Sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân: Lo ngại thời gian chờ đợi

Tuy nhiên, thời điểm trình Quốc hội vào tháng 10/2025 và thông qua vào tháng 5/2026 khiến không ít ý kiến lo ngại rằng thời gian chờ đợi quá dài, trong khi áp lực tài chính ngày càng đè nặng lên người dân.

Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh chỉ được xem xét thay đổi khi CPI vượt ngưỡng 20% so với lần điều chỉnh gần nhất. Đây là một mốc cứng rắn, đảm bảo sự ổn định và tránh thay đổi chính sách liên tục. Tuy nhiên, cách tiếp cận này có thể thiếu nhạy bén trong bối cảnh kinh tế đang trải qua nhiều áp lực, đặc biệt là gánh nặng tài chính đối với người dân trong thời kỳ lạm phát leo thang và chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.

Thực tế, từ năm 2020 đến nay, CPI đã tăng gần 16%, tiệm cận ngưỡng điều chỉnh. Tuy chưa đủ để kích hoạt quy định hiện hành, nhưng mức tăng này đã phản ánh phần nào sự xói mòn giá trị thực của mức giảm trừ gia cảnh. Khi CPI tăng nhưng mức giảm trừ gia cảnh không thay đổi, người nộp thuế thực chất phải đối mặt với áp lực lớn hơn do thu nhập tính thuế thực tế tăng lên. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các đối tượng có thu nhập trung bình và thấp, nhóm dễ chịu tác động nhất bởi sự thay đổi chi phí sinh hoạt.

Tại cuộc họp báo mới đây, ông Trương Bá Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát thuế phí và lệ phí, cho biết Chính phủ sẽ điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh nếu chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với lần điều chỉnh gần nhất. Tuy nhiên, tính từ năm 2020 đến nay, CPI mới tăng gần 16%, chưa đạt ngưỡng để kích hoạt điều chỉnh.

Dẫu vậy, ông Tuấn cho hay Bộ Tài chính đang theo dõi sát diễn biến CPI và không loại trừ khả năng nội dung này được đưa ra tại kỳ họp 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 10/2025 nếu có biến động lớn.

Thông tin từ ông Trương Bá Tuấn đã hé lộ một tín hiệu tích cực: Bộ Tài chính không chỉ giới hạn trong việc chờ CPI vượt ngưỡng 20% mà còn chủ động theo dõi sát diễn biến kinh tế, để kịp thời đưa nội dung này ra bàn thảo tại kỳ họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nếu có biến động lớn.

Song song với đó, ngành thuế đang triển khai một bước tiến quan trọng trong tự động hóa quy trình hoàn thuế TNCN. Theo chia sẻ của ông Mai Sơn, Phó Tổng cục Thuế, mục tiêu hướng tới một quy trình tự động hoàn toàn, từ khâu tiếp nhận dữ liệu đầu vào đến khâu xử lý và trả kết quả, thể hiện nỗ lực của ngành thuế trong việc nâng cao hiệu quả, minh bạch và sự thuận tiện cho người dân.

Một trong những điểm sáng của hệ thống eTax Mobile là khả năng hỗ trợ người nộp thuế theo dõi các khoản thu nhập, khấu trừ và số thuế được hoàn một cách rõ ràng và chính xác. Điều này không chỉ giúp giảm tải các thủ tục hành chính rườm rà mà còn tăng cường tính minh bạch trong quá trình hoàn thuế – một lĩnh vực vốn gây nhiều khó khăn và nghi ngại cho người dân trước đây.

Bên cạnh đó, việc tích hợp dữ liệu trên nền tảng kỹ thuật số giúp người nộp thuế dễ dàng đối chiếu các khoản thu nhập, các khoản giảm trừ gia cảnh và số tiền thuế đã nộp. Quy trình tự động không chỉ giảm thiểu sai sót trong khâu xử lý dữ liệu mà còn rút ngắn thời gian hoàn thuế, mang lại trải nghiệm thuận tiện hơn cho người sử dụng.

Dù vậy, sự thẳng thắn của ông Mai Sơn khi thừa nhận những khó khăn trong giai đoạn đầu triển khai hệ thống hoàn thuế TNCN tự động cho thấy ngành thuế đã sẵn sàng đối mặt với các thách thức để thực hiện cải cách. Việc đồng bộ dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, đặc biệt là các khoản thu nhập đa dạng như tiền từ thiện, thu nhập khấu trừ hay nộp hộ, là một bài toán phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và hệ thống kỹ thuật vững chắc.

Tuy nhiên, những khó khăn ban đầu không làm lu mờ giá trị chiến lược của bước tiến này. Hệ thống tự động hóa hoàn thuế không chỉ giảm tải gánh nặng thủ tục cho cơ quan thuế mà còn mang lại sự thuận tiện lớn cho người dân – yếu tố then chốt để tăng cường niềm tin vào cơ quan quản lý.

Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức, sự chậm trễ trong sửa đổi Luật Thuế TNCN thực sự đặt thêm áp lực lên người nộp thuế, đặc biệt là những cá nhân có thu nhập trung bình và thấp. Mức giảm trừ gia cảnh hiện tại dường như không còn phù hợp với thực tế, khiến người dân phải đối mặt với gánh nặng tài chính ngày càng lớn.

Chính vì vậy, việc đẩy mạnh cải cách công nghệ, cụ thể là triển khai quy trình hoàn thuế tự động, là một bước đi cần thiết và kịp thời. Thay vì phải chờ đợi lâu trong việc hoàn thuế, người nộp thuế sẽ nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng hơn, qua đó giảm bớt phần nào khó khăn trong cuộc sống. Đây là tín hiệu tích cực, thể hiện tinh thần đổi mới và hành động thực tiễn nhằm hỗ trợ người dân trong giai đoạn chuyển đổi kinh tế đầy thử thách.

Hà Thu