Nhà ở xã hội: triển vọng tích cực trong bối cảnh mới

Nhận định được các chuyên gia chỉ ra tại Diễn đàn Phát triển bền vững thị trường bất động sản 2024, đây là phân khúc đang nhận được sự quan tâm lớn từ Trung ương đến địa phương, với nhiều chính sách hỗ trợ nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp.

Tháo gỡ nút thắt pháp lý và cơ chế

TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, cho biết các vướng mắc pháp lý liên quan đến bất động sản nói chung, bao gồm nhà ở xã hội, đang dần được tháo gỡ. Các luật như Luật Đất đai, Luật Kinh doanh Bất động sản đã và đang được sửa đổi, tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, một số quy định cần được hoàn thiện nhanh hơn để khắc phục tình trạng chậm trễ trong phê duyệt dự án và giải ngân vốn.

Đồng thời, việc định giá đất theo nguyên tắc thị trường được xem là bước tiến lớn, giúp tháo gỡ bất cập về giá đất, đặc biệt là vấn đề "hai giá". Điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình đền bù, giải phóng mặt bằng và xác định chi phí đầu tư.

Dù vậy, ông Lực cảnh báo rằng, áp dụng bảng giá đất mới theo thị trường có thể làm tăng chi phí sử dụng đất, dẫn đến giá nhà ở, bao gồm cả nhà ở xã hội tăng lên. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần tìm cách cân đối giữa chi phí và giá bán để đảm bảo tính khả thi của các dự án.

Ngoài ra, thủ tục hành chính phức tạp và thiếu sự đồng bộ giữa các địa phương cũng là rào cản lớn. TS Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, cho rằng cần xây dựng một Nghị quyết Quốc hội để giải quyết triệt để các bất cập pháp lý liên quan đến nhà ở xã hội và các dự án bất động sản.

Doanh nghiệp cần chủ động hơn

Trên cương vị doanh nghiệp, ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành, chia sẻ rằng các doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội hiện đang phải tự bỏ vốn đầu tư và đối mặt với nhiều khó khăn trong quá trình thanh kiểm tra, phê duyệt dự án.

Ông kiến nghị cần ban hành tiêu chuẩn riêng cho nhà ở xã hội, đồng thời rút ngắn thời gian chờ đợi các thủ tục pháp lý để doanh nghiệp có thể tập trung vào sản xuất, sáng tạo và ứng dụng công nghệ nhằm giảm chi phí, nâng cao chất lượng.

Ngoài ra, cần tạo cơ chế hỗ trợ tài chính cho cả chủ đầu tư và người mua nhà. Nếu không có các gói ưu đãi đặc biệt về lãi suất và vốn vay, việc thu hút doanh nghiệp đầu tư vào phân khúc nhà ở xã hội sẽ gặp nhiều khó khăn.

Để phát triển mạnh mẽ phân khúc này, sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân là yếu tố then chốt. Các cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển dự án một cách minh bạch và hiệu quả.

Ông Nghĩa cũng nhấn mạnh rằng, để đảm bảo nhà ở xã hội đến đúng đối tượng thụ hưởng, cần xây dựng cơ chế kiểm soát chặt chẽ, đồng thời cho phép việc chuyển nhượng dễ dàng hơn. Điều này giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và giảm thiểu tình trạng đầu cơ, trục lợi.

Trong bối cảnh các dự án hạ tầng lớn đang được đẩy mạnh, như đường sắt cao tốc và mở rộng mạng lưới giao thông, thị trường nhà ở xã hội được kỳ vọng sẽ phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho hàng triệu người dân Việt Nam. Đây không chỉ là cơ hội cho các doanh nghiệp mà còn là lời giải cho bài toán an sinh xã hội, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế đất nước.

Diệu Hoa