Việt Nam - khát vọng và chiến lược đa phương
Đối ngoại đa phương là cơ hội để Việt Nam nâng cao vị thế, củng cố uy tín và lan tỏa giá trị hòa bình, phát triển bền vững và trách nhiệm toàn cầu.
Từ khu vực đến toàn cầu
Năm 2024 đánh dấu bước tiến quan trọng của Việt Nam trong lĩnh vực đối ngoại đa phương, khi đất nước không ngừng phát huy sức mạnh mềm và đóng góp tích cực tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. Từ ASEAN đến Liên Hợp Quốc, từ Tiểu vùng Mekong đến G20, G7 hay OECD, Việt Nam không chỉ thể hiện vai trò thành viên tích cực mà còn khẳng định mình là nhân tố dẫn dắt và kiến tạo.
Một trong những thành tựu nổi bật nhất năm 2024 là việc tổ chức thành công Diễn đàn Tương lai ASEAN lần thứ nhất – sáng kiến mang tính đột phá nhằm định hình Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Trong bối cảnh khu vực đối mặt với nhiều thách thức như cạnh tranh địa chính trị, chủ nghĩa bảo hộ, hay các vấn đề kinh tế và môi trường, Việt Nam đã chứng minh khả năng thúc đẩy đoàn kết nội khối và định hướng chiến lược dài hạn, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.
Trên bình diện toàn cầu, Việt Nam tiếp tục khẳng định uy tín quốc tế khi đảm nhiệm thành công vị trí thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc. Đây không chỉ là cơ hội để Việt Nam thể hiện cam kết bảo vệ quyền con người mà còn là minh chứng rõ ràng về sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế.
Đặc biệt, việc giữ vai trò chủ chốt tại 6/7 cơ chế điều hành then chốt của UNESCO là minh chứng mạnh mẽ về năng lực và trách nhiệm của Việt Nam trong bảo tồn các giá trị văn hóa, giáo dục và khoa học toàn cầu. Qua đó, Việt Nam lan tỏa thông điệp về hòa bình và phát triển bền vững – những giá trị cốt lõi mà cộng đồng quốc tế ghi nhận.
Các sáng kiến mới mẻ và cách tiếp cận chủ động đã giúp Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ tại các diễn đàn hàng đầu như G20, G7, APEC hay các cơ chế hợp tác phát triển bền vững như Phong trào Không liên kết và OECD. Việc dẫn dắt các cuộc thảo luận chiến lược về biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng hay phát triển bền vững không chỉ góp phần nâng cao vị thế quốc gia mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm của Việt Nam đối với các vấn đề toàn cầu.
Từ vai trò tham gia, Việt Nam đã chuyển mình trở thành nhân tố chủ động trong việc xây dựng và định hình các cơ chế đa phương. Sự kết hợp giữa tầm nhìn chiến lược, cách làm sáng tạo và tinh thần trách nhiệm đã tạo nên "sức mạnh mềm" của đất nước, giúp khẳng định vai trò không thể thiếu của Việt Nam trên bản đồ chính trị thế giới.
“Nâng tầm đối ngoại đa phương không chỉ là mục tiêu chiến lược mà còn là trách nhiệm của Việt Nam trước bối cảnh thế giới biến động.” - Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng đã nhận định đúng khi cho rằng các cơ chế đa phương này có vai trò quan trọng đối với an ninh và phát triển của khu vực và thế giới. Từ vấn đề biến đổi khí hậu, hòa bình, an ninh khu vực đến thương mại và phát triển bền vững, các diễn đàn đa phương chính là nơi các quốc gia tìm kiếm sự đồng thuận và giải pháp chung.
Phát biểu này không chỉ khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng tầm đối ngoại đa phương mà còn phản ánh sự chuẩn bị dài hạn của Việt Nam trước những thách thức mới của thế giới.
Dấu ấn hôm nay, trách nhiệm ngày mai
Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong hành trình đối ngoại của Việt Nam với những cột mốc lớn như kỷ niệm 30 năm gia nhập ASEAN và 80 năm thành lập Liên hợp quốc. Đây không chỉ là dịp để Việt Nam nhìn lại những bước tiến vượt bậc trên trường quốc tế mà còn là cơ hội khẳng định vị thế một quốc gia chủ động, tích cực và trách nhiệm.
Trọng tâm của công tác đối ngoại năm 2025 nằm ở việc tổ chức thành công các sự kiện lớn mà Việt Nam đăng cai, như Diễn đàn Tương lai ASEAN và Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ 4. Những sự kiện này không chỉ thể hiện vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong khu vực mà còn mở ra cơ hội xây dựng các sáng kiến cụ thể nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Đặc biệt, việc tổ chức Hội nghị UNCTAD sẽ cho thấy cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với thương mại và phát triển toàn cầu, đồng thời tạo diễn đàn để kết nối lợi ích quốc gia với các xu hướng quốc tế.
Bên cạnh việc tổ chức sự kiện, Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò thành viên trách nhiệm tại các cơ chế đa phương lớn như ASEAN, Tiểu vùng Mekong, APEC và Liên hợp quốc. Đáng chú ý, Việt Nam đã vạch ra chiến lược ứng cử vào các vị trí quan trọng như Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2026-2028 và Thẩm phán Tòa án quốc tế về Luật biển (ITLOS) nhiệm kỳ 2026-2035. Đây không chỉ là các mục tiêu mang tính biểu tượng mà còn thể hiện chiến lược dài hạn của Việt Nam nhằm đóng góp vào các vấn đề toàn cầu, từ gìn giữ hòa bình đến ứng phó biến đổi khí hậu.
Không dừng lại ở đó, Việt Nam đang tập trung xây dựng hình ảnh một quốc gia tiên phong trong việc giải quyết các thách thức lớn của nhân loại. Những cam kết về giảm phát thải ròng, thúc đẩy SDGs và tham gia vào các hoạt động nhân đạo, cứu hộ cứu nạn là minh chứng cho tinh thần trách nhiệm toàn cầu của Việt Nam. Đồng thời, sự tham gia sâu hơn vào hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc thể hiện quyết tâm mở rộng vai trò không chỉ ở khu vực mà còn ở tầm quốc tế.
Nhìn lại những thành tựu đã đạt được và hướng tới năm 2025, có thể khẳng định rằng Việt Nam không chỉ đang tiếp tục phát huy vị thế trên trường quốc tế mà còn đặt nền móng vững chắc để vươn lên trở thành một quốc gia định hình luật chơi trong các cơ chế đa phương.
Thời cơ và thách thức song hành, nhưng với tầm nhìn chiến lược và khát vọng dẫn đầu, Việt Nam hoàn toàn có thể viết tiếp câu chuyện thành công trong hành trình đối ngoại đa phương.