Trung Quốc đã sẵn sàng cho nhiệm kỳ tiếp theo của ông Trump?

Nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Donald Trump đã mở ra một cuộc chiến thương mại toàn diện với Trung Quốc và nhiệm kỳ thứ hai của ông hứa sẽ tăng gấp đôi thuế quan đối với Trung Quốc. Hiện vẫn chưa rõ rằng việc áp dụng mức thuế quan 60% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có phải là một động thái thúc đẩy cho một thỏa thuận thương mại hay một chiến lược tách rời hay không.

Theo các chuyên gia nhận định, có rất nhiều điều ông Trump có thể yêu cầu từ Trung Quốc. Một số mục nằm trong danh sách mong muốn của ông có thể bao gồm hạn chế xuất khẩu tự nguyện để giảm xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ; nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp Mỹ nhiều hơn; đầu tư nhiều hơn vào Hoa Kỳ để tạo ra việc làm; và mua thêm trái phiếu kho bạc.

Ông Trump cũng có thể yêu cầu Trung Quốc gây ảnh hưởng nhiều hơn đến Nga, Triều Tiên và Iran vì lợi ích địa chính trị của Hoa Kỳ,...

Mặt khác, có ý kiến cho rằng, mức thuế 60% có thể không phải là chiến thuật để đạt được thỏa thuận thương mại mà là một phần không thể thiếu của chiến lược “Nước Mỹ trên hết”.

Tiến sĩ Yan Liang, Giáo sư Kinh tế tại Đại học Willamette phân tích, ông Trump đã công bố một số thành viên chủ chốt trong nội các có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc. Những người theo chủ nghĩa diều hâu này có thể khiến việc đàm phán thỏa thuận trở nên khó khăn hơn.

Trên thực tế, các mức thuế ban đầu của ông Trump đã được đáp trả bằng sự trả đũa tương xứng của Trung Quốc, đến mức 73,3% hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ phải chịu thuế. Do đó, có khả năng Trung Quốc sẽ áp dụng biện pháp trả đũa nếu mức thuế 60% có hiệu lực.

Tuy nhiên, Trung Quốc không có ý định tách rời, cũng như không muốn gây tổn hại cho Hoa Kỳ nếu điều đó làm tổn hại đến chính mình.

Theo bà You Wang, nghiên cứu viên tại Viện Intellisia, Trung Quốc không có khả năng bán tháo 775 tỷ đô la trái phiếu kho bạc Mỹ mà quốc gia này đang nắm giữ. Lượng trái phiếu kho bạc mà Trung Quốc sở hữu chỉ chiếm 2,7% tổng số trái phiếu kho bạc Mỹ hoặc 9,1% trái phiếu được nắm giữ ở nước ngoài. Do đó, việc Trung Quốc bán tháo trái phiếu Mỹ sẽ không làm suy yếu đáng kể giá trị đồng đô la hoặc làm tăng lợi suất trái phiếu kho bạc.

Trên thực tế, Bắc Kinh đã củng cố nền kinh tế của mình để đối phó với những biến động địa chính trị và kinh tế trong những năm qua và trong giai đoạn sắp tới.

Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ chiếm 19,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này vào năm 2018. Đến năm 2023, tỷ lệ này đã giảm xuống còn 14,8% và xuất khẩu sang Mỹ chỉ chiếm 2,5% tổng GDP của Trung Quốc.

Lần đầu tiên vào năm 2023, Trung Quốc đã xuất khẩu sang các quốc gia thuộc Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI) nhiều hơn so với Mỹ Liên minh Châu Âu và Nhật Bản cộng lại.

Bằng cách tạo điều kiện và cho phép các nước Nam Bán cầu tham gia vào thương mại toàn cầu thông qua một loạt các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng và kết nối theo BRI, Trung Quốc có thể gặt hái được lợi ích từ các thị trường xuất khẩu đa dạng hơn.

Hơn nữa, các doanh nghiệp Trung Quốc đã mở rộng ra bên ngoài để lách rào cản thuế quan. Khi lượng hàng nhập khẩu của Mỹ từ các quốc gia như Thái Lan, Mexico... tăng lên, lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mexico và Thái Lan đã tăng gấp đôi trong giai đoạn 2017-2023.

Ngoài ra, việc tăng thuế quan 60% sẽ đòi hỏi đồng Nhân dân tệ phải mất giá khoảng 10-12% để bù đắp. Có thể nói rằng đồng Nhân dân tệ khó mất giá hơn nữa vào thời điểm này, vì tỷ giá USD/NDT đã vượt ngưỡng 7,1.

Tuy nhiên, khả năng lạm phát của Mỹ tăng do các chính sách của ông Trump có thể khiến Fed giảm tốc độ cắt giảm lãi suất, trong khi ngân hàng trung ương Trung Quốc có thể tiếp tục cắt giảm lãi suất để kích thích nền kinh tế. Chênh lệch lãi suất có thể tiếp tục làm đồng Nhân dân tệ yếu đi so với đồng đô la Mỹ. Ngân hàng trung ương Trung Quốc và các cơ quan quản lý khác sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ dòng vốn vào và ra để quản lý rủi ro tài chính.

Trung Quốc sẽ tăng tốc các chính sách kinh tế của mình nhằm thúc đẩy nhu cầu trong nước và củng cố khả năng tự cung tự cấp về công nghệ. Đồng thời, quốc gia này sẽ tiếp tục điều phối chính sách ngoại giao kinh tế, nâng cao tiếng nói và sự hiện diện trong các tổ chức như BRICS, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, APEC và G-20...

Nhiệm kỳ bốn năm của ông Trump có thể sẽ tăng cường sự tách rời và kiềm chế công nghệ, nhưng điều này cũng sẽ khiến nền kinh tế Mỹ phải trả giá đắt. Chủ nghĩa cô lập kinh tế sẽ không khả thi cả về mặt kinh tế hoặc chính trị trong trung và dài hạn.

Cẩm Anh