Cần làm rõ điều kiện cho tài chính dự án điện
Cần có các điều khoản rõ ràng thống nhất trong Luật Điện lực sửa đổi để tháo gỡ các vướng mắc và hướng dẫn EVN trong việc đàm phán hợp đồng mua bán điện.
Ông Choi Wooyoung - Giám đốc Ban Công nghiệp Điện của Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc (KEXIM):
Hiện tại các nhà đầu tư dự án nhà máy điện phải đàm phán Hợp đồng mua bán điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) dựa trên mẫu hợp đồng mua bán điện quy định tại Thông tư 07/2024 của Bộ Công Thương. Tuy nhiên hợp đồng mua bán điện mẫu hiện tại theo Thông tư 07/2024 không cung cấp đầy đủ các điều kiện cho để vay theo tài chính dự án. Bởi tài chính dự án yêu cầu dòng tiền ổn định từ dự án, thông qua các cơ chế như phí công suất hoặc cơ chế tương đương (bao gồm cả thành phần sản lượng dài hạn) để đảm bảo trả nợ vay và lợi nhuận đầu tư hợp lý.
Thế nhưng để thu xếp các khoản vay quốc tế cho các dự án điện quy mô lớn dựa trên tài chính dự án hoặc cơ sở truy đòi hạn chế, các nhà đầu tư cần phải đáp ứng các yêu cầu về "khả năng vay vốn ngân hàng" trên cơ sở hợp đồng mua bán điện nhằm giảm thiểu rủi ro và đảm bảo dòng tiền ổn định để trả nợ khoản vay.
Có hai phương thức tài chính chính đối với các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn, bao gồm nhà máy điện, tài chính doanh nghiệp và tài chính dự án. Tài chính doanh nghiệp dựa trên hồ sơ tín dụng hoặc bảo lãnh doanh nghiệp của nhà đầu tư. Tài chính dự án dựa trên dòng tiền của dự án, đòi hỏi dòng tiền ổn định và đảm bảo từ các thỏa thuận dự án như hợp đồng mua bán điện để trả vốn vay.
Mặt khác, theo Quy hoạch Điện VIII, hầu hết các dự án điện khí mới được phân loại là dự án sản xuất điện độc lập (Dự án IPP) với nội dung hợp đồng mua bán điện được quy định bởi Thông tư 07/2024.
Ngoại trừ một vài doanh nghiệp Nhà nước của Việt Nam, còn có nhiều doanh nghiệp có thể dự tính rằng, công ty tư nhân trong và ngoài nước khó có thể thu xếp đủ nguồn tài trợ bằng tài chính doanh nghiệp do khoản vay quá lớn nếu chỉ dựa vào hồ sơ tín dụng hoặc bảo lãnh doanh nghiệp của nhà đầu tư.
Do đó, tôi cho rằng cần có các điều khoản rõ ràng thống nhất trong Luật Điện lực sửa đổi để tháo gỡ các vướng mắc và hướng dẫn EVN trong việc đàm phán hợp đồng mua bán điện, việc tạo cơ sở thực tiễn cho tài chính dự án là đặc biệt cần thiết để đạt được mục tiêu theo Quy hoạch Điện VIII và đáp ứng nhu cầu điện.