Lối đi nào cho các thương hiệu F&B toàn cầu tại Việt Nam?

Tái cấu trúc chiến lược

Mới đây, một tên tuổi đồ ăn nhanh nổi tiếng của Mỹ, Burger King, đã quyết định trả lại mặt bằng đắt giá tại TP. HCM, tiếp nối các động thái tương tự của Starbucks và McDonald’s trước đó. Đây là một chỉ dấu cho thấy những áp lực khắc nghiệt mà các thương hiệu F&B toàn cầu đang phải chịu đựng tại Việt Nam.

Quyết định của Burger King tạm thời đóng cửa chi nhánh tại Phạm Ngũ Lão, quận 1 và chỉ giữ lại 10 cửa hàng tại Việt Nam cho thấy một xu hướng rõ rệt: các thương hiệu quốc tế đang dần thu hẹp quy mô để tối ưu hóa chi phí vận hành. Động thái này không chỉ xuất hiện tại Việt Nam mà còn lan rộng ra nhiều thị trường khác trên thế giới. Chẳng hạn, Starbucks và McDonald's cũng đã phải điều chỉnh chiến lược tại nhiều quốc gia bằng cách rút khỏi các vị trí mặt bằng đắt đỏ và tập trung vào các khu vực ngoại ô hoặc khu vực có mật độ dân cư cao hơn nhưng chi phí thuê rẻ hơn.

Theo các chuyên gia phân tích, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc thu hẹp quy mô của các thương hiệu F&B toàn cầu tại Việt Nam chính là chi phí thuê mặt bằng cao và doanh thu không đạt kỳ vọng. Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, các thương hiệu này đã phải đối mặt với sự sụt giảm nghiêm trọng về doanh thu, đặc biệt tại những vị trí có chi phí thuê mặt bằng cao như khu trung tâm quận 1, TP. HCM. Điều này buộc nhiều doanh nghiệp phải tái cấu trúc chiến lược để tồn tại, ưu tiên các khu vực có tiềm năng lợi nhuận cao hơn hoặc chuyển sang các mô hình kinh doanh linh hoạt và tiết kiệm chi phí.

Bên cạnh đó, sự thay đổi hành vi tiêu dùng cũng là một yếu tố lớn góp phần vào sự khó khăn của các thương hiệu F&B quốc tế. Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng ưa chuộng các sản phẩm và dịch vụ tiện lợi, giá cả phải chăng hơn, thay vì tập trung vào các thương hiệu có giá thành cao. Điều này cũng gây ra áp lực lớn đối với các chuỗi đồ ăn nhanh quốc tế, đặc biệt là khi họ phải duy trì mô hình vận hành đắt đỏ.

Trên thực tế, một trong những thách thức lớn nhất mà các thương hiệu F&B quốc tế phải đối mặt tại Việt Nam chính là sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp nội địa. Những cái tên như Highlands Coffee, Phúc Long hay The Coffee House không chỉ chiếm lĩnh thị phần lớn nhờ vào sự hiểu biết sâu sắc về thị hiếu và hành vi tiêu dùng của người Việt mà còn tận dụng tốt các chiến lược giá cả cạnh tranh và vị trí linh hoạt. Trong khi các thương hiệu quốc tế tập trung vào các mô hình kinh doanh chuẩn hóa toàn cầu, các thương hiệu nội địa lại có khả năng điều chỉnh linh hoạt mô hình của mình để thích nghi với từng địa phương.

Ngoài ra, xu hướng phát triển các mô hình kinh doanh mới như “cloud kitchen” (bếp ảo) cũng đang mở ra cơ hội mới cho các thương hiệu F&B tại Việt Nam. Thay vì duy trì hệ thống cửa hàng truyền thống, nhiều doanh nghiệp đang chuyển sang mô hình bếp ảo, tập trung vào việc cung cấp dịch vụ giao hàng trực tuyến mà không cần phải đầu tư vào mặt bằng lớn hay trang trí cửa hàng. Điều này giúp họ tối ưu hóa chi phí vận hành, đồng thời tăng cường khả năng phục vụ khách hàng một cách linh hoạt và nhanh chóng.

Nhìn về tương lai?

Theo các nhà phân tích thị trường, xu hướng thu hẹp quy mô của các thương hiệu F&B toàn cầu tại Việt Nam là không thể tránh khỏi trong bối cảnh hiện nay. Một báo cáo từ công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor chỉ ra rằng thị trường F&B tại Việt Nam đã tăng trưởng chậm lại trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của đại dịch và thay đổi trong thói quen tiêu dùng. Việc cắt giảm chi phí vận hành và tối ưu hóa mô hình kinh doanh là những bước đi bắt buộc để đảm bảo sự tồn tại và phát triển trong thời gian tới.

Các chuyên gia cũng cho rằng, việc các thương hiệu quốc tế đã gặp khó khăn lớn trong việc thích ứng với thị trường Việt Nam, không chỉ về mặt giá cả mà còn về sự khác biệt văn hóa tiêu dùng. Trong khi đó, các thương hiệu nội địa lại tận dụng được sự linh hoạt trong chiến lược và hiểu biết sâu sắc về thị trường, tạo ra một áp lực lớn cho các doanh nghiệp ngoại.

Trước bối cảnh đó, các thương hiệu F&B quốc tế cần phải có chiến lược phát triển dài hạn và linh hoạt hơn. Việc thu hẹp quy mô tại các khu vực có chi phí cao chỉ là giải pháp ngắn hạn. Để tồn tại và phát triển bền vững, các thương hiệu này cần phải tập trung vào việc cung cấp những giá trị độc đáo cho người tiêu dùng Việt Nam, điều chỉnh mô hình kinh doanh cho phù hợp với nhu cầu và thị hiếu địa phương.

Trong tương lai, xu hướng phát triển mô hình kinh doanh trực tuyến, bếp ảo, hoặc tận dụng sức mạnh của các kênh truyền thông xã hội để tiếp cận người tiêu dùng sẽ trở thành lối đi chủ yếu cho các thương hiệu F&B tại Việt Nam. Chỉ khi nào các doanh nghiệp quốc tế hiểu rõ và thích ứng nhanh chóng với thị trường đầy biến động này, họ mới có thể tìm ra được con đường phát triển bền vững.

Nguyễn Chuẩn