Phú Yên: Tận dụng kinh tế biển để phát triển nhanh, bền vững
Tận dụng kinh tế biển để phát triển nhanh, bền vững, thực hiện thành công Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về liên kết các địa phương vùng Bắc Trung Bộ - duyên hải Trung Bộ.
Đó là chia sẻ của ông Tạ Anh Tuấn – Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên với PV Diễn đàn Doanh nghiệp nhân dịp đầu xuân năm mới 2025.
- Phú Yên được mệnh danh là địa phương có nhiều tiềm năng và lợi thế trong phát triển kinh tế biển? Vậy, ông có thể khái quát những điểm nổi bật mà Phú Yên đã tận dụng được từ lợi thế này, thưa ông?
Có thể nói, Phú Yên có vị trí địa lý quan trọng, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ, có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế biển.
Tỉnh Phú Yên có đường bờ biển dài 189km với địa hình bờ biển đa đạng, có nhiều vùng, vịnh, đảo và cụm đảo gần bờ. Vùng biển và ven biển Phú Yên có diện tích rộng lớn (khoảng 35 nghìn km2), nằm trong vùng biển đa dạng về hải sản với khoảng 500 loài cá, 38 loài tôm, 15 loài mực và nhiều loài hải sản đặc sản khác, như: sò, điệp... Dọc bờ biển có nhiều đầm, vịnh, cửa sông lớn với diện tích mặt nước hơn 15.000 ha, cùng với hơn 2.000 ha đất ngập mặn ven biển. Đây là ngư trường rộng lớn, là môi trường thuận lợi cho phát triển ngành nghề khai thác và nuôi trồng thuỷ sản. Đồng thời, với khả năng khai thác và nuôi trồng thủy sản lớn, đây cũng là nguồn nguyên liệu dồi dào để phát triển ngành công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp chế biến thủy sản.
Bên cạnh đó, khu vực ven biển Phú Yên có 5 khu công nghiệp tập trung, tổng diện tích hơn 460 ha. Trong đó có Khu kinh tế Nam Phú Yên trải dài khoảng 50 km đường bờ biển, quy mô diện tích hơn 21.000 ha, hội tụ đầy đủ các yếu tố, tiềm năng, lợi thế để phát triển thành khu kinh tế trọng điểm, động lực của tỉnh và cũng là một trong tám khu kinh tế ven biển trọng điểm của cả nước. Do đó, để cụ thể hoá các tiềm năng, lợi thế kinh tế biển, Phú Yên đã ban hành Chương trình hành động số 10-CTr/TU về phát triển kinh tế biển, gắn với đẩy mạnh thu hút đầu tư, nhất là Khu kinh tế Nam Phú Yên và UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch để triển khai thực hiện, từng bước cụ thể hóa định hướng trong Nghị quyết số 36-NQ/TW về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 vào trong Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Nam Phú Yên đến năm 2045; tạo cơ sở mời gọi, thu hút đầu tư vào các khu vực tỉnh có tiềm năng, thế mạnh như cảng Bãi Gốc, khu công nghiệp Hòa Tâm và khu vực ven biển.
- Quy hoạch tỉnh Phú Yên đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Vậy, trong thời gian sắp tới Phú Yên sẽ tập trung vào những lĩnh vực cụ thể nào để phát triển kinh tế biển? Và đâu là những giải pháp đột phá mà Phú Yên hướng tới?
Theo định hướng và Quy hoạch tỉnh, đến năm 2030, kinh tế biển của Phú Yên sẽ phát triển vượt bậc gắn với dịch vụ du lịch, dịch vụ cảng biển, phát triển khu kinh tế, khu công nghiệp, xây dựng các đô thị xanh, thông minh, bền vững và đưa Phú Yên trở thành một trong những tỉnh có kinh tế biển mạnh.
Trong đó, dự kiến đóng góp từ kinh tế biển vào GRDP của tỉnh đạt 25-30%; đóng góp của các huyện/thị xã/thành phố ven biển vào thu ngân sách của tỉnh đạt trên 90%. Tuy nhiên, để trở thành một trong những tỉnh có kinh tế biển mạnh và theo định hướng Quy hoạch tỉnh thì đến năm 2030, Phú Yên sẽ tập trung phát triển 5 lĩnh vực kinh tế biển, như: Du lịch và dịch vụ biển; Công nghiệp ven biển; Năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới; Nuôi trồng và khai thác hải sản; Kinh tế hàng hải. Song, để đạt được mục tiêu nêu trên, Phú Yên cũng đã đưa ra 4 nhiệm vụ, giải pháp đột phá, như:
Một là, tập trung thu hút đầu tư hạ tầng du lịch; tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tham gia phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, các khu du lịch nghỉ dưỡng biển chất lượng cao tại các vùng ven biển; xây dựng, phát triển, đa dạng hoá các sản phẩm, chuỗi sản phẩm, thương hiệu du lịch biển của tỉnh.
