên tiếp (-8,3% so với -8,8% trong tháng 8), có thể do doanh số bán hàng của Samsung yếu. Trong lĩnh vực điện thoại thông minh, Samsung đang phải đối mặt sự cạnh tranh gay gắt từ Apple và Xiaomi. Samsung được cho là đang lên kế hoạch sa thải 10% nhân sự/ người lao động ở Đông Nam Á, Úc và New Zealand. Samsung tuyển dụng khoảng 110 nghìn người người lao động ở Việt Nam. Tuy nhiên, bất kỳ đợt sa thải nào của Samsung tại Việt Nam có thể sẽ có tác động hạn chế tới thị trường lao động, bởi nhân công công nghệ đang có nhu cầu cao do làn sóng FDI điện tử tràn vào.

Thặng dư thương mại giảm xuống còn 2,29 tỷ USD trong tháng 9, với nhập khẩu giảm xuống +11,1% (so với +14,7% trong tháng 8).

Vốn FDI đăng ký (24,8 tỷ USD) đã tăng +11,6% so với một năm trước. Cam kết FDI trong tháng 9 đạt mức cao nhất từ ​​đầu năm. Một số cam kết đầu tư đáng chú ý trong những tuần gần đây đều đến từ Foxconn và Meta. Foxconn đang lắp đặt hệ thống xử lý khí thải tại dây chuyền sản xuất MacBook và iPad mở rộng ở tỉnh phía bắc Bắc Giang, sẽ lắp ráp trên 16 triệu sản phẩm mỗi năm. Meta tiết lộ có kế hoạch vào ngày 1 tháng 10 để mở rộng sản xuất tai nghe thực tế hỗn hợp mới nhất trong nước từ năm 2025.

Lượng khách du lịch giảm, doanh số bán lẻ chậm do du lịch và ẩm thực. Doanh số bán hàng giữ ổn định, tăng trưởng +7,7%. GSO thống kê doanh thu từ thực phẩm & thực phẩm đã tăng +10,6% so với một năm trước, có tác động từ tâm lý tăng mua nhu yếu phẩm tại siêu thị, chợ trước bão của cư dân khu vực phía Bắc.

Lượng khách du lịch giảm -10% so với tháng trước trong tháng 9, mặc dù tăng +22,2% so với cùng kỳ năm trước. Khách du lịch Trung Quốc giảm, mùa nghỉ học kết thúc và lũ lụt, lở đất do bão đã làm gián đoạn hoạt động đặt tour và khách sạn trong tháng cao điểm mùa du lịch miền Bắc.

Lạm phát vừa phải, tiền tệ nới lỏng

Những thiệt hại từ cơn bão Yagi có thể sẽ có tác động ngắn hạn đến tâm lý hộ gia đình và chi tiêu. NHNN đã chỉ đạo các ngân hàng giảm nợ thông qua việc hạ lãi suất cho vay đối với những người bị ảnh hưởng là các cá nhân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, thị trường lao động tiếp tục cải thiện, cho thấy tiêu dùng sẽ ổn định hơn vững chắc trong vài quý tới. Tỷ lệ thất nghiệp giảm 0,19 điểm% xuống 1,87% trong quý thứ ba quý, với việc làm tăng +0,48% so với một năm trước.

Trong tháng 9, GSO ghi nhận lạm phát hạ nhiệt, và có cơ sở cho kỳ vọng NHNN sẽ giữ vững chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng.

Cụ thể, lạm phát toàn phần đã hạ nhiệt xuống 2,6% trong tháng 9 (so với 3,5% trong tháng 8), mặc dù giá đã tăng +0,3% so với mức tháng trước. Vận tải giảm là động lực chính do giá dầu giảm. Lạm phát giáo dục hạ nhiệt xuống do mức tăng học phí trung bình nhỏ hơn so với năm trước. Lạm phát thực phẩm tăng lên 3,9% (so với 3,7% ở tháng 8) trong khi tăng +0,9% so với tháng trước do nhu cầu cao ở các địa phương bị ảnh hưởng bởi bão. Lạm phát cơ bản vẫn ổn định ở mức 2,5%.

Chúng tôi duy trì dự báo lạm phát toàn phần trung bình ở mức 3,7% vào năm 2024 và 3,4% vào năm 2025.

Chúng tôi kỳ vọng NHNN giữ vững lãi suất chính sách, giữ trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn (< 6 tháng) ở mức 4,75%. Lạm phát vừa phải và tiền Đồng vững chắc đang cho phép NHNN duy trì chính sách thích ứng.

Sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm 50 điểm cơ bản lãi suất quỹ liên bang, tiền Đồng đã tăng giá +0,3% so với đô la Mỹ trong khoảng thời gian từ 18 tháng 9 đến 30 tháng 9, mặc dù tiền Đồng đã mất -0,8% trong tháng 10. Dữ liệu vững chắc của Hoa Kỳ và nhu cầu trú ẩn an toàn trong bối cảnh Trung Đông căng thẳng đã thúc đẩy đồng đô la Mỹ trong tháng 10. Tỷ giá USD/ VND đang giao dịch -1,6%, dưới giới hạn trên (yếu hơn) trong dải thả nổi do NHNN quản lý.

Chúng tôi nâng dự báo GDP lên 6,7% vào năm 2024 (so với 6,4% trước đó), dựa trên tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ từ đầu năm đến nay (6,8%). Điều này dẫn đến tốc độ tăng trưởng GDP quý IV chậm lại xuống khoảng 6,5%, do ảnh hưởng của cơn bão Yagi và nền cao hơn. Mục tiêu tăng trưởng GDP mới nhất của Chính phủ là 6,8%-7%, mặc dù các cơ quan chức năng thừa nhận rằng việc đạt được mục tiêu này sẽ là một “thách thức lớn”.

Chúng tôi kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng trưởng 6,4% vào năm 2025 (so với 6,2% trước đó). Cú "hạ cánh" nhẹ nhàng của nền kinh tế Mỹ cùng với dòng vốn FDI linh hoạt sẽ giúp đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu bền vững, ngay cả khi tăng trưởng dự kiến ​​sẽ hạ nhiệt bởi một số tác động trong năm nay. Tiêu thụ dự kiến ​​sẽ ổn định do cải thiện thị trường lao động và lạm phát hạ nhiệt.

Brian Lee Shun Rong & Chua Hak Bin - Kinh tế gia, Maybank Group