Lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe cơ giới nhập khẩu, sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam

Lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới

Ngày 19/11/2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký ban hành Quyết định số 19/2024/QĐ-TTg, quy định lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam. Quyết định có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, nhằm kiểm soát mức phát thải khí từ phương tiện giao thông, góp phần cải thiện chất lượng môi trường không khí.

Theo nội dung của Điều 3, mức tiêu chuẩn khí thải được chia thành các cấp độ từ Mức 1 đến Mức 5, tương ứng với các tiêu chuẩn khí thải từ Euro 2 đến Euro 5 của Ủy ban Kinh tế Châu Âu (UNECE) và các chỉ thị của Liên minh châu Âu (EC). Đối với xe cơ giới đã qua sử dụng, mức tiêu chuẩn khí thải được quy định theo Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 6438:2018 và các sửa đổi. Đặc biệt, mức "0" thể hiện mức không phát sinh khí thải gây ô nhiễm từ động cơ, sẽ áp dụng cho các phương tiện thân thiện với môi trường.

Lộ trình áp dụng các tiêu chuẩn khí thải được thiết kế chi tiết. Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô nhập khẩu mới và sản xuất, lắp ráp sẽ tiếp tục duy trì áp dụng tiêu chuẩn khí thải Mức 5. Đối với xe hai bánh, xe gắn máy nhập khẩu mới và sản xuất, lắp ráp sẽ áp dụng tiêu chuẩn Mức 2 đến ngày 30/6/2027, sau đó chuyển sang Mức 4 từ ngày 1/7/2027. Trong khi đó, xe mô tô hai bánh sẽ áp dụng Mức 3 đến hết ngày 30/6/2026, trước khi chuyển sang Mức 4 từ ngày 1/7/2026.

Các loại xe bốn bánh có gắn động cơ, bao gồm xe chở người và xe chở hàng, sẽ bắt đầu áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải "0" từ ngày 1/1/2026. Tương tự, các dòng xe ba bánh nhập khẩu mới và sản xuất, lắp ráp cũng sẽ áp dụng mức tiêu chuẩn này từ thời điểm trên. Đối với các xe đã qua sử dụng, xe ô tô nhập khẩu sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải Mức 4 từ ngày 1/1/2025. Các dòng xe bốn bánh đã qua sử dụng nhập khẩu sẽ chuyển sang áp dụng mức khí thải "0" từ ngày 1/1/2026.

Thách thức và cơ hội

Quyết định số 19/2024/QĐ-TTg đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc quản lý khí thải phương tiện giao thông, phù hợp với xu hướng quốc tế về bảo vệ môi trường. Trong bối cảnh Việt Nam năm 2024, vấn đề ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM đang trở nên nghiêm trọng, việc kiểm soát chặt chẽ khí thải là điều cần thiết để cải thiện chất lượng sống và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Tuy nhiên, thách thức lớn là khả năng thích nghi của các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu xe cơ giới. Việc nâng cấp công nghệ để đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải cao hơn sẽ đòi hỏi đầu tư lớn, có thể dẫn đến gia tăng chi phí sản phẩm. Đồng thời, cơ sở hạ tầng hỗ trợ, như các trạm kiểm tra khí thải hay chính sách khuyến khích sử dụng xe thân thiện với môi trường, cần được triển khai đồng bộ để đảm bảo hiệu quả thực thi.

Dù vậy, đây cũng là cơ hội để Việt Nam chuyển đổi sang các dòng xe điện và phương tiện không phát thải, phù hợp với mục tiêu phát triển xanh và bền vững. Nếu được triển khai hiệu quả, quyết định này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn giúp Việt Nam đẩy mạnh hội nhập và phát triển thị trường phương tiện giao thông thân thiện với môi trường trong khu vực và thế giới.

Thanh Trà