Thu hút đầu tư, hợp tác toàn diện với doanh nghiệp bán dẫn toàn cầu
Tiếp tục hợp tác quốc tế và thu hút đầu tư bán dẫn trong lĩnh vực đóng gói tiên tiến có khả năng tạo bứt phá cho Việt Nam.
Đây là một trong những đề xuất phương hướng triển khai trong thời gian tới của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì, ngày 14/12/2024.
Triển vọng tích cực
Báo cáo tạo phiên họp, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo cho biết, ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu trong năm 2024 tiếp tục tăng tốc mạnh mẽ, đạt giá trị gần 600 tỷ USD. Trong đó, một số điểm nhấn đáng chú ý như nhu cầu chip phục vụ AI tăng cao, chuỗi cung ứng sau đợt thiếu hụt chip vào năm 2021 được khôi phục với việc đầu tư vào các nhà máy sản xuất chip mới ở Mỹ, châu Âu và châu Á. Công nghệ sản xuất mới và đóng gói tiên tiến bắt đầu được áp dụng dưới sự dẫn dắt của một số ít các tập đoàn công nghệ như TSMC và Samsung...
Trong xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và diễn biến phức tạp về địa chính trị trên thế giới, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp bán dẫn.
Thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều hành động quyết liệt để xây dựng hệ sinh thái phát triển công nghiệp bán dẫn và thu hút đầu tư nước ngoài. Việt Nam hiện có 174 dự án FDI trong lĩnh vực bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD. Tập đoàn công nghệ số 1 thế giới NVIDIA đã thành lập Trung tâm nghiên cứu và phát triển và Trung tâm dữ liệu AI tại Việt Nam.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nhận định, bán dẫn là một ngành công nghiệp đặc thù, đòi hỏi vốn đầu tư lớn, yêu cầu cao về nhân lực và công nghệ. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt trong thu hút đầu tư bán dẫn, nhiều tập đoàn đã có kế hoạch vào Việt Nam nhưng mới dừng ở mức khảo sát, thăm dò và cần chờ các ưu đãi cụ thể.
Bên cạnh đó, hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, kết nối giữa các vùng miền, địa phương để vận chuyển hàng hóa thông suốt. Đặc biệt, các doanh nghiệp trong ngành rất quan tâm đến khả năng đáp ứng đủ và ổn định hạ tầng điện, nước, hệ thống xử lý nước thải…, nhất là năng lượng tái tạo, bền vững với giá ưu đãi. Tuy nhiên, hệ thống điện, đặc biệt là điện sạch của Việt Nam vẫn còn hạn chế và dễ xảy ra rủi ro trong quá trình vận hành của nhà máy.
Ngoài những khó khăn chung của ngành, với Ban Chỉ đạo Quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn có một số khó khăn. Do chiến lược, chương trình mới ban hành, các bộ ngành, địa phương, viện trường, doanh nghiệp đang trong giai đoạn nghiên cứu, triển khai; đề xuất dự án đầu tư phòng thí nghiệm cấp quốc gia và phòng thí nghiệm cấp cơ sở - nội dung chưa có tiền lệ với các trường nên cần nhiều thời gian để nghiên cứu, thực hiện.
Hoàn thiện 3 trụ cột cho ngành công nghiệp bán dẫn
Để tiếp tục phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong thời gian tới, theo đại diện cơ quan thường trục Ban Chỉ đạo, trong thời gian cần tập trung cho các phương hướng quan trọng như dành nguồn lực thực hiện tốt chiến lược và chương trình đã được phê duyệt. Tăng cường hợp tác quốc tế, làm việc với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn về bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, đặc biệt tập trung thu hút các dự án đầu tư trong lĩnh vực đóng gói tiên tiến - lĩnh vực có khả năng tạo bứt phá cho Việt Nam.
Bên cạnh đó, hoàn thiện 3 trụ cột cho ngành công nghiệp bán dẫn là cơ chế, chính sách; hạ tầng và nguồn nhân lực chất lượng cao. Trong đó, thu hút nhân tài, nhất là các nhân tài người Việt trên toàn thế giới.
Hiện thực hóa các phương hướng trên, các bộ ngành cần khẩn trương hoàn thiện, ban hành Nghị định Quỹ Hỗ trợ đầu tư với nguồn lực dự kiến cần bố trí từ nguồn chi đầu tư phát triển khác trong năm 2025 là 10.000 tỷ đồng. Thúc đẩy, thu hút các dự án của nước ngoài trong lĩnh vực này như Mỹ, châu Âu, châu Á.
Ở trong nước, phát triển chip chuyên dụng, phát triển công nghiệp điện tử; ban hành và hướng dẫn thực hiện chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn, hợp tác triển khai chương trình thực hành trong doanh nghiệp, đáp ứng theo nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp; nghiên cứu cơ chế miễn thị thực có thời hạn cho một số lãnh đạo, nhà đầu tư của một số công ty công nghệ lớn, một số chuyên gia có ảnh hưởng lớn trong khu vực và trên thế giới trong lĩnh vực này...
Các địa phương nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện các cơ chế, chính sách ưu đãi phù hợp với khả năng; cải cách thủ tục hành chính; chuẩn bị đầy đủ đất sạch, năng lượng sạch và nguồn nước; tập trung đầu tư, đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, logistics, nhà ở… cho chuyên gia, người lao động
Đối với doanh nghiệp, chủ động tham gia đào tạo và đặt hàng đào tạo cho các trường, tạo đầu ra cho sinh viên; đồng hành, bổ sung nguồn lực tăng cường hợp tác công - tư để hỗ trợ triển khai chiến lược và chương trình phát triển nguồn nhân lực bán dẫn.