Hai là, phát triển bền vững công nghiệp ven biển dựa vào công nghệ hiện đại, tiên tiến, tập trung vào các sản phẩm công nghiệp có hiệu quả kinh tế, giá trị gia tăng cao, giá trị xuất khẩu lớn. Công nghiệp ven biển sẽ tập trung thu hút phát triển các ngành công nghiệp như: lọc - hóa dầu; luyện kim; công nghiệp công nghệ cao, công nghệ thông tin, công nghiệp phần mềm, năng lượng;...
Ba là, chuyển từ nuôi trồng, khai thác hải sản theo phương thức truyền thống sang công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao. Tổ chức lại hoạt động khai thác hải sản theo hướng giảm khai thác gần bờ, đẩy mạnh khai thác tại các vùng biển xa bờ và khả năng phục hồi của hệ sinh thái biển đi đôi với thực hiện đồng bộ, có hiệu quả công tác đào tạo, chuyển đổi nghề cho ngư dân. Đầu tư nâng cấp các cảng cá, bến cá, khu neo đậu tàu thuyền, tổ chức tốt dịch vụ hậu cần nghề cá. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến trong nuôi trồng, khai thác, bảo quản, chế biến hải sản, tạo ra các sản phẩm chủ lực, có chất lượng, giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Bốn là, khai thác có hiệu quả các cảng biển (cảng Vũng Rô, cảng Bãi Gốc) và dịch vụ vận tải biển. Quy hoạch, xây dựng, tổ chức khai thác đồng bộ, có hiệu quả các cảng biển tổng hợp, cảng chuyên dùng gắn với các dịch vụ hỗ trợ; xây dựng hoàn thiện hạ tầng logistics và các tuyến đường giao thông, kết nối liên thông các cảng biển với các vùng, miền, địa phương trong tỉnh và các tỉnh trong Vùng.
Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 03/11/2022 của Bộ Chính trị xác định các địa phương trong vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ phải thực hiện liên kết để cùng phát triển. Vậy, Phú Yên sẽ thực hiện vấn đề này như thế nào, thưa ông?
Để cụ thể hoá liên kết phát triển giữa các địa phương theo Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 03/11/2022 của Bộ Chính trị, Phú Yên đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Phú Yên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, định hướng phát triển Quy hoạch của tỉnh sẽ tập trung phát triển thị xã Sông Cầu (Phú Yên), kết nối với thành phố Quy Nhơn (Bình Định), để phát triển du lịch cao cấp; kết nối Khu kinh tế Nam Phú Yên với Khu kinh tế Vân Phong thành cụm cảng Vân Phong - Vũng Rô để mở ra không gian phát triển và là một trong những khu vực cửa ngõ chính ra biển Đông của vùng Tây Nguyên.
Đặc biệt, trong thời gian qua, Phú Yên đã được Trung ương quan tâm hỗ trợ và tổ chức triển khai thực hiện một số dự án trọng điểm trên địa bàn để tạo liên kết phát triển với các địa phương trong vùng, như: Tuyến bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn địa phận tỉnh Phú Yên (hiện Tỉnh đã bàn giao xong 100% mặt bằng cho chủ đầu tư và xây dựng xong 12 khu tái định cư); Cải tạo, nâng cấp các đoạn xung yếu trên tuyến Quốc lộ 25 nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong giao thương hàng hóa với các tỉnh Tây Nguyên; Đầu tư Tuyến đường giao thông từ Cảng Bãi Gốc (KKT Nam Phú Yên) kết nối Quốc lộ 1 đi Khu kinh tế Vân Phong tỉnh Khánh Hòa nhằm kết nối các tuyến giao thông quan trọng nối liền Khu Kinh tế Nam Phú Yên với tuyến giao thông huyết mạch quốc gia (Quốc lộ 1), tạo không gian phát triển theo hướng biển Đông cho vùng Tây Nguyên và hoàn thiện hệ thống giao thông liên vùng Nam Phú Yên - Bắc Khánh Hòa; Xây dựng tuyến đường bộ ven biển, đoạn Sông Cầu - huyện Tuy An để liên kết trục giao thông ven biển nối ba tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa… Đặc biệt, để tạo đột phá, hiện Phú Yên đã và đang xúc tiến thu hút một số dự án động lực về luyện kim, lọc, hóa dầu, năng lượng sạch, cảng biển,… theo đó một số nhà đầu tư lớn hiện đang tiếp cận và đề xuất đầu tư một số dự án như: Tập đoàn Sumitomo Corporation (Nhật Bản); Tập đoàn N&G; Tập đoàn SK của Hàn Quốc… tại khu công nghiệp Hòa Tâm và cảng Bãi Gốc. Hiện nay, đã có nhà đầu tư tiếp cận và đề xuất đầu tư có quy mô lớn tại Khu Kinh tế Nam Phú Yên. Có thể nói, đây là những kết quả ngoài mong đợi. Vì vậy, Tỉnh uỷ và UBND tỉnh đang tích cực chỉ đạo các Sở, ngành của tỉnh hỗ trợ, hướng dẫn và phối hợp với Nhà đầu tư sớm hoàn thiện các thủ tục để các dự án sớm đi vào hoạt động, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 03/11/2022 của Bộ Chính trị đã đề ra.
Trân trọng cảm ơn ông!